Nga W.J. Hennigan
Asnjë president në historinë moderne nuk ka bërë më shumë për të futur ushtrinë në mes të zjarrit politik dhe kulturor sesa Donald Trump.
Të martën, vetëm një ditë pasi urdhëroi trupa aktive të Marinsave të zbresin në rrugët e Los Anxhelosit në përgjigje të protestave kundër politikave të tij për emigracionin, dhe katër ditë para se të mbikëqyrë një paradë madhështore ushtarake në ditëlindjen e tij, z. Trump qëndroi përpara një turme ushtarësh me beretë në Fort Bragg të Karolinës së Veriut dhe i tërhoqi ata në stuhinë e tij politike.
Ndërsa presidentë të mëparshëm mund të kishin zgjedhur të mbanin një fjalim që përkujtonte historinë e Ushtrisë Amerikane përpara 250-vjetorit të saj këtë fundjavë, Trump-i zgjodhi në vend të kësaj një fjalim të çorganizuar ku talli politikanët “radikalë të majtë e të çmendur”, kërcënoi protestuesit që djegin flamurin dhe përsëriti në mënyrë të rreme se zgjedhjet e vitit 2020 ishin “të manipuluara”. Ai gjithashtu shpalli planin e tij për të përmbysur një vendim të administratës Biden dhe për të rikthyer emrat e Fort Robert E. Lee dhe gjashtë bazave të tjera ushtarake që nderojnë ish-oficerë të Konfederatës.
“E dini çfarë ishte 5 nëntori? Ishte zgjedhja e një presidenti që ju do”, tha Trump-i përpara një duartrokitjeje të shpërndarë dhe disa brohoritjeve nga ushtarët.
Presidentë të të dyja partive janë kritikuar për politizimin e ushtrisë, por askush nuk e ka sfiduar traditën e gjatë të paanshmërisë së ushtrisë amerikane më shumë se Trump-i. Fjalimi i tij në Fort Bragg ishte vetëm përpjekja më e fundit në një seri nismash të profilit të lartë për ta formuar ushtrinë sipas imazhit të tij.
Gjithçka nisi me vendimin e administratës së tij për të larguar oficerë të lartë — shumë prej tyre afrikano-amerikanë dhe gra — nga pozitat në Shtabin e Përgjithshëm dhe komandat të tjera, raportuar si pjesë e një nisme kundër diversitetit, barazisë dhe përfshirjes. Më pas ai u përpoq të rikthejë dhe t’u paguajë shërbimtarëve të mëparshëm që ishin përjashtuar për shkak të refuzimit për të marrë vaksinat kundër Covid-it, në kundërshtim me mandatet shëndetësore ushtarake. Dhe gjithçka u bë edhe më e dukshme kur dërgoi trupa aktive për të ngritur zona ushtarake përgjatë kufirit SHBA-Meksikë.
Por kjo u shfaq më qartë këtë javë me vendimin e Trump-it për të dislokuar rreth 4,000 trupa të Gardës Kombëtare dhe 700 marinsa në rrugët e Los Anxhelosit, pas shpërthimit të protestave kundër politikave të tij për emigracionin. Presidenti tani po vë forcat amerikane përballë qytetarëve amerikanë — shumica e të cilëve nuk janë të dhunshëm dhe janë thjesht të zemëruar nga vendimet e administratës së tij. Aktualisht ka më shumë ushtarë dhe marinsa në Los Anxhelos sesa në vendet e shkatërruara nga lufta si Iraku dhe Siria.
Trupat, të dërguar nga presidenti kundër dëshirës së guvernatorit Gavin Newsom, janë teorikisht atje për të mbrojtur pronën federale dhe agjentët. Ata nuk mund të veprojnë në mënyrë të pavarur në rolin e zbatimit të ligjit vendas për shkak të Aktit Posse Comitatus, i miratuar 147 vjet më parë, që e ndalon këtë përveç nëse presidenti shpall Aktin e Kryengritjes — një mjet ligjor i rezervuar për situata të jashtëzakonshme të sigurisë kombëtare.
“Nën administratën Trump, kjo anarki nuk do të lejohet,” tha ai në Fort Bragg. Pak kush do të kundërshtonte se pamjet e dhunës që janë parë në Los Anxhelos gjatë javës së fundit janë të pajustifikueshme. Por në çdo kuptim, situata nuk arrin në nivelin e anarkisë, dhe policia lokale në përgjithësi arriti ta mbante protestën nën kontroll.
Trump-i e paraqiti vendimin e tij për të dërguar trupa në terma të qarta ndarëse: “Këta pjesëtarë të shërbimit që mbrojnë qytetarët e ndershëm të Kalifornisë, po mbrojnë gjithashtu vetë republikën tonë,” tha ai. “Ata janë heronj. Po luftojnë për ne. Po ndalojnë një pushtim, ashtu si do të ndaloje një pushtim.”
Pak, nëse ka ndonjë, presidentë të mëparshëm do të ndiheshin rehat të vizatonin kufij kaq të qartë duke shpallur një grup amerikanësh si thelbësisht të ndryshëm nga tjetri. Të dyja partitë, Republikanët dhe Demokratët, e kanë kuptuar gjithmonë se ushtria duhet të qëndrojë larg aktiviteteve politike partizane. Pjesëtarët e saj duhet të jenë të aftë të zbatojnë urdhra të ligjshëm, pavarësisht nëse bien dakord apo jo me gjykimin e udhëheqësve politikë. Kjo ide është në themel të demokracisë amerikane dhe kontrollit civil mbi ushtrinë.
Për këtë arsye, ushtarëve nuk u lejohet të marrin pjesë në tubime politike apo të shprehin qëndrime politike ndërkohë që janë me uniformë. Trump-i ose nuk i njihte këto rregulla, ose nuk i interesonin, duke u kënaqur me të qeshurat dhe brohoritjet e trupave. “Ju mendoni se kjo turmë do të kishte dalë për Biden-in?” pyeti Trump-i ushtarët. “Nuk e besoj.”
Nëse ka një gjë të përbashkët ndërmjet presidentëve modernë të SHBA-së, është përmbajtja e tyre në përdorimin e forcave ushtarake aktive për të shtypur trazirat civile. Lyndon Johnson ishte i fundit që anashkaloi një guvernator kur dërgoi trupa për të mbrojtur aktivistët e të drejtave civile gjatë marshimit nga Selma në Montgomery, Alabama, në vitin 1965.
Arsyetimi ligjor i Trump-it për dislokimin e trupave ka tërhequr kritika nga juristët. Kalifornia ka paraqitur një padi federale të hënën, por frika më e madhe midis liderëve shtetërorë dhe politikanëve të qyteteve të tjera është se ajo që ndodhi në Kaliforni mund të shërbejë si precedent dhe të tregojë sesi mund të zhvillohen ngjarjet në protesta të tjera në rrugët amerikane.
Bryn Woollacott MacDonnell, kontrollori i përkohshëm i Pentagonit, tha në Kongres të martën se dislokimi aktual i Gardës Kombëtare dhe Marinsave pritet të zgjasë 60 ditë dhe do të kushtojë rreth 134 milionë dollarë. Kjo shumë mund të rritet nëse misioni zgjerohet.
Po përgatitet një fundjavë e kushtueshme për Pentagonin. Dhjetëra miliona dollarë të tjera do të shpenzohen për paradën e 250-vjetorit të Ushtrisë në Uashington të shtunën, ku të gjitha mjetet ushtarake, tanket dhe transportuesit e blinduar po përgatiten për të kaluar nëpër rrugë.
Presidenti dha një paralajmërim për çdo protestues të mundshëm që mund të përpiqet të pengojë festimet. “Për ata njerëz që duan të protestojnë, do të përballen me forcë shumë të madhe,” tha Trump-i në Shtëpinë e Bardhë përpara se të udhëtonte në Fort Bragg. “As nuk kam dëgjuar për ndonjë protestë, por e dini si është, këta janë njerëz që e urrejnë vendin tonë, dhe do të përballen me forcë shumë të rëndë.”
Kjo nuk është e lehtë për t’u dëgjuar, as për ata që vlerësojnë lirinë e shprehjes, e as për ushtarët që marrin pjesë. Trupat duan të festojnë — jo të përballen me fqinjët e tyre.
*Hennigan Hennigan shkruan për çështje të sigurisë kombëtare për rubrikën “Opinion” nga Uashingtoni.
Burimi: Opinion i botuar në New York Times/ Përgatiti për botim: L.Veizi
