Nëse njëherë e një kohë ajo ishte emblemë e kaosit urbanistik post-komunist, sot duket krejt ndryshe me banesat otomane e ndërtesat staliniste që herë-herë kanë shërbyer si kanavacë për t’i dhënë ngjyra dhe nuanca të reja asaj.
Një guidë turistike përmes Tiranës nis në vendtakimin më të famshëm, tek monumenti i Skënderbeut, ai i cili në sytë e turistëve shërben si qendra e referimit për Shqipërinë dhe historinë e popullit tonë e nga aty, ku Tirana është e rrethuar me pika të shumta turistike.
Një grup turistësh, kryesisht belgë, polakë dhe italianë marrin rrugën drejt Muzeut Historik Kombëtar. I ndërtuar në dekadën e fundit të regjimit komunist, ai është një ndër atraksionet më të vizituara në Tiranë i ndjekur nga Bunk’Art 2, një muzeum i ri që ndodhet pranë Ministrisë së Brendshme.
Nëse dikur ai shërbente si një bunkier antiatomik i qeverisë, sot është provë e ditëve të ethshme ku çdo gjë në brendësi të tij të flet pa zë për diktaturën që zgjati për gjysmë shekulli.
“Është interesante se si një vend i tillë është mbajtur aq i fshehtë nga njerëzit. Nuk e kisha menduar ndonjëherë që historinë e Shqipërisë do e mësoja në një mënyrë të tillë, në këtë muze që është kaq ndryshe nga çdo vend i botës.
Shqipëria ka një të kaluar të vështirë gjë që ndihet sapo futesh në brendësi të këtij muzeu, por është kaq e bukur të shohësh se si një popull i vogël, me një të kaluar kaq të madhe historike, ka gjetur rrugën gradualisht drejt dritës dhe sot është një vend shumë i bukur turistik, me njerëz të thjeshtë që kanë zemër të madhe.”-tha për gazetën “SI” Violette, një turiste belge e cila kishte dy ditë që kishte ardhur në Shqipëri.
Guida, i dërgon mandej turistët përmes pedonales në Kalanë e Tiranës, ajo, e cila, sipas një turisti ngjan me një qytet brenda një kryeqyteti.
“Kjo është një kala fantastike. Ka gjallëri, kafene, shumë ngjyra dhe mbi të gjitha ajo që më pëlqen është një gërshetim i modernes me tradicionalen.
Janë disa dyqane këtu ku mund të gjesh produkte artizanale, gjë që më ka tërhequr vëmendjen.
Nuk e dija se Shqipëria ishte një ndër vendet që shquhej për produktet artizanale por tek kam parë disa prej tyre, kam kuptuar delikatesën dhe detajet me të cilat punojnë shqiptarët. Është shumë impresionuese.”-rrëfen ai më tej për gazetasi.al
Duke ndjekur udhën me kalldrëm nga Kalaja e Toptanëve, guida i udhëheq turistët drej “Urës së Tabakëve”, ndërtuar në shekullin e 18, ende po aq stoike, një dëshmi e gjallë e arkitekturës së veçantë.
Turistët nisin procesin e shkrepjes së fotografive, interesohen pastaj fill për çdo detaj rreth saj dhe gati në të ikur, kthehen përsëdyti të shkrepin ndonjë tjetër foto, nga ndonjë tjetër kënd.
Ergys Xhika, guida e këtij grupi, i drejton më tej drejt Pazarit të RI, aty ku që në hyrje të bien në sy fasadat unike, me stil arkitekturor italian por me motive tërësisht shqiptare.
“Tiranën e kam vizituar para disa vitesh. Të jem i siqertë, nuk ishte aq e bukur dhe me ngjyra. Të jepte një ndjesi gri dhe dukej si një gërmadhë që kish’ mbetur nga komunizmi.
Por sot, gjithçka është shumë ndryshe. Nuk e mendova që tranzicioni fizionomik do e pushtonte aq shpejt këtë kryeqytet.
Pazari dikur ishte një rrëmujë ndërsa këtë herë e gjeta shumë të organizuar, me shumë ngjyra, ka ndërtesa të bukura, kafene interesante dhe mbi të gjitha duket se ka ushqime shumë të mira dhe të freskëta. Tirana është e pastër dhe e rregullt por ajo që më pëlqen më shumë është pikërisht fakti se është një kryeqytet ku mund të gjesh ushqim nga të gjitha trevat shqiptare. Gastronomia në Shqipëri është e mrekullueshme.
Më duket sikur këtij vendi i është rikthyer autenciteti por këtë herë, rivendosur akoma dhe më bukur.”-tha një tjetër turist Italian nga po i njëjti grup.
Që kulinaria shqiptare është kthyer në një “atraksion” të rradhës për turisët e huaj, e pranon dhe Ergysi duke pohuar për gazetën SI se ndër gjithë turistët që ka patur në këto tre vite, të gjithë kanë mbetur të impresionuar nga kuzhina shqiptare.
Këmba-këmbës ata ndjekin njëri-tjetrin drejt “Piramidës” së Tiranës, një simbol i komunizmit në Tiranë që u ka rezituar shumë tentativave të qeverive për ta shkatërruar.
“Unë i kuptoj dhe përpjekjet që janë bërë për ta shkatërruar atë pasi duke qenë se është simbol i një kohe të errët për shumë njerëz, prania e saj u ndërmend kujtime të trishta.
Por, megjithatë e pranoj që ka një stil arkitekturor shumë të veçantë dhe sidomos për kohën kur është ndërtuar, është moderne.
Për turistët si unë që vijnë dhe duan të mësojë më shumë për Shqipërinë këto objekte të mbetura janë shumë të rëndësishme. Ata të lënë shumë të kuptosh për Tiranën dhe ndryshimin e saj ndër vite.
Mendoj që do të ua sugjeroj vizitën në Shqipëri të gjithë miqve të mi. Ia vlen ta vizitosh.”-u shpreh një turiste 27-vjeçare nga Polonia e cila ndër të tjera shtoi se ishte gazetare dhe se pas kthimit në vendin e saj do të shkruante për Shqipërinë.
Guida që zgjat rreth dy orë përgjatë Tiranës finalizohet drejt Ish-Bllokut, aty ku në periudhën e paraluftës ishin përqendruar disa nga vilat më të bukura, ndër të cilat dhe ajo e Enver Hoxhës që e ktheu këtë lagje në rezidencë të vetën dhe të anëtarëve të tjerë të udhëheqjes komuniste.
Kjo lagje për turistët dëshmon ndryshimin ndër vite për të cilin Tirana shquhet, për ta, aty pranëvihen dy kohë krejt paralele, dikur e ndaluar, sot më e gjallë se kurrë tek gëlon nga kafenetë, lokalet luksoze dhe temat e Instagramit.
Nënvizimin për Tiranën tashmë e bëjnë të huajt që në ndryshim nga qytetarët që jetojnë në të, nuk e shohin si një kryeqytet të zakoshëm.
Tirana, nën fokusin e aparatit fotografik të tyre është një kryeqytet me një të shkuar joshëse, ku çdo objekt evokon kujtimet e së kaluarës, e ku çdo dritëhije nuk është kurrë ajo e njëjta si një ditë më parë.
