Nga Fernada Cenko
Sanda Eglite është një grua nga Latvia, e cila është martuar në një familje Shqipëtare, të cilët jetojnë në MB prej shumë vitesh. Gjuha angleze është baza tek tre vajzat e saj, por gjuha shqipe ishte një mungesë që e ndjenin kur flisnin me gjyshërit në Shqipëri. Edhe pse vajzat po rriteshin ajo e ndjente mungesën e gjuhës shqipe tek pasardhëset e saj.
Ajo mori nismën në mënyrë vullnetare që të ngrinte “ Gjurmë Iliriane” dhe të kërkonte ndihmë nga mësueset e gjuhës shqipe. Shumë mësuese ju dorëzuan këtij projekti që sot ka më shumë se 80 fëmijë të regjistruar. Sanda kërkon që ta ngre në nivele të larta këtë shkollë Shqipe duke kërkuar bashkëpunim me partitë politike dhe me institucionet arsimore në shqipëri për ti suportuar në këtë nismë për të promovuar vlerat shqipëtare në Europë.
Sipas saj, qëllimi i këtij projekti është të ofrojë prespektivë mbi rëndësinë që fëmijët e Diaspores do të kenë për ruajtjen e së ardhmes së gjuhës shqipe, vlerave dhe traditave si pjesë e projektit të Komisionit Europian.
Ju drejtoni një shkollë shqipe “Gjurmë Iliriane”, si lindi kjo ide, çfarë ju lidh fort me Shqipërinë?
Gjurmë Iliriane ka nisur si projekt provë 6 muaj më parë.
Me një pjesë sfidash në fillim, ishte një përkushtim nga një nënë shqiptare vendase që takova, e cila investoi besimin e saj në projekt dhe me të vërtetë më frymëzoi të përparoja me strategjinë për të zhvilluar projektin e shkollës që do t’i shërbente komunitetit shqiptar.
Komuniteti ynë lokal në Londrën Jugperëndimore është një shtëpi për shumë familje shqiptare dhe kosovare me fëmijë të vegjël që ndjekin disa nga shkollat më të mira lokale.
Lidhja pas Gjurmë Iliriane, të qenit nga Latvia e martuar në familje shqiptare ishte një shpresë që fëmijët tanë të kenë një mundësi për të forcuar identitetin e tyre etnik.
Me rritjen dhe mësimin e historisë, gjuhës dhe vlerave shqiptare dhe më e rëndësishmja, aftësia për të komunikuar dhe për të mos harruar te moshuarit dhe traditat e familjes së tyre në atdhe, në Shqipëri.
Meqë emri qëndron i fortë – ne po rrisim brezin e ardhshëm të ilirëve këtu në MB, dhe nuk ka kohë më të mirë se tani.
Vizioni i ruajtjes dhe ofrimit të mundësive pozitive për fëmijët tanë për të ndërtuar ura traditash dhe vlerash, ato të Shqipërisë etnike – është detyra jonë morale duke filluar nga prindërit dhe mësuesit, duke përfshirë partneritetin dhe bashkëpunimin e sistemeve mbështetëse të shërbimeve qeveritare.
Siç pasqyron reagimi i prindërve: “Në Gjurmë Iliraine fëmija im po mëson kuptimin dhe vlerën e xhubletës, qeleshe dhe Gjuhës Shqipe nga shumë tradita të Shqipërisë, duke e shpëtuar atë nga njohja e të gjithë personazheve të njohur të kulturës Tiktok”
2. A është e vështirë të krijosh diçka për të mirën e komunitetit shqiptar?
Që kur vizitova për herë të parë Shqipërinë 18 vjet më parë, mirënjohja ime për njerëzit, traditat dhe kulturën më mikpritëse është rritur në premtim për të mbështetur dhe promovuar trashëgiminë e pasur me çdo pëllëmbë të aftësive dhe njohurive të mia.
Hulumtimi im dha prova për nevojën e projektit me disa vështirësi, si lidhja me shërbimet arsimore në institucionet shqiptare për gjetjen e librave Gjuhë Shqipe dhe mirënjohjen për mbështetjen e nevojshme për të pasur sukses në formimin e një mjedisi të sigurt kulturor për fëmijët – brezi i ardhshëm i Shqipërisë.
Strategjia e projektit që fëmijët në diasporë të mësojnë për gjurmët e tyre familjare krijoi themelet e asaj që sot është shkolla më e madhe shqipe në Londër me 84 nxënës dhe në rritje të listës së pritjes për sezonin e ardhshëm shkollor.
Puna bazë e gjithçkaje që bëjmë në Gjurmë Iliriane është ‘Çdo Gjurmë Vlen’. Qasja jonë është të krijojmë teknika të përziera të të mësuarit që do të thotë se ekipi ynë i talentuar i mësuesve po zhvillon çdo sesion nga e para me një temë që mbështetet dhe mbulon tema të përshtatshme për moshën, duke u dhënë fëmijëve të gjitha mjetet për të zhvilluar kuriozitetin e tyre dhe për të mësuar mirë. Ajo që na mban kaq të zënë si shkollë, mendoj se është fakti që mësuesit tanë zhvillojnë gjithmonë mënyra të reja për t’i angazhuar fëmijët në mësimin përmes rikrijimit të elementeve si tema rreth qeleshe, jelek apo flamuri.
3. A duhet të sakrifikoni mjaftueshëm për të gjetur kohën, paratë dhe gjithçka që nevojitet për këtë nismë?
Kemi kaluar kohë tepër sfiduese ndërsa kemi siguruar formalitetet dhe fondet e nevojshme për të mbuluar qiranë dhe burimet e të mësuarit.
Ekspertiza dhe talenti i ekipit tonë të mësuesve dhe vullnetarëve vazhdon të më lërë përshtypje çdo ditë – ky është përkushtimi i vërtetë për të ofruar mundësi mësimi të standardeve më të larta me burime minimale dhe mbështetje nga Ambasada ose qeveria në Shqipëri.
Ndërsa stafi ynë vazhdon t’i kushtojë kohën dhe ekspertizën e tyre si vullnetarë për t’i ofruar komunitetit shqiptar seanca arsimore kulturore falas, ne kemi kuptuar se puna e vërtetë e palodhur që bëjmë për Gjurmë Iliriane, ndërkohë që balancimi i punëve tona kryesore, drejtimit të familjeve dhe angazhimeve familjare është një investim vërtet i jashtëzakonshëm. . Si staf jemi të fortë në aftësitë tona për t’i shërbyer komunitetit tonë, por si organizatë në shoqëri, ne njohim mungesën e mbështetjes pas sfidave për të arritur njohjen që e ardhmja e kulturës shqiptare të ketë sukses në një mënyrë që promovon barazinë dhe transparencën.
Si një organizatë e re ne duhej të mblidhnim fonde privatisht, me mbështetjen më të madhe nga familjet dhe miqtë e afërt. Suksesi ynë i punës ka dhënë prova të mira për këshillin lokal të Richmond për të na mbështetur me një kontribut financiar drejt tarifave të qirasë dhe burimeve për të mësuar për të ardhmen
4. Prej sa kohësh e drejtoni këtë shkollë dhe kë ndihmoni?
Që nga maji 2023 Gjurmë Iliriane shërben si shkolla më e madhe shqipe në MB, duke ofruar seanca për 84 fëmijë dhe duke u përgatitur për të mirëpritur shumë të tjerë nga lista jonë e pritjes.
Stafi ynë është pasuria jonë më e madhe – grupi prej 11 femrash dhe drejtori të cilat kanë arritur besim të madh dhe janë angazhuar në mundësitë e mëtejshme të mësimit si pjesë e Gjurmë Iliriane.
5. A ka interes për gjuhën shqipe përtej fëmijëve shqiptarë?
Në Gjurmë Iliriane nuk kemi vetëm fëmijë Shqiptarë,ka fëmijë me dy Nacionalitete që njëri prej prindërve nuk është shqiptar ,dhe konkretisht janë këta prindër të qe kane marrë vendim për të mësuar Gjuhën Shqipe fëmijët e tyre dhe jo me larg dhe vet ata.
Kjo na bën ne më shumë ambiciozë për të punur fort e me fort në mbështetje të tyre
6. Ju keni zgjedhur të vazhdoni këtë nismë, çfarë do t’ju duhej nga institucioni arsimor shqiptar?
Ne dëshirojmë të krijojmë një partneritet transparent dhe të qëndrueshëm si me qeverinë ashtu edhe me organizatat publike në Shqipëri, i cili do të lejojë rritjen e mëtejshme të të gjithë aktorëve për t’iu bashkuar vizionit të përbashkët të ruajtjes dhe promovimit të gjurmës së trashëgimisë shqiptare në Evropë.
Ne dëshirojmë t’i ftojmë njerëzit dhe institucionet shqiptare që t’i bashkohen vizionit dhe mbështetjes që na kanë dhënë organizata të tjera dhe personalitete publike frymëzuese në Amerikë dhe Evropë.
7. Cilat janë prioritetet tuaja në këtë projekt?
Është ambicia jonë të promovojmë dhe avancojmë edukimin e trashëgimisë shqiptare për investimin e aftësive dhe njohurive tek fëmijët – brezi i ardhshëm i Shqipërisë. Qëllimi ynë është të ofrojmë perspektivë mbi rëndësinë që fëmijët e diasporës do të kenë për ruajtjen e së ardhmes së gjuhës shqipe, vlerave dhe traditave si pjesë e projektit të Komisionit Evropian.
Është përgjegjësia jonë morale të ruajmë gjuhën dhe kulturën e vlefshme shqiptare për të mirën e ardhshme të të gjithë fëmijëve që rriten në diasporë dhe të bëjmë çdo përpjekje për reciprocitetin dhe solidaritetin.
