Nga Marton Dunai në Budapest
Kryeministri shqiptar Edi Rama u duk në rrugën e duhur për të fituar një mandat të katërt radhazi në zgjedhjet parlamentare pas fushatës për anëtarësimin e vendit të tij në BE deri në vitin 2030. Rezultatet paraprake dhe sondazhet e daljes të hënën treguan se Partia Socialiste e Ramës do të ruante shumicën e saj në parlament, përpara partisë së djathtë Demokratike të ish-liderit Sali Berisha, i cili kishte tentuar të rikthehejë në stilin e lëvizjes së Maga.
Rezultatet përfundimtare priten të martën. Socialistët pritet të sigurojnë rreth 52 për qind të votave, sipas një exit poll nga Posta Shqiptare, me Partinë Demokratike që mbledh 38 për qind dhe një pjesë të vogël partish të vogla ndajnë pjesën tjetër. Pjesëmarrja ishte 42.2 për qind edhe pse në këto zgjedhje diaspora votonte për herë të parë.
Shumica parlamentare e Ramës, edhe nëse nuk ka dy të tretat e nevojshme për të miratuar ndryshimet kushtetuese, do të jetë vendimtare për të kaluar reformat e nevojshme për t’u bërë pjesë e BE-së. Vendi u bashkua me NATO-n në vitin 2009, por ka luftuar për të përshpejtuar ritmin e anëtarësimit të tij në bllok. “Asgjë dhe askush nuk do të mund të ndalojë fatin europian të shqiptarëve”, tha Rama në fundjavë, duke vënë në dukje se vendi i tij kishte hapur bisedimet e pranimit me Komisionin Europian në 24 nga 35 fushat e negociatave të bllokut.
Por disa vëzhgues paralajmëruan se ndërsa Rama, një ish-basketbollist dhe piktor i kthyer në politikan, hyn në mandatin e tij të katërt në detyrë – i pari në historinë postkomuniste të vendit – ekzistonte rreziku që ai të forconte kontrollin e tij në pushtet. “Ne kemi një sherif të vjetër me edhe më shumë muskuj, gjë që është një lloj paradoksi kur duhet të forconi institucionet e pavarura,” tha Lutfi Dervishi, një analist i pavarur dhe ish-kreu i Transparency International në Shqipëri. “Shqipëria duhet të përpiqet të mbajë gjallë pluralizmin politik,” tha ai, duke vënë në dukje se Rama erdhi për herë të parë në pushtet në 2013 në një koalicion. “Me çdo mandat, ai forcohet… Ne rrezikojmë [të kemi] një pluralizëm kozmetik.”
Ashtu si me disa vende të tjera në Ballkanin Perëndimor, një çështje që pengon pranimin më të shpejtë në BE ka qenë pamjaftueshmëria e përpjekjeve kundër korrupsionit. Rama, në vijën e parë të politikës për dy dekada, ka luftuar për të frenuar korrupsionin në administratën e tij dhe për të ulur ndikimin e bandave të fuqishme kriminale. Sfidanti i vetëm i Ramës në këto zgjedhje krijoi edhe më pak frymë, edhe pse ai bëri fushatë për “Make Albania Great Again”: 80-vjeçari Berisha, një ish-president shqiptar, i cili është i ndaluar nga SHBA dhe Britania e Madhe për shkak të korrupsionit të dyshuar. Ai mohon akuzat. “Jam i zhgënjyer me rezultatet,” tha konsulenti Edval Zoto i Integr Partners në Tiranë. “Prisja më shumë mbështetje për nismat e reja, duke shpresuar se ato do të ofronin një kundërshtim më serioz ndaj hegjemonisë socialiste.”
Shqipëria ka luftuar për të frenuar emigracionin, e nxitur nga varfëria dhe korrupsioni i vazhdueshëm. Eksodi ka paraqitur sfida për autoritetet e Mbretërisë së Bashkuar, të cilët po përpiqen të frenojnë kalimet ilegale të Kanalit. Por Rama ka mbetur një aleat besnik i SHBA-së dhe BE-së, duke nxitur një marrëdhënie të ngushtë me kryeministren italiane Giorgia Meloni pasi ofroi të strehojë qendrat e paraburgimit italian të emigrantëve në tokën shqiptare. Ai ka treguar gjithashtu të hapur për të bërë biznes me figura të larta të Trump, duke përfshirë Jared Kushner, dhëndrin e presidentit amerikan, i cili planifikon të zhvillojë pjesë të mëdha të bregdetit shqiptar.
“Ai kujdeset të bëjë miq të fuqishëm në BE dhe më gjerë”, tha Dervishi.
“Ndryshe nga liderët e tjerë të Ballkanit, Rama ka gjithashtu një luks: askush nuk e vë në dyshim drejtimin perëndimor të vendit.”/e.s
