Shqipëria është prekur ndjeshëm nga trafikimi i qenieve njerëzore dhe mbetet kryesisht një vend burim i trafikimit të qenieve njerëzore.
Sipas raportit të UNICEF, nga viktimat e trafikimit jashtë Bashkimit Evropian të identifikuara në BE, shqiptarët janë grupi i dytë më i madh (pas nigerianëve).
Midis këtyre viktimave, ka një përqindje të lartë të fëmijëve dhe të rinjve.
Një nga raportet e kësaj organizate thekson se nga 99 raste të trafikimit të qenieve njerëzore, tregoi se 68 për qind e trafikantëve ishin ose anëtarë të ngushtë të familjes, ose kishin lidhje të ngushta shoqërore me viktimat.
Nga të 99 rastet, 31 për qind u raportuan se ishin raste ku të dashurit kishin shfrytëzuar viktimat, 25 për qind ishin miq të viktimës dhe 12 për qind përfshinin anëtarë të familjes.
Në 19 për qind të rasteve viktimat janë shfrytëzuar nga njerëz që kishin takuar në mediat sociale, ndërsa 47% të të intervistuarve ishin fëmijë në kohën e shfrytëzimit.
Trafikimi i fëmijëve mbetet problematik në Shqipëri
Incidenca e trafikimit të qenieve njerëzore, duke përfshirë fëmijë brenda dhe nga Shqipëria, ka bërë që UNICEF të krijojë grupe pune në gjashtë nga rrethet e vendit për të luftuar këtë çështje.
“Ne kemi ngritur katër ekipe celulare për të identifikuar viktimat apo viktimat e mundshme të trafikimit në Shqipëri dhe që nga fillimi deri në momentin që po flasim, përfshirë Shkodrën, janë identifikuar 144 viktima apo viktima të mundshme të trafikimit në Shqipëri”, tha Sonila Pema. , ekspert i UNICEF-it për antitrafikimin në Shqipëri për Zërin e Amerikës.
Sipas të dhënave të INSTAT të vitit 2021, më të cenuarit ndaj trafikimit janë fëmijët, me 109 të regjistruar si viktima të mundshme të trafikimit, tre të trafikuar dhe 67 që kërkojnë azil në BE. Me shumicën e rasteve që kalojnë nën radar, ka të ngjarë që numri aktual të jetë shumë më i lartë.
“Janë rreth 300 persona që kanë marrë mbështetje direkte si viktima të mundshme apo viktima trafikimi, pa harruar fëmijët e tyre, të cilët mbështeten drejtpërdrejt nga shërbimet. Kjo për të kuptuar se në vend ka organizata, ka edhe institucione shtetërore që mbështesin dhe ofrojnë shërbime për integrimin e tyre”, tha Pema.
Kryetarja e komitetit rajonal për luftën kundër trafikimit, Majlinda Angoni, thotë se ka një sërë strukturash dhe organizatash që po bashkëpunojnë për ndërgjegjësimin e komunitetit dhe identifikimin e viktimave apo viktimave të mundshme të trafikimit. Ajo shton se raste të trafikimit janë regjistruar edhe në Qarkun e Shkodrës.
“Që nga viti i kaluar kemi të bëjmë me 9 raste të viktimave të trafikimit apo viktimave të mundshme të trafikimit, të cilët së bashku me disa organizata joqeveritare po trajtojnë dhe rehabilitojnë këto viktima. Ne themi se rastet janë në rënie”.
Në veçanti, kufiri me Malin e Zi është një zonë shqetësuese për të gjitha llojet e trafikimit të qenieve njerëzore. Në veçanti, komunitetet e mëdha të egjiptianëve dhe romëve rrisin rrezikun e trafikimit të fëmijëve.
“Vijnë nga familje me probleme të theksuara, jo vetëm ekonomike, vijnë nga martesat e hershme, vijnë nga kushte të vështira sociale. Pra, ata janë gjithmonë në rrezik për këtë fenomen”, tha Angoni.
Si të luftohet ky fenomen
Sipas raportit, përpjekjet për të parandaluar fenomenin e trafikimit për të rinjtë shqiptarë (meshkuj dhe femra) mund të zvogëlojnë rrezikun e kryerjes së krimeve. Studimi tregon se meshkujt dhe femrat e reja shqiptare luajnë një rol kryesorë në veprat penale të trafikimit të qenieve njerëzore.
Nëpërmjet edukimit në shkollë të mesme mbi treguesit e trafikimit të qenieve njerëzore, ndërgjegjësimit për dëmin që u shkakton trafikimi i qenieve njerëzore viktimave dhe dënimeve të rrepta në rast deklarimi fajtor, të rinjtë mund të frenohen për kryerjen e veprave të tilla në të ardhmen.
Në Shqipëri duhet të futen ose zgjerohen programe arsimore që të përmirësojnë aftësinë e prindërve për të folur me fëmijët e tyre.
Profesionistët e shëndetit publik dhe arsimit duhet të zhvillojnë programe arsimore për të mbështetur prindërit që t’u flasin fëmijëve të tyre mbi marrëdhëniet, qofshin ato të shëndetshme apo të tjera.
Agjencitë përkatëse qeveritare dhe OJQ-të duhet të përpiqen më shumë për të identifikuar familjet që jetojnë në varfëri, borxhe, abuzojnë me drogën dhe alkoolin ose dhunohen dhe për t’u ofruar këtyre familjeve mbështetje sociale dhe ekonomike.
Ndërhyrja e hershme dhe ofrimi i mbështetjes sociale dhe ekonomike për familjet në vështirësi do të zvogëlojë gjasat që prindërit të marrin vendimin për trafikimin e fëmijëve të tyre dhe gjithashtu do të mbështesin viktimat e shfrytëzuara nga anëtarët e familjes për t’i shpëtuar shfrytëzimit. Për të ulur rrezikun e ritrafikimit, është e nevojshme të rritet ofrimi i kujdesit të specializuar të menjëhershëm dhe atij afatgjatë, veçanërisht për fëmijët dhe të rinjtë e trafikuar.
Një kujdes i tillë i specializuar përfshin shërbime gjithëpërfshirëse dhe miqësore ndaj fëmijëve, duke përfshirë kujdesin për shëndetin mendor, kujdesin shëndetësor, arsimin, aksesin në ndihmë juridike falas dhe, për të rinjtë, aksesin në trajnimin e aftësive për jetën dhe stazhet e punës me pagesë ose gjetjen e një vendi pune.
Përgjigja e koordinuar nga të gjitha agjencitë, qofshin ato qeveritare dhe joqeveritare, të përfshira në aktivitetet e parandalimit të krimit dhe mbrojtjes së viktimave, duhet të jetë përparësi.
