Nga Monada Myshketa – Strasburg
Delegacioni i Këshillit të Europës nis misionin parazgjedhor mes pasigurive politike dhe klimës së polarizuar në prag të zgjedhjeve presidenciale të 18 majit.
Vitet e fundit, Polonia është përballur me kritika të ashpra nga institucionet europiane lidhur me reformat në drejtësi, lirinë e medias dhe pavarësinë e institucioneve.
Komisioni Europian ka nisur disa procedura shkeljeje ndaj Varshavës, ndërsa Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka lëshuar vendime kritike mbi ndërhyrjet politike në sistemin gjyqësor.
Kjo ka thelluar tensionet midis qeverisë nacional-konservatore dhe institucioneve ndërkombëtare, duke ngritur pikëpyetje mbi standardet demokratike në vend.
Qeveria nacional-konservatore e udhëhequr nga partia “Ligj dhe Drejtësi” (PiS) ka ndërmarrë një seri reformash në drejtësi të cilat janë konsideruar nga Komisioni Europian si shkelje të parimeve të pavarësisë së gjyqësorit dhe ndarjes së pushteteve.
Në përgjigje, Komisioni ka hapur disa procedura shkeljeje sipas nenit 7 të Traktatit të BE-së — një masë që parashikon sanksione politike për shtetet anëtare që bien ndesh me vlerat themelore të Unionit. Ndërkohë, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka lëshuar disa vendime kritike që konstatojnë ndërhyrje të drejtpërdrejta të ekzekutivit në emërimet në gjykatat e larta, duke vënë në dyshim legjitimitetin e disa gjyqtarëve.
Tensionet janë thelluar më tej nga shqetësimet për kufizimin e lirisë së medias, mbikëqyrjen e shoqërisë civile dhe retorikën gjithnjë e më konfrontuese të autoriteteve polake ndaj Brukselit dhe Strasburgut. Kjo klimë përplasjeje ka ngritur pikëpyetje të mëdha për të ardhmen e demokracisë liberale në Poloni dhe për kohezionin normativ të Bashkimit Europian.
Një delegacion prej pesë anëtarësh të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës (APKE), i udhëhequr nga deputeti rumun Iulian Bulai (Grupi ALDE), do të zhvillojë një vizitë parazgjedhore në Poloni më 14 dhe 15 prill, në kuadër të përgatitjeve për zgjedhjet presidenciale të planifikuara për më 18 maj. Vizita ka për qëllim të vlerësojë klimën politike dhe integritetin e procesit zgjedhor, duke qenë pjesë e misionit të vëzhgimit që APKE do të ndërmarrë për këtë proces elektoral.
Gjatë qëndrimit në Varshavë, delegacioni i APKE-së pritet të zhvillojë takime të nivelit të lartë me autoritetet polake, përfshirë Kryetarin e Komitetit të Përhershëm të Këshillit të Ministrave, Zëvendësministrin e Punëve të Jashtme si dhe zyrtarë të tjerë të qeverisë. Këto takime janë të menduara për të marrë një pasqyrë të qartë mbi përgatitjet institucionale dhe garantimin e standardeve demokratike gjatë procesit zgjedhor.
Në axhendën e delegacionit janë përfshirë gjithashtu takime me përfaqësues të kandidatëve presidencialë, Zëvendës Komisionerin për të Drejtat e Njeriut, përfaqësues të sistemit gjyqësor dhe legjislativ, si dhe drejtues të Komisionit Kombëtar të Zgjedhjeve. Vëmendje e veçantë do t’i kushtohet bashkëpunimit me përfaqësues të Misionit të Kufizuar të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të OSBE/ODIHR, si dhe me përfaqësues të komunitetit diplomatik, shoqërisë civile dhe medias.
Kjo vizitë përfaqëson një hap të rëndësishëm në angazhimin e Këshillit të Europës për të monitoruar respektimin e të drejtave demokratike dhe rregullave të lojës zgjedhore në vendet anëtare. APKE ka një histori të gjatë të vëzhgimit të zgjedhjeve dhe publikimit të raporteve të pavarura, të cilat shërbejnë si indikatorë për standardet demokratike në rajon.
Në përfundim të vizitës dyditore, delegacioni do të publikojë një deklaratë për shtyp, ku do të reflektojë mbi gjetjet dhe vlerësimet paraprake mbi mjedisin politik dhe zgjedhor në Poloni. Më tej, një delegacion i plotë prej 32 anëtarësh të Asamblesë Parlamentare do të kthehet në Poloni në muajin maj për të ndjekur nga afër procesin zgjedhor dhe për të siguruar një vlerësim gjithëpërfshirës të zgjedhjeve presidenciale.
Ky mision nënvizon rolin që APKE dhe institucionet e Këshillit të Europës luajnë në garantimin e transparencës dhe besueshmërisë së proceseve demokratike në kontinent. Ndërsa Polonia përgatitet për një moment kyç politik, prania ndërkombëtare e vëzhguesve është një faktor që synon të forcojë besimin e qytetarëve në sistemin zgjedhor dhe t’i sigurojë atyre një proces të drejtë dhe të barabartë.
