Në përditshmërinë e sotme dixhitale, ne jemi vazhdimisht duke shtypur në kompjuterë dhe telefona inteligjentë dhe herë pas here shkruajmë disa shënime ose një listë blerjesh me dorë. Ne dërgojmë letra rrallë, dhe shumë më shpesh email. Në epokën dixhitale, tani na duket jashtëzakonisht e mundimshme shkrimi i teksteve të mëdha me dorë.
Ne mësojmë të shkruajmë në fëmijëri dhe secili person zhvillon dorëshkrimin e tij unik. Por pa rutinë dhe kontroll, shkrimi ynë dobësohet. Problemet me shkrimin kanë qenë prej kohësh një problem social që nuk shqetëson vetëm studentët, siç pretendohet shpesh.
Shoqata Gjermane për Arsim dhe Trajnim ka denoncuar prej vitesh rënien e aftësive dhe rritjen e problemeve motorike tek fëmijët e moshës shkollore. Gjithnjë e më shumë fëmijë kanë vështirësi të shkruajnë lexueshëm dhe shpejt.
Nxit zhvillimin e trurit
Shkrimi është bërë i pamposhtur, veçanërisht për tekstet më të gjata. Korrigjimi automatik e bën shkrimin më të shpejtë, më të lexueshëm dhe më pak të lodhshëm. Megjithatë, të shkruarit sfidon trurin më shumë sesa shtypjen dhe kështu promovon edhe të mësuarit. Një studim norvegjez i vitit 2024 zbuloi se të shkruarit me dorë rrit aktivitetin e trurit pikërisht në zonat e trurit që janë të rëndësishme për të mësuar.
Gjithashtu, kur dikush shkruan, sytë dhe truri monitorojnë vazhdimisht nëse gishtat po e drejtojnë saktë stilolapsin, po bëjnë presionin e duhur dhe nëse po krijohen linja të pastra gjatë shkrimit. Kjo kërkon një koordinim shumë të saktë midis proceseve vizuale dhe motorike. Shkrimi është më i ngadalshëm se shtypja, por kjo nuk është domosdoshmërisht një disavantazh. Ngadalësia natyrore na detyron të përpunojmë informacionin më intensivisht.
A po harrojmë një aftësi që ekziston për mijëra vjet?
Shkrimi i dorës është një shenjë shumë e lashtë e qytetërimit. Mijëra vjet më parë, njerëzit gdhendnin informacione në argjilë ose gurë ose i shkruanin me bojë në pergamenë ose papirus. Deri në shpikjen e printimit, shkrimi me dorë ishte mënyra e vetme për të regjistruar gjuhën.
Shkrimi më i vjetër është rreth 5000 deri në 6000 vjet. Sumerët në Irakun e sotëm zhvilluan një shkrim kuneiform që e përdornin për të menaxhuar tregtinë e tyre . Ky shkrim përbëhej nga afërsisht 900 piktograme dhe ideograme.
Me kalimin e kohës u zhvilluan lloje të ndryshme shkrimi dhe arritëm te alfabeti i sotëm.
Në të kaluarën, shkrimi ishte i rezervuar vetëm për pakicat, fisnikërinë, intelektualët dhe tregtarët. Fakti që kaq shumë njerëz mund të lexojnë dhe shkruajnë sot ndryshoi me futjen e arsimit të detyrueshëm në shekullin e 20-të.
Në vitin 1820, vetëm 12% e njerëzimit në mbarë botën dinin të lexonin dhe të shkruanin. Sot, përqindja ka ndryshuar. Sipas UNESCO-s , vetëm rreth 13% e njerëzve në mbarë botën dinë të lexojnë ose të shkruajnë. Gjysma e rreth 765 milionë njerëzve analfabetë jetojnë në Azinë Jugore dhe më shumë se një e katërta në Afrikën Sub-Sahariane. Dy të tretat e analfabetëve në botë janë gra./E.S
