Amerikanët votojnë sot për të zgjedhur atë që do të drejtojë Shtëpinë e Bardhë për 4 vitet e ardhshme mes presidentit republikan në pushtet dhe sfiduesit demokrat.
Qendrat e votimit janë hapur në të gjithë vendin përzgjedhjet presidenciale më të pazakonta në historinë e Shteteve të Bashkuara pasi përkojnë dhe me pandeminë e koronavirusit.
Qytetarët theksojnë se nuk kanë ndjerë kurrë një emocion të tillë, ndërsa radhët e gjata lëvizin me shpejtësi.
Pjesëmarrja pritet të shënojë rekord në shekullin e fundit, duke marrë parasysh që deri më tani rreth 100 milionë amerikanë e kanë thënë fjalën e tyre të fundit përmes votimit të parakohshëm dhe me postë.
Në disa zona ka nisur dhe procesi i numërimit.
Joe Biden ishte ai që siguroi fitoren e parë me 5 votat e marra nga 26 banorët e fshatit Dixville Notch në Nju Hempshajër, ku votat numërohen të parat prej 80 vitesh tashmë.
Një koment ironik për këtë, kandidati demokrat e bëri nga Skranton i Pensilvanisë.
“Për 80 vite, vendi i parë në shtet që voton në mesnatë është një fshat në Nju Hempshajër që quhet Dixville Notch. Gjithmonë shikohet se kush e fiton atë. Më është thënë që unë jam fituesi në mënyrë unanime, të gjitha 5 votat. Kështu që bazuar në nocionin e Trump, po e shpall që tani fitoren”, deklaroi me ironi Biden.
Rreth 20 kilometra më larg, në fshatin Millsfield, Trump arriti fitoren e parë me një rezultat 16 me 5.
Presidenti në detyrë bëri një ndërhyrje në Fox Neës gjatë ditës së zgjedhjeve, gjatë së cilës ishte më i kujdesshëm duke thënë se ka një shans të mirë për fitore.
Trump do të presë rezultatin e zgjedhjeve në Shtëpinë e Bardhë, ku ka organizuar një festë me 400 të ftuar.
Nga ana tjetër rivali demokrat ka zgjedhur të shkojë në qytetin e lindjes në Skranton të Pensilvanisë për të pritur zgjedhjen e Amerikës për 4 vitet e ardhshme.
Bashkë me të do të jenë familjarët dhe bashkëpunëtorët më të ngushtë. Forcat e rendit dhe autoritetet federale janë vënë në alarm nga trazira të mundshme gjatë procesit të votimit dhe numërimit si dhe të shpalljes së ndonjë rezultati të mundshme.
Sipas alarmit priten manifestime të dhunshme, megjithatë gjithçka po shkon pa probleme. Për këtë arsye është rritur niveli i sigurisë, veçanërisht pranë Shtëpisë së Bardhë.
Ndërkohë, sondazhet e fundit i japin Biden një epërsi ndaj Trump, por ka paqartësi në shtetet e konsideruara kyçe, gjë e cila mund të përcaktojë rezultatin përfundimtar.
Trump i ka falenderuar të gjithë për fushatën e lodhshme, ndërsa është kujdesuar të evidentojë ecurinë pozitive në Arizona dhe Teksas.
“Ndihem shumë mirë edhe pse ka patur aq shumë takime elektorale që më kanë lënë me ngjirje zëri. Kemi zhvilluar 6 takime në një ditë“, tha ai.
Ai u bëri thirrje amerikanëve të bëhën bashkë dhe të zgjedhin personin e duhur.
“Ne kemi arritur sukses të jashtëzakonshëm, kemi bërë një punë të jashtëzakonshme. Kemi shënuar një rritje të jashtëzakonshme të GDP-së. Do të rrisnin atë më shumë por ishte e pamundur për shkak të virusit”, tha Trump.
Trump iu drejtuar amerikanëve duke thënë se së bashku me ta ka shpëtuar jetën e mbi 2 milionë personave nga koronavirusi.
Kush e shpall fituesin e zgjedhjeve në SHBA?
Shumë besojnë se fituesi i zgjedhjeve në SHBA përcaktohet kur shtypi shpall emrin dhe kur kandidati tjetër shpall humbjen. Por realiteti është ndryshe.
Shpallja zyrtare e fituesit është një proces disa mujor që nuk përfundon deri në janar.
Ditën e votimit, zgjidhen anëtarët e Kolegjit Elektoral, në dhjetor ata takohen dhe votojnë për presidentin dhe në janar, Kongresi certifikon rezultatin.
Kjo ësht një formulë kompromisi e themeluesve të republikës, të cilët në atë kohë, nuk kishin besim tek votuesit për të zgjedhur një president të përshtatshëm.
COVID-19 komplikon procesin e numërimit
Këtë vit numërimi i fletë-votimeve do të kërkojë kohë për shkak të pandemisë dhe numrit të madh të votave të dërguara me postë.
Pasi të përfundojë numërimi në të 50 shtetet, çdo guvernator harton listën e “elektorëve” (anëtarëve të Kolegjit Elektoral për shtetin e vet). Kopja e listës i dërgohet drejtorit të Arkivave Kombëtare.
Anëtarët e Kolegjit Elektoral të çdo shteti, mblidhen në kryeqytetin e shtetit të tyre, për të votuar për presidentin. Kjo ndodh në dhjetor, të hënën, menjëherë pas të mërkurës së dytë të muajit. Këtë vit data është 14 dhjetor.
Votimi përmes postës
Mes pandemisë së koronavirusit, gati 100 milion amerikanë kanë votuar tashmë me postë në zgjedhjet e përgjithshme. Në shtetet si Colorado, Oregon, Ëashington, Utah dhe Haëaii kjo nuk do të jetë problem, pasi kjo mënyrë votimi zhvillohet prej kohësh. Gjatë zgjedhjeve paraprake që ndodhën pas 17 Marsit, një analizë e Ëashington Post zbuloi se shteteve u duheshin mesatarisht 4 ditë për të raportuar rezultate gati të plota.
Në zgjedhjet e përgjithshme të nëntorit, shtetet do të përpunojnë shumë më shumë fletëvotime sesa në zgjedhjet paraprake. Disa shtete, duke përfshirë shtetet e rëndësishme si Pensilvania dhe Karolina e Veriut kanë zgjatur afatet e tyre për të pranuar fletët e votimit të postuara deri në ditën e zgjedhjeve.
Hedhja e dyshimeve
Në prag të zgjedhjeve të vitit 2020, Presidenti Trump dhe republikanët e tjerë kanë vënë në dyshim besueshmërinë e votimit përmes postës, pavarësisht se rastet e mashtrimit me votimin përmes postës janë shumë të rralla.
Votimi me postë nuk ka favorizuar më parë njërën palë mbi tjetrën. Në fakt, republikanët dikur kishin pak më shumë të ngjarë të votonin në mungesë. Sidoqoftë, për shkak të mesazheve të fundit, gjërat kanë ndryshuar. Midis amerikanëve që planifikojnë të votojnë, 6 në 10 duan ta bëjnë këtë personalisht (80% e republikanëve dhe 40% e demokratëve), ndërsa 4 në 10 të tjerët do të hedhin votat e tyre me postë.
Zgjidhje nga gjykatat
Mbi 400 çështje ligjore në lidhje me zgjedhjet janë ngritur dhe të dyja fushatat kanë mbledhur ekipet ligjore. Sipas Bruce Ackerman, profesor në Shkollën e Drejtësisë në Yale, çështjet mbi administrimin e zgjedhjeve do të zgjidhen nga gjykatat. Ai dhe ekspertët e tjerë besojnë se nuk ka gjasa që të shohin një përsëritje të vitit 2000, të rastit George Bush dhe Gore, ku ishte gjykata që vendosi rezultatet e zgjedhjeve.
“Humbja e Bushit kundër Gore ishin kundër Gjykatës Supreme të Shteteve të Bashkuara“, thotë Ackerman. “Ajo situatë tronditi studiuesit ligjorë nga i gjithë spektri.”
Kushtetuta vendos
Nëse asnjë kandidat nuk siguron shumicën e zgjedhjeve elektorale për shkak të një barazimi ose mosmarrëveshjesh për zgjedhjet, do të jetë Dhoma e Përfaqësuesve që do të përcaktojë presidentin, siç përcaktohet në Kushtetutën e SHBA. Hera e fundit që ndodhi ishte në shekullin e 19-të.
Nëse deri në datën 20 janar, e cila është data e inaugurimit të presidentit të ri, nuk do të ketë asnjë rezultat të deklaruar, posti do të merret nga zëvendës presidenti, nëse do të jetë zgjedhur një i tillë, ose nga Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve të Shteteve të Bashkuara
Pranimi i rezultateve
Një tjetër mundësi është që Trump të mos njohë rezultatet zgjedhore nëse humbet. Pavarësisht komenteve të Trump të cilat mbartin dyshim mbi pranimin e humbjes, senatorët e SHBA kanë miratuar një rezolutë që garanton një tranzicion paqësor të pushtetit.
Shumë vëzhgues mbeten vetëm me shpresë se rezultatet do të jenë mjaftueshëm të qarta që gjërat të mos shkojnë deri këto skenarë. të zgjedhin mbeten me shpresë se rezultatet do të mjaftueshme për të qarta që nuk do të bëjë deri këtu. “Jam optimist që do t’ia dalim pasi interesi në këto zgjedhje është mjaft i lartë”, përfundon Goldenberg./Re.D/Fjala.al
