Komentet e kryeministrit polak Mateusz Morawiecki pasojnë akuzat e Volodymyr Zelenskiy se disa në Evropë po ndihmojnë në fakt Rusinë në eksportet e grurit
Nga Sam Jones
Polonia, një nga aleatët më të vendosur të Ukrainës, ka njoftuar përfundimin e transfertave të saj të armëve në vend një ditë pasi presidenti Volodymyr Zelenskiy akuzoi Varshavën se po luante në duart e Rusisë duke ndaluar importet e grurit ukrainas për të mbrojtur interesat e fermerëve polakë.
Polonia ka qenë një aleat kyç që nga pushtimi rus në shkurt 2022 dhe është një nga furnizuesit kryesorë të armëve të Kievit. Ai strehon gjithashtu një milion refugjatë ukrainas, të cilët janë furnizuar me forma të ndryshme të ndihmës shtetërore.
Por marrëdhëniet janë acaruar gjatë ditëve të fundit mes mosmarrëveshjeve në rritje për drithërat. Të mërkurën, kryeministri i Polonisë, Mateusz Morawiecki, bëri thirrje për ndalimin e dërgesave të armëve, duke thënë se vendi i tij kishte vendosur t’i jepte përparësi mbrojtjes së tij.
“Ne nuk po transferojmë më armë në Ukrainë, sepse tani po armatosim Poloninë me armë më moderne”, tha kryeministri.
Lëvizja erdhi pasi Zelenskiy përdori fjalimin e tij në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së për të akuzuar disa në Evropë se lejuan që çështja e eksporteve të grurit të përfitonte Rusinë.
Pushtimi rus i Ukrainës ka mbyllur korsitë e transportit detar të Detit të Zi të përdorura para luftës, duke rezultuar në shndërrimin e BE-së në një rrugë kryesore tranziti dhe destinacion eksporti për grurin ukrainas.
Në maj, BE ra dakord të kufizonte importet në Bullgari, Hungari, Poloni, Rumani dhe Sllovaki, duke kërkuar të mbronte fermerët atje, të cilët fajësuan importet për një rënie të çmimeve në tregjet lokale.
Masat lejuan që produktet të vazhdonin tranzitin nëpër pesë vendet, por ndaluan shitjen e tyre në tregun vendas.
Por të premten, Komisioni Evropian tha se po i jepte fund ndalimit të importit, duke argumentuar se “shtrembërimet e tregut në pesë vendet anëtare në kufi me Ukrainën janë zhdukur”.
Polonia, Hungaria dhe Sllovakia njoftuan menjëherë se do të kundërshtonin masën.
Në fjalimin e tij në OKB, Zelenskiy sugjeroi se vendimi i tyre ishte hipokrit dhe i dëmshëm për vendin e tij.
“Është alarmante të shohësh se si disa në Evropë luajnë solidaritet në një teatër politik – duke bërë një thriller nga kokrra,” tha ai. “Ata mund të duken se luajnë rolin e tyre, por në fakt po ndihmojnë në vendosjen e skenës për një aktor nga Moska.”
Fjalët e tij shkaktuan një përgjigje të furishme nga Polonia, e cila thirri ambasadorin ukrainas dhe paralajmëroi për lëvizje të mëtejshme hakmarrëse.
Morawiecki më vonë i tha televizionit Polsat News: “Unë po paralajmëroj autoritetet e Ukrainës. Sepse nëse do të përshkallëzojnë konfliktin kështu, ne do t’i shtojmë produkte shtesë ndalimit të importeve në Poloni. Autoritetet ukrainase nuk e kuptojnë shkallën në të cilën industria bujqësore e Polonisë është destabilizuar. Ne po mbrojmë fermerët polakë.”
Çështja është veçanërisht e ndjeshme në Poloni, ku zgjedhjet zhvillohen muajin e ardhshëm. Qeveria populiste e krahut të djathtë të partisë Ligj dhe Drejtësi ka mbështetje të fortë në rajonet bujqësore.
“Ne ishim të parët që bëmë shumë për Ukrainën dhe kjo është arsyeja pse ne presim që ata të kuptojnë interesat tona”, tha Morawiecki për Polsat News të mërkurën. “Sigurisht që ne i respektojmë të gjitha problemet e tyre, por për ne, interesat e fermerëve tanë janë gjëja më e rëndësishme.”
Kievi tha se do të paraqesë një ankesë në Organizatën Botërore të Tregtisë (OBT) mbi vendimin e grurit të marrë nga Polonia, Hungaria dhe Sllovakia. Një zëdhënës i OBT-së konfirmoi se Ukraina kishte ndërmarrë hapin e parë në një mosmarrëveshje tregtare duke paraqitur një ankesë në organin global të tregtisë.
Masa u kritikua nga ana e saj nga ministria e jashtme e Polonisë, e cila tha se “ushtrimi i presionit ndaj Polonisë në forume shumëpalëshe ose dërgimi i ankesave në gjykatat ndërkombëtare nuk janë metoda të përshtatshme për të zgjidhur mosmarrëveshjet midis vendeve tona”.
Pasi Polonia thirri ambasadorin e saj, Kievi i kërkoi Varshavës të rimendonte qëndrimin e saj për mosmarrëveshjen e grurit.
“Ne u bëjmë thirrje miqve tanë polakë të lënë mënjanë emocionet e tyre”, tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Ukrainës, Oleg Nikolenko. “Pala ukrainase i ka ofruar Polonisë një rrugë konstruktive për të zgjidhur çështjen e grurit.”
Ai tha se ambasadori i Ukrainës kishte shpjeguar qëndrimin e Kievit mbi “papranueshmërinë” e ndalimit polak dhe sugjeroi se propozimet e Ukrainës “do të bëhen baza për ta çuar dialogun në një kurs konstruktiv”.
Nikolenko theksoi gjithashtu se ambasadori kishte shprehur pakënaqësi për “pasaktësinë” e komenteve të fundit nga presidenti polak Andrzej Duda, i cili e krahasoi Kievin me një “person të mbytur” dhe tha se duhet të kujtojë se merr ndihmë nga Polonia.
Ndërkohë, ministri rumun i bujqësisë, Florin Barbu, tha se Bukureshti do të punojë me Ukrainën gjatë 30 ditëve të ardhshme mbi një plan kontrolli të eksportit të grurit për të ndihmuar në mbrojtjen e fermerëve rumunë.
Burimi: France-Presse & Reuters
