Politika e jashtme amerikane po e kthen atë në një të përçmuar globalisht – megjithatë sulmi i Laburistëve ndaj Houthive përfaqëson një nivel të ri mbështetjeje.
Paul Rogers
Sulmi i kësaj jave nga Forcat Ajrore Mbretërore (RAF) ndaj rebelëve Houthi në Jemen ishte i pari i miratuar nga qeveria laburiste. Ai iu bashkua një operacioni të madh ushtarak amerikan që filloi në mars dhe ka përfshirë 45 ditë bombardime. Operacioni “Rough Rider” është një demonstrim i administratës Trump se ajo do të ndjekë një luftë të ashpër, më intensive se sa nën Joe Biden-in, dhe ka shënjestruar, sipas SHBA-së, më shumë se 1,000 objektiva.
Operacioni i RAF thuhet se kishte në shënjestër një fabrikë që prodhonte dronë të armatosur të përdorur nga Houthit për sulme ndaj anijeve që kalojnë në Detin e Kuq, dhe tregoi se Keir Starmer ka vendosur të jetë aleati më i ngushtë ushtarak i Donald Trump-it.
Që nga fillimi i luftës aktuale në Gaza, Houthit kanë sulmuar anije tregtare që kanë lidhje me Izraelin, me motivin e deklaruar për të mbështetur palestinezët. Trafiku përmes Kanalit të Suezit pothuajse u përgjysmua mes viteve 2023 dhe 2024, sipas një analize. Reagimi kryesor i SHBA-së kanë qenë sulmet ajrore, të nisura nën Biden-in në janar 2024, dhe përfshinë pesë seri bombardimesh nga RAF në fillim të atij viti, të gjitha të miratuara nga qeveria konservatore e Rishi Sunak-ut.
Ajo që po ndodh tani është më intensive, por ka tërhequr pak vëmendje mediatike. Kjo mund të ndryshojë tani, për shkak të raporteve për viktima të shumta civile.
Këto përfshijnë një sulm amerikan më herët këtë javë, ku pothuajse 70 emigrantë afrikanë u vranë kur një qendër ndalimi u bombardua, sipas Houthive.
Që kur nisi kjo luftë me Houthit, janë goditur mijëra objektiva, shumica dërrmuese nga forcat ajrore dhe detare amerikane. Por përfshirja e Mbretërisë së Bashkuar ka qenë shumë më tepër se sa thjesht simbolike. Gjashtë javë më parë, për shembull, një aeroplan cisternë britanik që operonte nga baza RAF Akrotiri në Qipro, mbështeti avionët e Forcave Ajrore Amerikane gjatë një sulmi ajror që vrau 53 persona, përfshirë gra dhe fëmijë.
Baza e Akrotirit mund të jetë e lidhur posaçërisht me luftën amerikane kundër Houthive, por rëndësia e saj në luftën më të gjerë në Gaza është shumë më e madhe – duke shërbyer si një qendër për ushtrinë amerikane dhe britanike në mbështetje të Izraelit në mënyra të ndryshme.
Avionë të survejimit të RAF, për shembull, kanë kryer më shumë se 500 fluturime mbi Gazë që nga fillimi i luftës. Ndërsa zyrtarisht thuhet se janë për kërkimin e pengjeve, këto fluturime janë më intensive kur Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) ndërmarrin ofensiva të mëdha – dhe në një rast, një avion spiun i RAF ka mundësi të ketë ulur në një bazë ushtarake në vetë Izraelin.
Ndërkohë, avionë ushtarakë amerikanë kanë përdorur Akrotirin për funksione të ndryshme, ndërsa autoritetet britanike janë thellësisht të ngurruara për të dhënë informacion, edhe përpara deputetëve. Të dhëna jozyrtare sugjerojnë se lëvizja e mundshme e forcave speciale amerikane në Izrael, si dhe transportimi i armatimeve, bëhet përmes Akrotirit.
RAF dhe IDF kanë një marrëdhënie të gjatë dhe të ngushtë, me vizita të shpeshta të personelit të lartë nga të dyja palët. Për më tepër, gjatë luftës aktuale në Gaza, avionë transportues ushtarakë izraelitë kanë ulur në bazën kryesore të RAF në Brize Norton, në Oxfordshire.
Duke parë këto dhe shembuj të tjerë të lidhjeve të ngushta mes ushtrive të Mbretërisë së Bashkuar dhe Izraelit, dalin pasoja të rëndësishme politike. E para ka të bëjë me zhvillimin e vetë luftës, ku Izraeli është përballur me kritika gjithnjë e më të mëdha për dhunën e tij, sa më shumë që lufta zgjat.
Megjithatë, mbështetja e vazhdueshme nga Trump-i i jep qeverisë së Netanyahu-t mundësinë të veprojë pa pasoja. Sjellja e saj ka tërhequr tashmë vëmendjen e padëshiruar të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë dhe Gjykatës Penale Ndërkombëtare. Izraeli është shndërruar gjithashtu në një të përçmuar në shumë pjesë të botës, përfshirë shtete që dikur kishin mbështetje për të.
Që kur Izraeli theu armëpushimin e fundit, vendosja e një bllokade ndaj ushqimeve, furnizimeve mjekësore, karburantit dhe ujit në territor ka shtuar edhe më shumë kritikat e ashpra. Edhe në rastin shumë të pamundur të një përfundimi të shpejtë të luftës, dëmet do të zgjasin për shumë vite, në mos dekada.
Këtu hyn elementi i dytë politik, veçanërisht në Britani me qeverinë e Starmer-it. Tek një pjesë e madhe e publikut, veçanërisht në të majtën e gjerë politike, mbështetja për palestinezët është thellësisht e rrënjosur në diskursin politik.
Kjo reflektohet në demonstratat dhe takimet e shumta në qytete dhe qyteza, shumë prej tyre javore por pothuajse fare të raportuara në mediat kryesore. Shtuar kësaj janë edhe rastet e aksioneve të drejtpërdrejta kundër kompanive britanike që furnizojnë Izraelin me pajisje ushtarake.
Rënia e shpejtë e Laburistëve në sondazhe muajt e fundit ka shumë shkaqe, por mbështetja e vazhdueshme e qeverisë Starmer për Izraelin, pavarësisht sjelljes së tij në Gaza, po ndikon drejtpërdrejt te mbështetësit afatgjatë mbi të cilët ajo mbështetet. Shumë nga anëtarët që janë larguar nga partia që nga zgjedhjet e përgjithshme të korrikut të kaluar, e kanë bërë këtë sepse Gaza ishte “pika e fundit”.
Sulmi i kësaj jave nga RAF në Jemen vjen si pjesë e luftës së zgjeruar rajonale të Trump-it dhe pikërisht kur qeveria Netanyahu, me mbështetjen e SHBA-së, po përdor metoda gjithnjë e më brutale për të vënë nën kontroll Gazën. Pikërisht tani, qeveria Starmer mund të përdorte ndikimin e saj të kufizuar për të frenuar Netanyahu-n. Në vend të kësaj, ajo po e rrit mbështetjen ushtarake për Trump-in dhe po përfshihet edhe më thellë në një konflikt thellësisht të diskutueshëm.
*Paul Rogers është profesor emeritus i studimeve për paqen në Universitetin e Bradford-it.
