Gjashtë muaj hetimesh ishin të kota: nuk ka asnjë shpjegim për shqetësimet që goditën diplomatët amerikanë të vendosur në Havana, të cilat fillimisht iu atribuuan një arme fantazmë sonike. Ja përfundimet e ekspertëve.
Nga Chiara Palmerini
Alec Guinness në një skenë nga filmi Our Man in Havana (1959), bazuar në romanin me të njëjtin emër nga Graham Greene: Joe Wormold, i rekrutuar nga shërbimi sekret i Madhërisë së Saj, i shet MI5 informacione “tepër sekrete” mbi… projektimin e motorit të një fshese me korrent.
Zyrtarë të ambasadës amerikane në Kubë të goditur nga një sindromë misterioze, ndoshta një sulm me një armë sekrete që përdor tingullin për të goditur viktimat… Incidenti që ndodhi disa muaj më parë në ishullin e Karaibeve ka aromën e një historie spiunazhi : folëm për të në artikullin Rasti misterioz i tingullit si armë.
Askush nga ata që kanë hetuar deri më tani nuk ka kuptuar shumë, dhe as nga pikëpamja mjekësore nuk është e qartë nëse simptomat e çuditshme të raportuara nga disa dhjetëra njerëz, diplomatë amerikanë dhe kanadezë, janë rezultat i ndonjë sëmundjeje, një sulmi me pajisje të panjohura apo stresi nga jeta nën presion në marrëdhëniet (ende jo të lehta) midis diplomacisë amerikane dhe kubaneze. Edhe ekipi i ekspertëve nga Universiteti i Pensilvanisë, i thirrur për të vlerësuar viktimat dhe të dhënat e tyre mjekësore, tani ka më shumë dyshime sesa përgjigje për të dhënë, siç raportohet në një artikull të botuar në Jama disa ditë më parë.
Mister Tropikal
Nga fundi i vitit 2016 deri në gusht 2017, rreth tetëdhjetë anëtarë të stafit të ambasadave amerikane dhe kanadeze në Kubë, dhe familjet e tyre, filluan të ankoheshin për probleme shëndetësore.
Njëzet persona u gjetën me një histori të ngjashme: shqetësime të çuditshme që u shfaqën, thanë ata papritmas, ndërsa ishin në shtëpitë ose dhomat e hotelit, menjëherë pasi dëgjuan një tingull të përcaktuar si “i panjohur, intensiv dhe i përqendruar”, sipas disave me frekuencë të lartë, sipas të tjerëve me frekuencë të ulët, dhe një ndjesi sikur të kishte dridhje ose ajër që lëvizte.
Disa e përshkruanin si një zhurmë gumëzhitjeje, të tjerë si një kërcitje metalike ose një ulërimë shpuese, që zgjati disa dhjetëra sekonda, ose ndonjëherë më shumë se gjysmë ore. Disa madje folën për… cikada ? Pas këtij zhurme, të dëgjuar nga shumica (por jo të gjithë: tre persona thonë se papritmas filluan të ndiheshin të sëmurë, pa dëgjuar asgjë), filloi shqetësimi: dhimbje e lokalizuar në njërin vesh, dhimbje koke, të përziera, humbje e dëgjimit. Më vonë, pasuan simptoma të tjera, të tilla si probleme me ekuilibrin, pagjumësi, vështirësi në kujtesë dhe përqendrim, të cilat vazhduan me muaj. Për disa prej tyre, kolegët vunë re ndryshime në performancën e tyre në punë.
Trauma pa shkak
Ekzaminimet dhe testet e të gjitha llojeve, veçanërisht testet neurologjike dhe njohëse, testet e shikimit dhe dëgjimit të kryera nga ekipi i ekspertëve për të gjetur shkakun e çrregullimeve kanë konfirmuar praninë e anomalive. Në veçanti, mjekët që ekzaminuan njerëzit e prekur nga çrregullimet kanë gjetur ” lezione të gjera të qarkut të trurit pa histori traumash “.
Shkurt, dëmtim i trurit i ngjashëm me atë të shkaktuar nga një kontuzion në kokë, por pa pasur asnjë prej tyre që të ketë pësuar ndonjëherë goditje.
Tre persona u diagnostikuan me humbje të dëgjimit nga mesatarja deri në të rëndë, dhe shumë prej tyre po i nënshtroheshin një forme rehabilitimi. “Nëse do të merrnit ndonjë nga këta pacientë dhe do t’i vendosnit në një klinikë për dëmtime traumatike në tru, edhe nëse nuk do të dinit asgjë për këtë histori, do të mendonit se ishte nga një aksident me makinë ose një shpërthim”, thotë Randel Swanson, një nga autorët e studimit.
Një armë zanore?
Pavarësisht anomalive të gjetura, hetimi mjekësor nuk ka qenë në gjendje të sqarojë shkaqet e çrregullimeve. Nuk është as e qartë nëse tingulli famëkeq i dëgjuar nga shumë njerëz ka të bëjë me simptomat e raportuara. Bazuar në njohuritë aktuale, disa ekspertë të intervistuar në muajt e fundit kanë deklaruar se asnjë tingull i dëgjueshëm nuk është i aftë të shkaktojë dëmtime të përhershme në sistemin nervor qendror, ndërsa ultratingulli ose infratingulli mund të dëmtojnë indet, por nuk ka raportime për pajisje që mund të përdoren në rrethanat në të cilat diplomatët raportojnë se kanë pësuar sulmin, të mbyllur në shtëpitë e tyre.
Çfarë tjetër mund të ishte?
Është hipotezuar se ekzistonte një lloj histerie masive , në të cilën thashethemet për ndonjë problem shëndetësor – ndoshta real – u zmadhuan në botën e vogël të diplomatëve të Amerikës së Veriut në ishullin e Karaibeve dhe, të ndihmuar nga stresi, atmosfera e tensionit, armiqësia dhe sekreti tipik i mjedisit, u shndërrua në një sëmundje – megjithëse imagjinare. Mjekët që ekzaminuan diplomatët theksuan se të gjithë ishin të vendosur të ktheheshin në punë, pavarësisht këshillës për të pushuar pak. Një pretendim? Megjithatë, disa simptoma, të tilla si ato që ndikojnë në ekuilibrin dhe sistemet e shikimit, janë të pamundura për t’u simuluar.
Gjithashtu, thonë ekspertët, është e pamundur që të ketë qenë një sëmundje virale apo helmim kimik, pasi nuk janë përfshirë organe të tjera. Shkurt, në raportin e saj të dokumentuar, agjencia e gazetarisë investigative ProPublica konfirmon se askush nuk ka idenë më të vogël për atë që ndodhi në Havanë.
Burimi: focus.it/ Përgatiti për botim: L.Veizi
