11 Janar 1928/Josif Stalin urdhëron dëbimin nga Moska të kundërshtarit të tij Leon Trocki

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Leon Trocki, një drejtues i Revolucionit Bolshevik dhe arkitekt i hershëm i shtetit sovjetik, dëbohet nga Moska me urdhër të udhëheqësit Josif Stalin, në Alma-Ata të Kazakistanit në Azinë Qëndrore. Ai jetoi së bashku me familjen për një vit, përpara se të dëbohej përgjithmonë nga vendi. I lindur në Ukrainë nga prindër rusë me origjinë hebreje në vitin 1879, Trocki e përqafoi marksizmin që në adoleshencë, dhe më vonë braktisi Universitetin e Odesës, për të ndihmuar në organizimin e Unionin e Punëtorëve Jugorë të Rusisë. Më 1898, arrestohet për aktivitetet e tij revolucionare, dhe dënohet me burg. Në vitin 1900, internohet në Siberi. Ndërkohë 2 vjet më vonë arratiset në Angli, duke përdorur një pasaportë të falsifikuar nën emrin e Leon Trocki (emri i tij i vërtetë ishte Lev Davidoviç Bronshtajn). Në Londër, ai bashkëpunoi me revolucionarin bolshevik Vladimir Iliç Lenin, por më vonë u bashkua me fraksionet menshevike, që mbështesnin një qëndrim demokratik ndaj socializmit.

Me shpërthimin e Revolucionit Rus të vitit 1905, rrikthehet në Rusi, dhe pas shtypjes së tij internohet sërish në Siberi, por arriti që të arratiset prapë 2 vjet më vonë. Gjatë dhjetëvjeçarit të ardhshëm, ai u dëbua nga një seri shtetesh për shkak të radikalizmit të tij, duke jetuar në Zvicër, Francë, Spanjë dhe SHBA, përpara se të kthehej në Rusi me shpërthimin e revolucionit të vitit vitin 1917.

Trocki luajti një rol udhëheqës tek bolshevikët, duke pushtuar pjesën më të madhe të Petrogradit përpara rrikthimit triumfal të Leninit në nëntor. I emëruar Sekretari i Punëve të Jashtme të Leninit, ai negocioi me gjermanët për t’i dhënë fund përfshirjes së Rusisë në Luftën e Parë Botërore. Në vitin 1918, emërohet komisar i luftës, dhe fillon ndërtimin e Ushtrisë së Kuqe, e cila arriti të mposhtte opozitën antikomuniste në luftë civilen që përfshiu vendin. Në fillim të viteve 1920, Trocki cilësohej nga të gjithë si trashëgimtari i Leninit, por ai e humbi luftën e brendshme për pushtet që nisi që në vitin 1922, kur Lenini u sëmur, dhe kulmoi pas vitit 1924, ku ky i fundit vdiq.

Stalini ia doli të ngjitej në krye të Bashkimit Sovjetik. Përkundër qëndrimit të Stalinit, Trocki bëri thirrje për një revolucion të vazhdueshëm botëror, që do të rezultonte në mënyrë të pashmangshme në ç’montimin e shtetit sovjetik. Ai kritikoi gjithashtu regjimin e ri për shtypjen e demokracisë në Partinë Komuniste, dhe për mos zhvillimin e duhur të planifikimit ekonomik. Në kundërpërgjigje, Stalini dhe mbështetësit e tij nisën një kundërsulm propagandistik kundër Trockit. Në vitin 1925, ai u shkarkua nga posti i tij në komisariatin e luftës. Një vit më vonë, ai u dëbua nga Politbyroja, dhe më 1927-ën nga Partia Komuniste. Në janar të vitit 1928, Trocki u internua, dhe një vit më vonë u dëbua përfundimisht nga Bashkimi Sovjetik. Ai u prit nga qeveria e Turqisë dhe u vendos në ishullin Prinkipo, ku punoi për të përfunduar autobiografinë e tij dhe historinë e Revolucionit Rus. Pas 4 u largua për në Francë dhe pastaj në Norvegji, dhe në vitin 1936 iu dha azil në Meksikë. Edhe pse në mungesë, ai u gjykua në Bashkimin Sovjetik dhe u shpall fajtor për tradhëti., në kuadrin e spastrimeve të mëdha politike që po ndodhnin atje.

Lexo edhe :  Elon Musk kërkon të marrë kontrollin e ChatGPT, ofron 100 miliardë dollarë për ta blerë

Stalini urdhëroi ekzekutimin e tij. Trocki i mbijetoi një sulmi me armë në shtëpinë e tij, por më 20 gusht 1940, u vra nga komunisti spanjoll, Ramon Merkader, i cili e plagosi me vdekje, duke e goditur me një çekiç në kokë.

Kalendar

11 Janar 1569 – Në Angli, rregjistrohet lotaria e parë në botë.

11 Janar 1571 – Fisnikërisë austriake i garantohet liria e fesë.

11 Janar 1693 – Një tërmet i fuqishëm shkatërron pjesë të Siçilisë dhe Maltës, duke shkaktuar vdekjen e mbi 60 mijë njerëzve.

11 Janar 1923 – Trupat franceze dhe belge pushtojnë zonën industriale gjermane të Ruhrit, për ta detyruar Gjermaninë të kryejë pagesat e reparacioneve të Luftës së Parë Botërore.

11 Janar 1935 – Amelia Earhart, bëhet personi i parë që fluturon vetëm nga ishujt Hauai në Kaliforni.

11 Janar 1964 – Kirurgu amerikan Luther Terry, publikon raportin historik “Pirja e duhanit dhe shëndeti”, duke deklaruar duhani mund të jetë tejet e rrezikshme për shëndetin e njërëzve.

 

Të fundit

Media amerikane “Seattle Times”: Gjirokastra, destinacion për t’u vizituar në 2025

Sipas një raporti të kompanisë amrikane të udhëtimit Expedia, i cili anketoi 25,000 njerëz nga 19 vende, 63 përqind...

Ç’duhet bërë?!

Nga Ylli Manjani Ç’duhet bërë?! Ma bëjnë shumë miq këtë pyetje. Po rendis edhe njëherë disa ndërhyrje ligjore që duhen bërë sa më shpejt, për të...

Protesta pro Veliajt, Policia i përgjigjet GJKKO-së: Ishte spontane

Drejtoria Vendore e Policisë Tiranë ka reaguar me anë të një deklarate zyrtare ndaj Gjykatës së Posaçme të Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe...

Rama apel diasporës për t’u regjistruar: Ne shqipot i lëmë gjërat për në moment të fundit

Kreu i qeverisë, Edi Rama, në podkastin e tij “Flasim”, u bëri apel emigrantëve të regjistrohen në zgjedhjet e 11 Majit. Rama u kërkoi...

“Para lindjes së diellit”, nata që ndau botën e ndjenjave njerëzore

Nga Leonard Veizi Ajo është një ngjarje e konsideruar minimaliste, por që përbëhej nga monologë të zgjeruar e dialog personazhesh, e ku u eksploruan tema...

Lajme të tjera

Web TV