Ukraina dhe SHBA-të nënshkruan të mërkurën një marrëveshje të promovuar me forcë nga Presidenti i SHBA-së Donald Trump , e cila do t’u japë Shteteve të Bashkuara akses preferencial në marrëveshjet e reja të Ukrainës për mineralet dhe do të financojë investimet në rindërtimin e Ukrainës.
Të dy vendet nënshkruan marrëveshjen në Uashington pas muajsh negociatash, ndonjëherë të tensionuara, me pasiguri që vazhdoi deri në momentin e fundit, me fjalët për një pengesë të minutës së fundit.
Marrëveshja, e nënshkruar pas javësh negociatash intensive, i jep SHBA-ve akses në mineralet e rralla të tokës që ndodhen në Ukrainë – elementë kyç për industrinë e teknologjisë, energjisë dhe mbrojtjes.
Në këmbim, Uashingtoni do të krijojë një fond të posaçëm investimi për të ndihmuar në ringritjen e ekonomisë ukrainase.
Sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent, deklaroi se kjo marrëveshje është një sinjal i qartë për Kremlinin mbi përkushtimin e SHBA-ve për një Ukrainë të lirë dhe sovrane.
“Siç tha Presidenti, Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara për të ndihmuar në lehtësimin e përfundimit të kësaj lufte mizore dhe të pakuptimtë”, tha Bessent. “Asnjë shtet apo person që financoi ose furnizoi makinën ruse të luftës nuk do të përfitojë nga rindërtimi i Ukrainës.”
Ministrja e Ekonomisë së Ukrainës, Yulia Svyrydenko, ndodhej në Uashington për të firmosur marrëveshjen në emër të qeverisë së saj, duke e cilësuar këtë si një hap të rëndësishëm drejt stabilizimit ekonomik dhe tërheqjes së investimeve të huaja.
Ndër kushtet e marrëveshjes janë “pronësia dhe kontrolli i plotë” që do të mbetet me Ukrainën, shkroi ajo në X të mërkurën.
“Të gjitha burimet në territorin tonë dhe në ujërat territoriale i përkasin Ukrainës”, tha ajo, duke shtuar: “Është shteti ukrainas ai që përcakton se çfarë dhe ku do të nxirret. Nëntoka mbetet nën pronësinë e Ukrainës — kjo është përcaktuar qartë në Marrëveshje.”
Nënshkrimi vjen disa orë pas një mosmarrëveshjeje të minutës së fundit mbi dokumentet që duhen nënshkruar të mërkurën, e cila kërcënoi të prishte marrëveshjen.
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, pritej ta arrinte marrëveshjen gjatë udhëtimit të tij në Uashington në shkurt, por marrëveshja mbeti e pafirmosur kur vizita u ndërpre pas takimit të diskutueshëm në Zyrën Ovale./e.t
