I përhapur për mijëvjeçarë dhe i ndjekur nga miliona njerëz në mbarë botën, boksi është ndoshta më i famshmi i sporteve luftarake, të paktën në Perëndim.
1 – SPORTI OLIMPIK…
Boksi i ka rrënjët në botën antike dhe qysh në shekullin e VII para Krishtit u bë pjesë e disiplinave të praktikuara në Lojërat Olimpike. Në kohët e lashta, ndër të tjera, nuk kishte kategori peshash dhe boksierët luftuan derisa njëri prej tyre u eliminua ose pranoi humbjen. Të gjitha pa brutalitet, por me shumë respekt për kundërshtarin. Diagoras i Rodosit besohet të ketë qenë një nga boksierët më të famshëm të antikitetit. Kronikat thonë se fituesi i Olimpiadës së 79-të në 464 para Krishtit nuk u ul, nuk u përkul ose u përpoq të shmangte një grusht të vetëm.
2 – ART FISNIK
I përcaktuar tashmë si “arti fisnik i mbrojtjes” në shekullin e 18-të, boksi modern lindi në 1867, pikërisht kur një fisnik skocez, John Sholto Douglas, Markesha e Queensberry, hodhi në letër shumë nga rregullat aktuale. Këto përfshinin kategoritë e peshave, kohëzgjatjen e raundeve, numërimin e dhjetë sekondave pas KO dhe mbajtjen e detyrueshme të dorezave.
3 – TË GJITHË KANI STILIN E TYRE
Boksierët mund të klasifikohen në bazë të stileve të ndryshme luftarake: ndër më të njohurit janë outfighter, një boksier që e lodh kundërshtarin e tij me grushta të shpejta sepse është më i shkathët në lëvizjet e tij (si Muhamed Ali), dhe “goditësi”, më i ngadalshëm, por i aftë për të nokautuar kundërshtarin me një goditje të vetme të fuqishme dhe të drejtuar mirë, si Mike Tyson.
4 – MË SHUMË AUDIENTË ME DORASHA
Duke folur për dorezat, arsyeja e futjes së tyre në ndeshjet zyrtare ishte e ndryshme nga ajo që mund të mendohej: ato në fakt i lejuan boksierët të hidhnin grushta të përsëritura në kokë, duke tërhequr kështu një numër më të madh spektatorësh sesa të zhveshur. -takime me nyje, në të cilat goditje të tilla ishin të rralla (sepse më vdekjeprurëse).
5 – SA PESHON NJË GRUSHT?
Sipas hulumtimit të kryer në vitin 2014 nga Shoqata Amerikane e Kirurgëve Neurologë, marrja e një grushti në kokë nga një boksier profesionist është shkatërruese: është e barabartë me goditjen nga një top bowling me peshë 9 kg, duke udhëtuar me 32 km/h.
6 – THE CUTS MAN
Përveç trajnerit, i ashtuquajturi cutman (fjalë për fjalë, cutman man) ndihmon boksierin gjatë ndeshjes. Roli i tij kryesor? Menaxhoni më së miri traumat e shumta fizike (hematoma, prerje, hemorragji dhe mavijosje) që pëson boksieri gjatë ndeshjes, duke e bërë atë të aftë të vazhdojë luftën.
7 – JO MJEKER OSE MUSTAQE
Rregullore të ndryshme zyrtare (përfshirë atë të Federatës Italiane të Boksit) i ndalojnë boksierët të mbajnë mjekër ose mustaqe , me përjashtime të rralla. Ekziston një arsye praktike pas këtij ndalimi: për të parandaluar që “ngurtësia” e mjekrës ose e mustaqeve të kontribuojë në prerjet e mundshme ose në shkaktimin e dëmtimit të kundërshtarit në rast kontakti midis dy trupave.
8 – AKSESOR I Çmuar
Një nga shpikjet më të rëndësishme në boks ishte ai i mbrojtësit të gojës, një aksesor i aftë për të mbrojtur dhëmbët dhe mishrat e dhëmbëve të atletëve që i nënshtrohen traumave të vazhdueshme. Ajo u shpik në vitin 1902 nga një dentist londinez i quajtur Jack Marles, ndërsa boksieri i parë që e veshi atë në ring ishte britaniku Ted “Kid” Lewis, në vitin 1913.
9 – Ndeshja më e gjatë…
Lufta e boksit më e gjata Një luftë u zhvillua më 6 prill 1893 në New Orleans, midis amerikanëve Andy Bowen dhe Jack Burke. Kohëzgjatja e saj? 7 orë e 19 minuta, për gjithsej 110 raunde. Në fund, arbitri e mbylli ndeshjen dhe asnjë sportist nuk arriti të mbizotërojë.
10 – … DHE MË E SHKURTA
Një luftë boksi mund të zgjasë disa minuta ose… edhe më pak. Në vitin 1947, gjatë konkursit të famshëm Golden Gloves në Minneapolis (SHBA), u deshën vetëm 4 sekonda para se Mike Collins të rrëzonte kundërshtarin e tij, një farë Pat Brownson, një rekord që është ende i pamposhtur sot.
/E.T
