Menjëherë pasi Moska aneksoi Krimenë nga Ukraina në vitin 2014, Sergei dhe Tatyana Voronkov vendosën të largoheshin nga Rusia.
Çifti, i cili prej kohësh e kishte kritikuar Vladimir Putinin, i kishte dënuar veprimet e Rusisë para miqve dhe të njohurve. Në përgjigje, atyre iu tha se nëse nuk u pëlqente, mund të largoheshin
Kështu që çifti, të dy shtetas rusë, vendosën të zhvendoseshin në Ukrainë, vendi ku lindi Tatyana.
Në vitin 2019 ata përfundimisht u vendosën në Novolyubymivka, një fshat me rreth 300 banorë në rajonin juglindor të Zaporizhzhisë.
Çifti mori katër qen dhe filloi të rriste bagëti. Ata shpresonin për një jetë të qetë. Por kur Moska nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, paqja e jetës së tyre të re u shkatërrua nga raketat e para ruse që fluturuan mbi shtëpinë e tyre.
Çifti shpejt e gjeti veten në territor të pushtuar dhe vendosi të bëhej informator për Ukrainën. Ajo që pasoi ishte ndalimi, marrja në pyetje, një arratisje në Evropë – dhe një letër falënderimi nga ushtria ukrainase.
Kur një konvoj rus kaloi pranë shtëpisë së tyre për herë të parë, që Tatyana vendosi të vepronte.
Ajo vrapoi brenda dhe i dërgoi mesazh një të njohuri në Kiev, i cili besonte se kishte kontakte në shërbimet e sigurisë të Ukrainës.
Çiftit iu kërkua më pas të jepte vendndodhjen dhe detajet e sistemeve ruse të luftës elektronike dhe pajisjeve ushtarake që kishin parë, veçanërisht sistemet e raketave dhe tanket.
Vendndodhjet do ta ndihmonin ushtrinë ukrainase të shënjestronte dhe shkatërronte trupat ruse në zonë me dronë dhe artileri.
“Ne nuk e menduam si tradhti. Askush nuk e sulmoi Rusinë. Kjo ishte një luftë kundër së keqes”, thotë Tatyana, e cila, së bashku me Sergein, këmbëngul se informacioni që dhanë nuk rezultoi në ndonjë sulm ndaj civilëve apo infrastrukturës civile.
Për dy vjet, Sergei mblidhte koordinatat dhe Tatyana i transmetonte ato nga telefoni i saj – duke hequr të gjitha gjurmët e mesazheve më pas – sa herë që qasja në internet e fshatit të tyre ua lejonte këtë.
Por e gjithë kjo mori fund kur Sergei u arrestua në prill 2024 nga burra të armatosur, ndërsa po blinte fara për kopshtari në qendrën rajonale të Tokmakut.
Sergei thotë se e çuan në një shtëpi të braktisur dhe e vendosën në një bodrum të ftohtë – rreth dy metra të gjerë dhe tre metra të thellë.
Të nesërmen ai u pyet nëse u kishte dhënë detaje mbi pozicionet ruse ukrainasve. Sergei thotë se një qese i ishte vënë mbi kokë gjatë marrjes në pyetje dhe se ishte kërcënuar.
Pasi fillimisht e mohoi përfshirjen e tij, Sergei e rrëfeu fajin në ditën e katërt të robërisë së tij, duke pasur frikë se nëse do t’i nënshtrohej dhunës, ai mund të implikonte aksidentalisht të tjerë.
Ndërsa të gjitha këto po ndodhnin, Tatjana po kërkonte me dëshpërim informacione për vendndodhjen e tij.
Ajo udhëtoi në zonë dhe telefonoi spitale dhe morgje, ndërsa djali i çiftit, i cili ende jetonte pranë Moskës, kontaktoi autoritete të ndryshme atje.
Dhjetë ditë pas arrestimit të Sergeit, forcat e sigurisë kontrolluan shtëpinë e Voronkovëve dhe gjetën 4,400 dollarë që çifti i kishte fshehur në kopshtin e tyre.
Pak më vonë, Tatyanas iu tha se burri i saj ishte në një bodrum dhe ishte me shërbimet e sigurisë të Rusisë, FSB-në.
Javë më vonë, pas 37 ditësh në robëri, Sergei u detyrua të rrëfente para kameras se kishte ndihmuar Ukrainën nga njerëz që i ishin prezantuar si FSB.
Por për habinë e tij, ai u lirua dy ditë më vonë, megjithëse pothuajse të gjitha dokumentet e tij, përfshirë pasaportën, iu konfiskuan.
Edhe sot e kësaj dite, Sergei dhe Tatjana nuk e kuptojnë pse ai u lirua.
Megjithatë, BBC kupton se kjo nuk është e pazakontë në pjesët e Ukrainës të pushtuara nga Rusia, ku proceset hetimore dhe gjyqësore nuk janë transparente dhe shpesh nuk jepen shpjegime se pse një person ndalohet ose lirohet.
Në javët pas lirimit të Sergeit, çifti beson se janë mbajtur nën mbikëqyrje, me makina që vinin vazhdimisht drejt shtëpisë së tyre dhe të huaj që i pyesnin nëse po shisnin ndonjë gjë.
Duke besuar se nuk do të liheshin kurrë vetëm, çifti filloi të planifikonte një mënyrë për t’u larguar.
Pasi u konsultuan me aktivistë të të drejtave të njeriut, Sergei dhe Tatyana vendosën të përpiqeshin të udhëtonin për në Lituani. Por për ta bërë këtë, ata duhej të ktheheshin më parë në Rusi për t’i marrë Sergeit një pasaportë të re.
Fqinjët e tyre në Novolyubymivka ndihmuan duke blerë prej tyre bagëti dhe pajisje shtëpiake. Çifti madje arriti të gjente një shtëpi të re për qentë e tyre, gjë që Sergei thotë se ishte shqetësimi i tij më i madh.
Çifti u nis me makinën e tyre. Nga frika se mund të ndaloheshin dhe të merreshin në pyetje nga forcat ruse, ata shpikën një histori mbuluese për shkuarjen në plazh për të marrë ajër të pastër për Tatjanën, e cila vuan nga astma.
Çiftit fillimisht iu mohua hyrja në Rusi, por në fund ata mundën të hynin pasi Sergei mori një certifikatë që vërtetonte se kishte aplikuar për një pasaportë të re.
Pas vonesave në marrjen e pasaportës së tij dhe një përpjekjeje të penguar për t’u larguar nga Rusia nëpërmjet Bjellorusisë, Sergei bleu një pasaportë të falsifikuar nëpërmjet Telegramit.
Çifti më pas mundi të udhëtonte me autobus për në Bjellorusi dhe të kalonte kufirin duke përdorur dokumentin e falsifikuar të Sergeit. Prej andej, ata kaluan në Lituani, një anëtare e Bashkimit Evropian dhe një aleate e ngushtë e Ukrainës, megjithëse Sergei u ndalua për mbajtjen e dokumenteve të falsifikuara.
Ai u shpall më vonë fajtor për përdorimin e një pasaporte të falsifikuar nga një gjykatë lituaneze.
Çifti tani jeton në një strehë për azilkërkues dhe shpresojnë të vendosen në Lituani.
Ushtria ukrainase u dërgoi atyre një letër falënderimi – me kërkesë të ish-trajnerit të tyre në Kiev – për të mbështetur kërkesën e tyre për azil.
Veprimet e Voronkovëve kanë shkaktuar përçarje të thella në familje.
Djali i tyre, i cili mbetet në Rusi, ndaloi së foluri me prindërit e tij pasi mësoi se çfarë kishin bërë ata. Nëna e Sergeit, e cila është 87 vjeç, jeton ende në Rusi dhe mbështet luftën dhe Presidentin Putin.
Por pavarësisht kësaj, çifti është i bindur se nuk do të kthehen kurrë në Rusi.
“Vetëm nëse fillon të tregojë pak humanizëm. Për momentin, nuk shoh asgjë njerëzore atje “, thotë Sergei./kb
