Në Konferencën e Kryetarëve, shumica socialiste rrëzoi kërkesën e opozitës për ngritjen e një Komisioni Hetimor Parlamentar që do të shqyrtonte procedurat dhe ligjshmërinë e projektit të Portit të Durrësit dhe ndërtimin e portit të ri në Porto Romano. Kryetari i Grupit Parlamentar të PD, Gazment Bardhi, e quajti refuzimin një shkelje të Kushtetutës dhe një përpjekje për të mbrojtur interesat korruptive që lidhen me këtë projekt strategjik.
Në Konferencën e Kryetarëve, e mbajtur më 23 dhjetor, shumica socialiste rrëzoi kërkesën e opozitës për ngritjen e një Komisioni Hetimor që do të shqyrtonte procedurat dhe ligjshmërinë e projektit të Portit të Durrësit dhe ndërtimin e portit të ri në Porto Romano. Vendimi i mazhorancës ka shkaktuar një përplasje të ashpër mes palëve politike, ndërsa kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike, Gazment Bardhi, e cilësoi këtë akt si një shkelje të hapur të Kushtetutës dhe një përpjekje për të fshehur një skemë korruptive. Sipas Bardhit, refuzimi i mazhorancës për të lejuar hetimin parlamentar tregon qartë frikën nga transparenca dhe dëshmon se projekti nuk i shërben interesave të qytetarëve. “Një mazhorancë që ka bindjen se projekti është në interes të zhvillimit të vendit nuk ka arsye të ketë frikë nga hetimi. Pengimi i kërkesës për Komisionin Hetimor është një përpjekje për të fshehur të vërtetën, e cila, edhe pse mund të vonohet, nuk mund të mbetet përjetësisht në errësirë,” deklaroi Bardhi. Nga ana e saj, mazhoranca, përfaqësuar nga ministri për Parlamentin, Taulant Balla, dhe kreu i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, Niko Peleshi, ka argumentuar se ngritja e një komisioni hetimor për Portin e Durrësit është e pamundur, pasi çështja ndodhet tashmë në shqyrtim nga Gjykata Kushtetuese. Balla deklaroi se “ngritja e komisionit në këtë moment do të përbënte ndërhyrje në kompetencat e Gjykatës Kushtetuese,” duke shtuar se opozita po përpiqet të përdorë këtë kërkesë për përfitime politike në prag të zgjedhjeve. Gjithashtu, ai vuri në dukje se periudha e zgjedhjeve kufizon funksionimin e komisioneve hetimore për shkak të kalendarit parlamentar, duke bërë të pamundur ngritjen e tyre për një periudhë afatshkurtër. Niko Peleshi shtoi më tej se “kërkesa e opozitës është formuluar gabimisht dhe tejkalon kompetencat e Kuvendit, duke përfshirë çështje që tashmë janë subjekt i shqyrtimit nga institucionet e tjera ligjore.” Ai theksoi se projektet e mëdha, përfshirë atë të Portit të Durrësit, kanë kaluar të gjitha fazat e kontrollit parlamentar dhe nuk ka arsye për ngritjen e një komisioni të ri.
Reagimi i opozitës
Opozita, përmes deputetëve të saj dhe në veçanti Gazment Bardhit, ka insistuar se ngritja e Komisionit Hetimor është një e drejtë e patjetërsueshme parlamentare për të kontrolluar vendimmarrjet e qeverisë. Bardhi e quajti projektin e Portit të Durrësit një “aferë korruptive qindra miliona euro,” duke ngritur pikëpyetje mbi faljen e tokës publike dhe financimin e portit të ri në Porto Romano. “Ky është një projekt ku shteti shqiptar jo vetëm që fal tokë publike dhe asete strategjike, por tani rezulton se porti i ri do të financohet edhe nga buxheti i shtetit, në kundërshtim me deklaratat e para të qeverisë,” tha Bardhi. Ai theksoi se është detyrë e Kuvendit të bëjë transparencë dhe të hetojë mbi një çështje që prek drejtpërdrejt interesin publik. Deputeti demokrat akuzoi gjithashtu mazhorancën se ka bllokuar qëllimisht hetimin parlamentar, duke e bërë Kuvendin një vegël të qeverisë dhe duke mbrojtur interesa të ngushta politike. “Kjo mazhorancë nuk ka frikë nga opozita, por nga e vërteta që po del dita ditës në sipërfaqe,” shtoi Bardhi.
Ndërtimi i portit
Projektet për ndërtimin e Portit të Durrësit dhe atij të ri në Porto Romano kanë ngritur shqetësime të shumta, si për transparencën e procedurave të ndjekura, ashtu edhe për ndikimin që ato mund të kenë në financat publike. Fillimisht, qeveria deklaroi se porti i ri do të ndërtohej tërësisht me investime private, pa kosto për taksapaguesit shqiptarë. Megjithatë, më vonë u zbulua se ndërtimi do të financohej pjesërisht nga buxheti i shtetit, duke ngritur pikëpyetje mbi ndryshimin e kushteve fillestare të projektit. Opozita ka ngritur shqetësime të tjera mbi mënyrën e përzgjedhjes së kompanisë kroate “Schapha d.o.o.” si përfituese e koncesionit, duke dyshuar për një proces të manipuluar dhe të paracaktuar për aktorë të caktuar. Një tjetër pikë kritike është ndërprerja e kontratës me kompaninë gjermane EMS Shipping Trading GMBH, e cila ka paditur Shqipërinë në Gjykatën Ndërkombëtare të Arbitrazhit. Sipas opozitës, këto zhvillime tregojnë për mungesë të theksuar të transparencës dhe mbrojtjes së interesave publike, ndërsa qeveria po e përdor këtë projekt si një mjet për përfitime të ngushta ekonomike dhe politike.
Debatet
Debatet në Konferencën e Kryetarëve kanë nxjerrë në pah polarizimin e thellë mes palëve politike. Gazment Bardhi akuzoi ministrin Balla dhe kryeparlamentaren Elisa Spiropali për bllokimin e qëllimshëm të kërkesës së opozitës dhe shkeljen e procedurave parlamentare. “Kjo është një përpjekje e hapur për të mbrojtur ata që kanë shkelur ligjin dhe për të penguar daljen e të vërtetës në dritë,” tha Bardhi. Në përfundim të mbledhjes, mazhoranca dhe opozita nuk arritën në një dakordësi, duke e lënë çështjen për diskutim në seancën e parë plenare pas rifillimit të punimeve parlamentare në janar. Opozita ka paralajmëruar se do të vazhdojë të këmbëngulë për transparencë dhe hetim parlamentar, ndërsa mazhoranca ka nënvizuar se do të ndjekë procedurat ligjore në përputhje me vendimet e Gjykatës Kushtetuese.
