Pas dhjetëra rasteve alarmante me produkte të pasigurta ushqimore në treg, qeveria ka vendosur të shkrijë Autoritetin Kombëtar të Ushqimit (AKU). Skandali më i fundit me mishin e pulës të infektuar me salmonelë ka përforcuar akuzat për dështimin e këtij institucioni në mbrojtjen e shëndetit të qytetarëve. Megjithatë, lëvizja për të shkrirë AKU-në nuk shihet si zgjidhje, pasi i njëjti institucion mund të vijojë me një tjetër emër. Siguria ushqimore vijon të jetë problem madhor.
Mish pule i kontaminuar me salmonelë, tonelata me mandarina të mbushura me pesticide, qumësht pluhur jashtë standardeve dhe një sërë skandalesh të tjera me ushqime që kanë përfunduar në tryezat e qytetarëve – kjo ka qenë panorama alarmante e viteve të fundit në tregun shqiptar. Pas këtij kaosi dhe pasojave të rënda për shëndetin e konsumatorëve, qeveria më në fund ka ndërmarrë hapin e parë drastik: shkrirjen e Autoritetit Kombëtar të Ushqimit (AKU), institucionit që duhej të garantonte sigurinë ushqimore. Pas publikimit të lajmit për futjen në tregun shqiptar të filetos së pulës së kontaminuar, që është konsumuar nga mijëra qytetarë, qeveria nuk ka më mundësi të heshtë. Skandali më i fundit konfirmoi edhe një herë se AKU jo vetëm që nuk e ka përmbushur detyrën e saj, por edhe ka dështuar të parandalojë hyrjen e produkteve të rrezikshme në treg. Në vend të një reagimi të shpejtë dhe masa konkrete për mbrojtjen e shëndetit të qytetarëve, institucionet përgjegjëse kanë vepruar me vonesë, ndërsa produktet e infektuara tashmë kishin përfunduar nëpër dyqane e supermarkete. Sipas njoftimit të Ministrisë së Bujqësisë, shkrirja e AKU-së është një hap që synon të reformojë tërësisht sistemin e kontrollit ushqimor. Në shtator të vitit të kaluar, qeveria miratoi një projektligj që parashikon zëvendësimin e AKU-së dhe Autoritetit Kombëtar të Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve me dy struktura të reja: një për inspektimin e ushqimeve dhe një tjetër për mbrojtjen veterinare dhe bimore. Por, pavarësisht këtij ndryshimi, ligji ende nuk është zbatuar dhe aktet nënligjore nuk janë miratuar. Rasti i fundit nuk është i vetmi. Vetëm gjatë marsit, kontrollet e AKU-së zbuluan dhjetëra tonelata mish pule me salmonelë që ishin importuar në Shqipëri. Para kësaj, një tjetër skandal tronditi tregun ushqimor kur tonelata me mandarina shqiptare, të eksportuara drejt Kroacisë, rezultuan me sasi të larta pesticidesh, duke shkaktuar alarmin e autoriteteve europiane. Për sasinë e mishit të pulës me salmonelë të futur nga Brazili, Policia e Tiranës ka shpallur në kërkim pronarin e kompanisë që e importoi, ndërsa ka proceduar penalisht pronarin e firmës që e shpërndau në treg. Gjithashtu, tre inspektorë të AKU-së janë nën hetim, pasi dyshohet se kanë lejuar futjen në treg të mishit të ndotur.
Reagimi i Denajt
Ministrja e Bujqësisë, Anila Denaj, ka reaguar lidhur me rastin e filetove të pulës me salmonelë, duke deklaruar se “AKU ka ndjekur protokollet dhe ka kryer detyrën e saj”. Denaj theksoi se çështja është në dorën e institucioneve të drejtësisë dhe se hetimet për përgjegjësit po vijojnë. “Situata e AKU-së është e qartë; agjencia ka realizuar kontrollet e nevojshme dhe ka denoncuar ata që kanë shkelur protokollet. Përgjegjësia tani i takon Policisë së Shtetit dhe strukturave të tjera ligjzbatuese”, deklaroi ministrja. Ndërsa qeveria premton një reformë të thellë, qytetarët mbeten ende të pasigurt për cilësinë e produkteve që konsumojnë çdo ditë. Deri në krijimin e institucioneve të reja që do të zëvendësojnë AKU-në, mungesa e një mekanizmi efektiv kontrolli mund të çojë në rritjen e rasteve të abuzimit me sigurinë ushqimore. Skandalet e njëpasnjëshme kanë treguar se tregu shqiptar është një terren i lehtë për futjen e produkteve të dëmshme, ndërsa mungesa e ndëshkimit të fortë për përgjegjësit ka bërë që situata të përsëritet vit pas viti. Reforma në sistemin e sigurisë ushqimore nuk mund të mbetet vetëm në letër; ajo duhet të shoqërohet me masa konkrete, transparencë dhe ndëshkime të rënda për abuzuesit. Përndryshe, qytetarët do të vijojnë të jenë viktima të një tregu ku interesi financiar mbizotëron mbi shëndetin publik.
Berisha prezanton programin ekonomik, premtime për biznesin dhe qytetarët
Pas prezantimit të programit të Partisë Demokratike në selinë blu dhe diskutimeve me ekspertë të fushave të ndryshme, Sali Berisha zgjodhi këtë të martë që t’ua shpjegojë nga afër biznesit përfitimet që do të kenë nga plani i tij 4-vjeçar. Gjatë një vizite në një biznes fason në Durrës, lideri demokrat premtoi se produktet “Made in Albania” do të kenë mbështetje të veçantë. Ai garantoi kompensim për humbjet e eksportuesve nga kursi i këmbimit, duke e cilësuar rënien e euros një goditje të fortë për ekonominë. “Qeveria do të kompensojë çdo qindarkë të kursit të euros për eksportuesit, në mënyrë që ata të punojnë në kushte më të qeta dhe më të sigurta. Rënia e euros me 35% është pothuajse shkatërrimtare,” u shpreh Berisha. Për të mbështetur biznesin, ai premtoi uljen e taksave dhe lehtësira të tjera fiskale, duke përfshirë reduktimin e çmimit të energjisë elektrike. “Energjinë elektrike do ta paguani me 6 lekë për kilovat. Shqipëria do të ketë çmimin më të lirë të energjisë në Europë për biznesin. Taksa e sheshtë 10% është më e drejta dhe do të rikthehet,” theksoi ai. Në fokusin e programit të tij, Berisha vendosi edhe rritjen e pagave, duke premtuar një rrogë minimale prej 500 eurosh. Megjithatë, ai nënvizoi se kjo masë do të zbatohet në bashkëpunim me sipërmarrësit, për të mos rrezikuar falimentimin e tyre. “Ne do ta vendosim pagën minimale në 500 euro, por gjithçka do të bëhet me dialog dhe pa dëmtuar biznesin,” tha ai. Lideri demokrat ndaloi edhe te problemi i shpopullimit, duke premtuar mbështetje financiare për familjet që lindin fëmijë. Ai u bëri thirrje emigrantëve të kthehen në vend, duke u garantuar lehtësira fiskale për çdo biznes që hapin në Shqipëri nëse PD vjen në pushtet.
