Fosilet e Perucetus kolosus janë identifikuar në Peru, kafsha më e madhe dhe më e rëndë që ka jetuar deri më tani: një mega cetace me një peshë rekord prej 340 tonësh.
Cila është kafsha më e madhe dhe më e rëndë që ka ekzistuar ndonjëherë në Tokë? Pas vitesh kërkimesh në shkretëtirën Ica, përgjatë bregut jugor të Perusë, përgjigja ka ardhur. Jo balena blu, e cila sot thyen rekordin për peshën më të madhe midis specieve të gjalla. As Argjentinosaurus, i cili ishte më i fuqishmi nga të gjithë dinosaurët. Kampioni është kolosi Perucetus, një cetace që jetoi rreth 40 milionë vjet më parë dhe peshonte dy herë më shumë se balena dhe katër herë më shumë se superdinosauri (dhe sa një Boeing 747 në ngritje!).
CETACEAN ARKAIK. Ishte më shumë se 20 metra i gjatë dhe peshonte 340 tonë, siç u krijuan nga kërkuesit nga Universiteti i Pizës, Universiteti Bicocca i Milanos dhe Universiteti i Camerino-s, në bashkëpunim me atë të Limës, në bazë të zbulimit të trembëdhjetë vertebrave, katër brinjët dhe një pjesë e legenit. Kjo e fundit tregon se Perucetus kishte ende këmbë të vogla të pasme, një gjendje e gjetur edhe te bazilosauridet e tjerë, grupi i cetaceve arkaikë me të cilët lidhej kjo specie e re.
GJYTAS GJIGANT. Studimi u botua në revistën Nature duke nënvizuar se bazohet në modele të mirë-testuara në paleontologji dhe në llogaritje rigoroze matematikore. Pra, një kolos i tillë notoi në det që miliona vjet më parë zuri vendin e shkretëtirës aktuale Ica. Rruaza më e lehtë e Perucetus që doli në dritë peshon mbi 100 kilogramë, kafsha, në fakt, kishte një densitet të jashtëzakonshëm kockash. “Kjo shërbeu si çakëll për të lejuar që ajo të ishte e qëndrueshme pranë ujërave të trazuar të vijës bregdetare, ku ne besojmë se ushqehej, me të mbërritur në shtratin e detit, me kufomat e vertebrorëve të tjerë të mëdhenj të ngordhur, pak si ne shohim disa peshkaqenë që bëjnë”, ai. shpjegon Giovanni Bianucci, paleontolog në Universitetin e Pizës dhe koordinator i studimit.
KUR JETOI? Datimi i mbetjeve fosile u krye nga studiuesit Elisa Mal Winter dhe Giulia Bosio, nga Universiteti Milan-Bicocca. “Në bazë të mikrofosileve të specieve planktonike dhe datimit të hirit vullkanik të gjetur pranë gjetjes”, raportojnë gjeologët, “ne vlerësuam se Perucetus colossus mund të kishte jetuar midis 39.8 dhe 37.84 milion vjet më parë. Prandaj jetoi në Eocen, kur paraardhësit e cetaceve të tanishëm braktisën jetën tokësore në favor të mjedisit detar.”
KONVERSIMI. Ata fillimisht dolën në det të hapur si gjitarë amfibë me madhësi kanide, me feçkë të gjatë dhe këmbë me rrjetë. Më pas, ato u rritën në madhësi ndërsa morën forma gjithnjë e më hidrodinamike. Zbulimi i ri çon në implikime të rëndësishme për historinë e evolucionit.
EVOLUCIONI DYFAZOR. “Masa e madhe trupore e Perucetus”, shton Bianucci, “tregon se cetacet kanë qenë protagonistë të fenomeneve të gjigandizmit në të paktën dy faza: në kohët relativisht të fundit, me evolucionin e mysticeteve, domethënë balenave të mëdha dhe balenave fin. pajisur me baleen, për të filtruar plankton. Dhe shumë më herët, rreth 40 milionë vjet më parë, me rrezatimin e Bazilosauridëve, cetaceve të pajisur me dhëmbë për të kapur gjahun dhe kufomat, nga të cilët Perucetus është përfaqësuesi më i jashtëzakonshëm”. Dhëmbët për kapje janë ende të pranishëm edhe sot te cetacet me dhëmbë, përkatësisht delfinët, orkat dhe balenat e spermës.
NJË SHKETETËRI MREKULLORE. Rindërtimi i mjedisit antik në të cilin u gjet kolosi Perucetus iu besua Claudio Di Celma dhe Pietro Paolo Pierantoni, nga Universiteti i Camerino-s, të cilët analizuan shkëmbinjtë sedimentarë që e rrethonin atë. “Ku sot ka një shkretëtirë që shtrihet për qindra kilometra përgjatë bregdetit të Perusë jugore”, shpjegon Di Celma, “në të kaluarën ka pasur një pellg të madh detar, Pellgu Pisko, i karakterizuar nga një bollëk lëndësh ushqyese dhe një biodiversitet i madh”.
PIONERET E DETIT. Shkretëtira Ica është skena e shumë zbulimeve të rëndësishme mbi evolucionin e cetaceve, të bëra gjatë viteve nga ekspertë të Universitetit të Pizës: nga speciet e para që kanë arritur, ende katërkëmbëshe, në Oqeanin Paqësor përballë Amerikës së Jugut, nga me origjinë nga paraardhësi më i lashtë i balenave aktuale, deri te një gjigant tjetër, paraardhësi i balenës së spermës. Këtu janë karakteristikat kryesore të kafshëve që populluan pellgun e Piskos.
UDHËTARËT. Emri i tij, Peregocetus pacificus, do të thotë “cetacean udhëtues që arriti në Paqësor”. Ajo u gjet në sedimente që datojnë mbi 42 milionë vjet më parë, duke u dëshmuar thelbësore për rindërtimin e rrugës së ndjekur nga paraardhësit e balenave dhe delfinëve në udhëtimin e gjatë që filloi 50 milionë vjet më parë që i çoi ata nga qendra e tyre e origjinës, midis Indisë dhe Pakistanit. për të kolonizuar të gjithë oqeanet. Prania e thundrave të vogla në gishta, së bashku me formën e legenit dhe gjymtyrëve, sugjeron se ishte ende në gjendje të ecte në tokë, ndërsa gishtat e gjatë, ndoshta me rrjetë, dhe karakteristikat e bishtit tregojnë se ishte gjithashtu i mirë. notar. Prandaj do të ishte një fazë e ndërmjetme midis balenave të sotme (që nuk janë më në gjendje të lëvizin nga uji) dhe paraardhësve të tyre tokësorë me katër këmbë, me një mënyrë jetese të ngjashme me lundërzat.
BALENA MINI. Quhet Mystacodon selenensis, një balenë shumë e ndryshme nga ato të sotme. Ajo ruan karakteristika primitive, si prania e këmbëve të pasme, edhe pse jashtëzakonisht të vogla, dhe dhëmbë të fortë (në vend të balenit) që i kanë dhënë emrin “Mystacodon”, që do të thotë “mistikë me dhëmbë”. Ishte shumë më e vogël se balenat e sotme: vetëm 4 metra. Nga studimi i skeletit të tij, 36 milionë vjeçar, dolëm në përfundimin se ai ushqehej duke thithur gjahun e vogël nga shtrati ranor i detit. Ky lloj ushqimi vërtetohet nga veshja e veçantë e dhëmbëve për shkak të gëlltitjes së vazhdueshme të rërës gjatë kapjes së gjahut. Ky zakon i “thithjes” do të ishte në origjinën e zhvillimit të mëvonshëm të balenave në balenat baleen.
LEVIATHANI. Ajo doli nga shtresat e shkëmbinjve 12-13 milionë vjet më parë si një i afërm i balenës së sotme të merlucit. Atij iu dha emri Leviathan melvillei, i frymëzuar nga Leviathan biblik dhe duke ia kushtuar autorit të famshëm të Moby Dick. Leviathani ndan dimensionet e tij me balenën e spermës (nga 14 në 18 metra), por jo dietën e saj: në fakt, ai nuk ushqehej me oktapodë dhe kallamarët që gjenden në humnerë, por me balena, të cilat i sulmoi me dhëmbët e tij të fortë./kb
