E shkruar gati një mijë vjet më parë, Kitab al-tabikh (libri i gatimit), i hartuar nga Ibn Sayyar al-Warraq, është vepra më e plotë e këtij lloji. Ai përfshin më shumë se 600 receta për pjata kulinare dhe mjekësore, përfshirë një kurë të njohur të lashtë kundër dhimbjes së kokës nga pija nga Lindja e Mesme, përbërës për përmirësimin e performancës seksuale dhe pjata për shërimin e një sërë problemesh shëndetësore.
Teksti i lashtë është përkthyer nga Nawal Nasrallah, një ish-profesoreshë e anglishtes dhe letërsisë krahasuese në Universitetin e Bagdadit, në librin Annals of the Caliph’sKitchen, duke i bërë këto receta të mahnitshme të aksesueshmepër botën anglishtfolëse.
Dihet shumë pak për Ibn Sayyar al-Warraq, autorin e këtij teksti, përveç se ai vdiq në vitin 961 pas Krishtit dhe se ai ishte ngarkuar për të shkruar një libër gatimi mbi pjatat e Kalifëve, lordëve dhe dinjitarëve të kohës. Disa studiues sugjerojnë se Al-Warraq mund ta ketë përpiluar dorëshkrimin me kërkesë të mecenatit të tij, princit Hamdanid, Sayf al-Dawla. Shumë prej recetave mendohet të jenë marrë nga shkrues më të hershëm dhe mund të jenë shumë më të vjetra se 1000 vjet.
Mjeshtëria kulinarike dhe mjekësore e Al-Warraq: Nga etika te kura e fundit kundër dhimbjes së kokës nga pija
Libri i plotë i recetave të Al-Warraq përbëhet nga pesë kapituj për pajisjet e kuzhinës, erëzat, tetë llojet e shijeve, shkaqet e prishjes së ushqimit dhe kura për ushqimin e djegur; 79 kapituj me receta kulinare, njëzet kapituj për etiketën e gatimit dhe ngrënies, si dhe njëzet e pesë kapituj për vetitë mjekësore të ushqimit, përfshirë atë që Nasrallah e përshkruan si “kurën për dhimbjen e kokës nga pija”.
Kura për dhimbjen e kokës nga pija e Al-Warraq, e quajtur “Kkishkiyya”, është një gjellë me mish, qiqra dhe perime, me shtimin e një përbërësi special të njohur si khask, një produkt i fermentuar me kos, qumësht dhe hirrë, i cili mendohet se është çelësi për të lehtësuar atë që Nasrallah e përshkruan si nxehtësi e tepërt në kokë dhe stomak. Libri këshillon gjithashtu të konsumoni lakër përpara pirjes së alkoolit, të hani meze mes pijeve për të ngadalësuar efektet e tij dhe të pini ujë ditën e mëvonshme përpara se të konsumoni gjellën. Sot, Kkishkiyyaende gatuhet në të njëjtën mënyrë, kryesisht në veri të Irakut dhe Levant.
Përveç kurës për dhimbjen e kokës nga pija, Al-Warraq përfshin një recetë për “të fuqizuar marrëdhëniet seksuale”, e cila është vetëm për burrat. Ajo përbëhet nga 15g kanellë të ëmbël seilon, vaj myshku, karafil, kostus detar dhe xhenxhefil, si dhe 3 onzspeci i gjatë, myshk detar, fara kreshove, fara purrini persian dhe fara karote. Lexuesit i këshillohet t’i përziejë të gjitha së bashku me mjaltë për t’i lidhur në një pastë dhe të konsumojë një topth me madhësinë e një bajameje dy herë në ditë me stomakun bosh. Teksti shprehet se receta do të jetë efektive “dashtë Zoti”.
Libri i lashtë i Al-Warraq shpalos rolin e ushqimit në kulturën e epokës së artë të Islamit dhe ofron një vështrim tërheqës në bujqësinë, shëndetin dhe tendencat e ushqimit të Lindjes së Mesme në shekullin e 10-të./K.K
