Janë zbardhur detajet e marrëveshjes 10-vjeçare të arritur mes kryeministrit Edi Rama dhe presidentit Volodymyr Zelenzky në Davos të Zvicrës, aty ku dyshja mori pjesë në Forumin Ekonomik Botëror.
Kështu, në marrëveshje parashikohet që Shqipëria të vijojë dhe të ndihmojë forcat e armatosura ukrainase si dhe të mbajë portet e mbylllura për anijet ruse, deri në momentin që Ukrainës t’i rikthehet integriteti territorial.
Të tjera pika të marrëveshjes janë siguria detare, siguria kibernetike, bashkëpunimi për prodhimin e armëve dhe në fushën e inteligjencës.
Marrëveshja e plotë:
Pjesa I. Siguria dhe mbrojtja
Shqipëria do të kërkojë të gjitha mënyrat e mundshme dhe do t’i ofrojë Ukrainës mbështetje të mëtejshme të sigurisë dhe mbrojtjes në të gjitha fushat, duke u fokusuar në nevojat më urgjente të Ukrainës, duke kontribuar në rritjen e ndërveprimit me partnerët euroatlantikë. Shqipëria mbështet Konceptin e Forcave të Armatosura të ardhshme të Ukrainës dhe do të vazhdojë të marrë pjesë në përpjekjet ndërkombëtare për të mbështetur modernizimin e Forcave të Mbrojtjes së Ukrainës në të dy nivelet dypalëshe dhe shumëpalëshe, si dhe në bashkëpunim me partnerët (për shembull, brenda Bashkimi, NATO dhe Grupi i Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës) për të siguruar përputhshmërinë e tyre më të madhe operacionale me NATO-n.
Politika e Shqipërisë është të ndihmojë Ukrainën, si në planin dypalësh, ashtu edhe nëpërmjet bashkëpunimit me anëtarët dhe partnerët e Aleancës, në ruajtjen e epërsisë së saj cilësore të mbrojtjes dhe ushtarake përballë transformimeve të shpejta, të paparashikueshme dhe komplekse rajonale politike dhe të sigurisë.
Shqipëria do të punojë për të mbështetur trajnimin për Ukrainën në formate shumëpalëshe, si dhe do të ofrojë mbështetje dypalëshe në çdo formë tjetër trajnimi që mund të bihet dakord, duke përfshirë programet e trajnimit të trajnerëve.
Shqipëria konfirmon mbështetjen e saj të vazhdueshme për Ukrainën përmes Paketës Gjithëpërfshirëse të Ndihmës (CAP) të NATO-s.
Shqipëria do të vazhdojë të marrë pjesë në përpjekjet shumëkombëshe për të mbështetur, përmirësuar dhe forcuar aftësitë mbrojtëse të Ukrainës, si dhe për të siguruar një ndërveprim më të madh me NATO-n dhe partnerët e saj.
Duke theksuar rëndësinë e bashkëpunimit civilo-ushtarak, Shqipëria do të kërkojë të gjitha mundësitë praktike për zbatimin e projekteve civilo-ushtarake me përfshirjen e burimeve civile në mbështetje të Ukrainës me theks në ndihmën për popullsinë civile.
Që nga fillimi i pushtimit rus në shkallë të plotë, Shqipëria ka ofruar mbështetje të gjithanshme për Ukrainën, duke përfshirë ndihmën ushtarake dhe humanitare.
Shqipëria ka dhënë kontribute të rëndësishme ushtarake për Ukrainën, si dypalëshe ashtu edhe brenda formateve shumëpalëshe dhe do të vazhdojë të përmbushë nevojat më urgjente dhe urgjente të Ukrainës për të forcuar aftësitë e saj të sigurisë, duke marrë parasysh aftësitë e Shqipërisë, siç bëri në vitet 2022-2024.
Shqipëria do të vazhdojë të ofrojë mbështetje për Ukrainën gjatë gjithë periudhës dhjetëvjeçare të kësaj Marrëveshjeje.
Pjesëmarrësit do të mbajnë një Dialog Strategjik për çështjet e politikave të mbrojtjes dhe sigurisë në nivel zyrtarësh të lartë.
Pjesëmarrësit do të punojnë së bashku për forcimin e potencialit ushtarak të Ukrainës me qëllim arritjen e një niveli të tillë që, në rast të agresionit të jashtëm kundër Shqipërisë në periudhën para anëtarësimit të Ukrainës në NATO, t’i mundësojë Ukrainës ofrimin e ndihmës ushtarake efektive.
Shqipëria do të kontribuojë në koalicionin luftarak duke ofruar trajnime për pilotët dhe personelin teknik ukrainas në gjuhën angleze.
Bashkëpunimi në fushën e industrisë së mbrojtjes
Shqipëria mirëpret përpjekjet e Ukrainës për të integruar industrinë e saj të mbrojtjes në sistemin e NATO-s dhe mbështet nismat e Bashkimit Evropian që synojnë promovimin dhe forcimin e aftësive të prodhimit të mbrojtjes.
Shqipëria dhe Ukraina do të bashkëpunojnë për integrimin e industrisë së mbrojtjes në Bazën Teknologjike dhe Industriale të Mbrojtjes Evropiane (EDTIB), duke marrë parasysh gjithashtu mundësitë e ofruara nga Strategjia Evropiane e Mbrojtjes Industriale (EDIS) dhe Programi Evropian Industrial i Mbrojtjes (EDIP).
Pjesëmarrësit do të kërkojnë mundësi shtesë të mundshme për zhvillimin e industrisë së mbrojtjes dhe kërkimin e saj, duke kontribuar në zbatimin e projekteve të përbashkëta me interes të përbashkët.
Pjesëmarrësit do të identifikojnë mundësitë për thellimin e bashkëpunimit mbrojtje-industrial, duke përfshirë prodhimin e përbashkët të mbrojtjes, veçanërisht me lokalizimin në Ukrainë, me qëllim të arritjes së përfitimit të ndërsjellë tregtar dhe politik.
Shqipëria do të bashkëpunojë me Ukrainën për të identifikuar burimet e mundshme të financimit për të mbështetur projektet e mbrojtjes dhe industriale të Ukrainës.
Shqipëria do të punojë së bashku me Ukrainën për të forcuar mbrojtjen e teknologjive të transferuara dhe të drejtave të pronësisë intelektuale.
Bashkëpunimi në fushën e inteligjencës dhe sigurisë
Pjesëmarrësit do të vazhdojnë të thellojnë bashkëpunimin në fushën e inteligjencës dhe sigurisë në përputhje me dispozitat e marrëveshjeve dypalëshe dhe mekanizmave shumëpalësh.
Siguria dhe mbrojtja kimike, biologjike, radiologjike, bërthamore (CBRN).
Duke njohur rreziqet që lidhen me sigurinë CBRN, veçanërisht në kontekstin e konflikteve të armatosura, Ukraina dhe Shqipëria marrin përsipër të mbështesin dhe forcojnë kuadrin global të sigurisë bërthamore bazuar në parimet, qasjet, konventat, normat dhe standardet e IAEA, si dhe të tjera. normat dhe dokumentet juridike ndërkombëtare përkatëse.
Shqipëria do të mbështesë përpjekjet e Ukrainës për të garantuar sigurinë CBRN, zhvillimin dhe përmirësimin e saj të qëndrueshëm, veçanërisht përmes shkëmbimit të praktikave më të mira në forcimin e sigurisë së burimeve radioaktive shumë aktive të mbyllura (INFCIRC/910), kundër kontrabandës bërthamore (INFCIRC/918), si si dhe eksplorimin e opsioneve për tejkalimin e problemeve të tjera, që lidhen me incidentet CBRN.
Siguria në det
Pjesëmarrësit do të kërkojnë të bashkërendojnë përpjekjet e tyre për të forcuar bashkëpunimin ndërkombëtar në fushën e sigurisë detare në përputhje me Konventën e OKB-së për të Drejtën e Detit, instrumentet e tjera ligjore ndërkombëtare dhe ligjet e tyre kombëtare në fushën e sigurisë detare.
Shqipëria do të vazhdojë t’i japë Ukrainës mbështetje që synon krijimin e aftësive moderne dhe të qëndrueshme në fushën e sigurisë detare, veçanërisht duke rritur ndërveprueshmërinë dhe standardizimin me NATO-n.
Siguria kibernetike
Ukraina dhe Shqipëria do të përpiqen të parandalojnë, zbulojnë, pengojnë dhe ndalojnë çdo agresion kibernetik, spiunazh kibernetik dhe luftë hibride. Pjesëmarrësit do të punojnë gjithashtu për të zbuluar dhe parandaluar përdorimin keqdashës të aftësive kibernetike nga aktorët shtetërorë dhe joshtetërorë kundër Pjesëmarrësve.
Pjesëmarrësit do të mbështesin njëri-tjetrin duke shkëmbyer përvoja dhe duke u angazhuar në bashkëpunim praktik në fushat e sigurisë kibernetike dhe teknologjive të tjera të avancuara të komunikimit dhe informacionit (duke përfshirë por pa u kufizuar në ndërtimin e kapaciteteve, zhvillimin e normave, kornizat ligjore, reagimin ndaj incidenteve dhe menaxhimin e krizave, qëndrueshmërinë kritike të infrastrukturës , ngritja e kapaciteteve në teknologjitë e reja, etj.).
Ukraina dhe Shqipëria do të vazhdojnë shkëmbimin e informacionit, përvojës dhe bashkëpunimit në fushën e zhvillimit të sigurisë kibernetike dhe aftësive të mbrojtjes kibernetike. Në veçanti, bashkëpunimi do të zgjerohet në fushën e diplomacisë kibernetike, duke ofruar asistencë teknike për Ukrainën dhe duke forcuar elasticitetin e saj kibernetik.
Kundërveprimi ndaj ndërhyrjeve dhe manipulimeve të informacionit të huaj
Pjesëmarrësit do të bashkëpunojnë në fushën e kundërshtimit të manipulimit dhe ndërhyrjes së informacionit të huaj, duke përfshirë manipulimin e informacionit të organizuar nga Rusia ose çdo shtet tjetër, si dhe fushatat e propagandës dhe dezinformimit me qëllim të keq që kërcënojnë sigurinë kombëtare.
Pjesëmarrësit do të shkëmbejnë rregullisht përvojën dhe praktikat më të mira në luftën kundër dezinformimit, komunikimit strategjik dhe diplomacisë publike.
Bashkëpunimi në luftën kundër krimit
Pjesëmarrësit do të vazhdojnë të bashkëpunojnë në kuadër të Traktatit të Miqësisë dhe Bashkëpunimit ndërmjet Ukrainës dhe Republikës së Shqipërisë, nënshkruar në Tyrani më 28 shkurt 2024.
Pjesëmarrësit pranojnë se krimi i rrezikshëm i organizuar (OCC) përbën një kërcënim për shoqëritë e tyre.
Për të luftuar të gjitha llojet e aktiviteteve të NOS dhe krimeve të tjera, autoritetet kompetente të pjesëmarrësve, në përputhje me legjislacionin kombëtar të pjesëmarrësve, bashkëpunojnë në luftën kundër dhe parandalimin efektiv të NOS dhe krimeve të tjera.
Për këtë qëllim, Pjesëmarrësit do të ndërmarrin hapa për të kryer operacione të përbashkëta, për të ndarë informacionin e krimit dhe për të identifikuar rreziqet kryesore, për të krijuar grupe të përbashkëta pune për bashkëpunimin policor dhe për të promovuar trajnimin dhe shkëmbimin e praktikave më të mira. Masat e përmendura më sipër nuk janë shteruese dhe Pjesëmarrësit mund të përdorin forma të tjera bashkëpunimi për të arritur qëllimet e tyre në luftën kundër NCD-ve.
Bashkëpunimi në fushën e luftës kundër trafikimit të drogës dhe qenieve njerëzore
Pjesëmarrësit do të punojnë së bashku në luftën kundër trafikimit të drogës dhe qenieve njerëzore për të përmirësuar shkëmbimin e informacionit mbi rrjetet kriminale transnacionale, metodat e tyre operacionale dhe flukset financiare. Kjo synon të identifikojë dhe ndalojë rrugët e trafikimit të drogës dhe njerëzve.
Pjesa II. Bashkëpunimi politik dhe lehtësimi i ndjekjes penale
Një paqe e drejtë
Shqipëria do të vazhdojë të mbështesë përpjekjet e Ukrainës për të vendosur një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme bazuar në parimet dhe synimet kryesore të përshkruara në Formulën e Paqes në Ukrainë. Shqipëria do të vazhdojë përpjekjet e saj diplomatike për të siguruar mbështetje të gjerë globale për zbatimin e saj, duke përfshirë përfshirjen e vendeve të Jugut Global në zbatimin e Formulës së Paqes të Ukrainës dhe pjesëmarrjen në mbledhjet përkatëse në samitet e paqes dhe grupet e punës.
Prokuroria
Pjesëmarrësit do të kontribuojnë në ruajtjen e rendit juridik ndërkombëtar në përputhje me parimet e Kartës së OKB-së për të siguruar përgjegjësinë e Federatës Ruse dhe shteteve të tjera për shkeljet brutale të kryera të së drejtës ndërkombëtare.
Pjesëmarrësit konfirmojnë angazhimin e tyre për të siguruar përgjegjësi për krimet ndërkombëtare të kryera në ose kundër Ukrainës, duke përfshirë krimin e agresionit. Pjesëmarrësit do të kërkojnë të ndjekin penalisht ata që janë fajtorë për krime lufte dhe krime të tjera ndërkombëtare të kryera në ose kundër Ukrainës në kontekstin e agresionit rus, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, në veçanti duke mbështetur punën e Zyrës së Prokurorit të Përgjithshëm dhe Gjykatës Penale Ndërkombëtare për të siguruar një hetim të plotë dhe të drejtë të akuzave për krime lufte dhe krime të tjera ndërkombëtare, duke përfshirë dhunën seksuale në konflikt, me mekanizma të pavarur, efektiv dhe të besueshëm ligjor.
Pjesëmarrësit do të vazhdojnë punën e tyre, në veçanti, në Grupin Kryesor për shqyrtimin e opsioneve për krijimin e një gjykate në lidhje me krimin e agresionit kundër Ukrainës, për të krijuar një gjykatë për të siguruar përgjegjësinë për krimin e agresionit kundër Ukrainës.
Si anëtarë të Koalicionit Ndërkombëtar për Kthimin e Fëmijëve Ukrainas, Pjesëmarrësit zotohen të intensifikojnë përpjekjet e tyre për kthimin e sigurt të të gjithë fëmijëve ukrainas të dëbuar dhe të zhvendosur me forcë ilegalisht dhe ribashkimin me familjet e tyre, si dhe të mbështesin përpjekjet ndërkombëtare që synojnë të sigurojnë që përgjegjësit sillen para drejtësisë.
Kompensimi për dëmet, humbjet dhe humbjet e shkaktuara nga agresioni rus
Pjesëmarrësit konfirmojnë angazhimin e tyre për të mbajtur përgjegjësinë e Federatës Ruse për shkaktimin e dëmit ose dëmtimit të individëve dhe personave juridikë, si dhe shtetit të Ukrainës, si rezultat i veprimeve të saj të paligjshme ndërkombëtare në ose kundër Ukrainës, duke përfshirë agresionin në kundërshtim me OKB-në. Karta, dhe se Federata Ruse mban përgjegjësi financiare për rindërtimin afatgjatë të Ukrainës.
Asetet ruse duhet të mbeten të palëvizura derisa Federata Ruse të kompensojë dëmin që i ka shkaktuar Ukrainës.
Shqipëria, duke punuar me partnerët e saj në Bashkimin Evropian, do të vazhdojë të eksplorojë rrugë ligjore, në përputhje me detyrimet e traktateve në fuqi dhe ligjin e BE-së dhe atë ndërkombëtar, përmes të cilave asetet ruse mund të përdoren për të mirën e Ukrainës.
Si prioritet, Pjesëmarrësit do të vazhdojnë të punojnë së bashku me partnerët e tjerë për krijimin e një mekanizmi ndërkombëtar kompensimi për të siguruar kompensim për dëmet, humbjet ose humbjet e shkaktuara nga agresioni rus, siç parashikohet në Statutin e Regjistrit të Dëmeve të shkaktuara nga Agresioni i Federatës Ruse kundër Ukrainës, miratuar me Rezolutën e Komitetit të Ministrave të Këshillit të Evropës CM/ Res(2023)3. Në këtë drejtim, Pjesëmarrësit do të studiojnë opsionet e duhura të financimit për mekanizmin ndërkombëtar të kompensimit për të ofruar kompensim të shpejtë dhe adekuat për viktimat e agresionit.
Masat kufizuese (sanksionet)
Pjesëmarrësit njohin vlerën e masave kufizuese (sanksioneve) në kufizimin e aksesit të Federatës Ruse në financat, mallrat, teknologjinë dhe shërbimet që ajo përdor në agresionin e saj, në frenimin e rrjedhave të të ardhurave ruse dhe në parandalimin e sulmeve të ardhshme.
Pjesëmarrësit kujtojnë se Bashkimi Evropian vendosi masa kufizuese (sanksione) të paprecedentë kundër Federatës Ruse në përgjigje të luftës agresive kundër Ukrainës, të cilat synojnë të shkaktojnë pasoja të rënda për Federatën Ruse për veprimet e saj dhe të pengojnë aftësinë e Rusisë për të vazhduar agresionin. Shqipëria i mbështet këto masa (sanksione) kufizuese dhe do të vazhdojë të vendosë sanksione ndaj Rusisë.
Pjesëmarrësit do të vazhdojnë të punojnë për të siguruar që çmimi për agresionin e Rusisë të vazhdojë të rritet, duke përfshirë masat kufizuese (sanksionet) dhe kontrollet e eksportit. Shqipëria do të mbetet e përkushtuar brenda kufijve evropianë për zbatimin e masave të ashpra kufizuese (sanksioneve) ndaj sektorëve të ekonomisë ruse dhe atyre që mbështesin ose përfitojnë nga lufta ose ndihmojnë në shmangien e sanksioneve në vendet e treta.
Shqipëria do të ndërmarrë gjithashtu veprime të forta me partnerët për të luftuar të gjitha format e evazionit të sanksioneve. Shqipëria do të shqyrtojë mundësinë e mbylljes së porteve detare për anijet ruse derisa të rivendoset integriteti territorial i Ukrainës dhe të vendoset një paqe e drejtë dhe e qëndrueshme.
Pjesëmarrësit do t’i japin njëri-tjetrit informacion të përditësuar mbi bazat e masave kufizuese (sanksioneve) dhe informacione të tjera të nevojshme, në përputhje me detyrimet përkatëse, duke marrë parasysh legjislacionin kombëtar.
Mbështetje për programin e reformave të Ukrainës, integrimin evropian dhe euroatlantik
Pjesëmarrësit pohojnë se reforma gjithëpërfshirëse është e nevojshme për sigurinë e ardhshme të Ukrainës, prosperitetin, demokracinë dhe stabilitetin e institucioneve dhe shoqërisë së saj, si dhe për aspiratat e saj evropiane dhe euroatlantike.
Pjesëmarrësit konfirmojnë se si Ukraina ashtu edhe Shqipëria janë pjesë e familjes evropiane dhe e ardhmja e tyre është në BE. Pjesëmarrësve u kujtohet natyra e bazuar në merita e procesit të anëtarësimit në BE. Ukraina dhe Shqipëria, duke bashkëpunuar me BE-në dhe vendet e saj anëtare, do të vazhdojnë të mbështesin njëra-tjetrën në rrugën e reformave dhe anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
Ukraina merr përsipër të vazhdojë zbatimin e reformave të nevojshme, duke i kushtuar vëmendje të veçantë fushave si drejtësia, zbatimi i ligjit, lufta kundër korrupsionit, parandalimi i tregtisë së paligjshme, decentralizimi, administrata publike, mjedisi i biznesit, sektori i sigurisë dhe mbrojtjes, të cilat theksojnë përkushtimin e Ukrainës për demokracinë, sundimin e ligjit, respektimin e të drejtave të njeriut dhe lirinë e medias.
Ukraina dhe Shqipëria do të mbështesin përpjekjet e njëra-tjetrës drejt integrimit në BE dhe miratimit të standardeve dhe normave të BE-së, duke ofruar asistencë teknike të ndërsjellë ekspertësh përmes ministrive, agjencive të tyre, institucioneve qeveritare dhe fondacioneve.
Pjesëmarrësit konfirmojnë qëndrimin e tyre se e ardhmja e Ukrainës qëndron në NATO. Shqipëria mbështet përpjekjet e Ukrainës për të zbatuar reformat e nevojshme në rrugën e saj drejt anëtarësimit të ardhshëm në NATO.
Pjesëmarrësit konfirmojnë se siguria e Ukrainës është një komponent integral i sigurisë së rajonit euroatlantik.
Shqipëria do të vazhdojë të mbështesë Ukrainën në planin politik dhe praktik edhe nëpërmjet Këshillit Ukrainë-NATO, Paketës së Ndihmës së Integruar Shumëvjeçare dhe Programit Kombëtar Vjetor, si dhe formate të tjera. Ukraina merr përsipër të vazhdojë zbatimin e reformave të nevojshme në përputhje me Programin Kombëtar Vjetor.
Çdo formë e detyrimeve bilaterale të sigurisë ose garancive që i jepet Ukrainës nga partnerët e saj nuk mund të jetë një alternativë ndaj anëtarësimit të plotë të Ukrainës në NATO.
Përforcimi i përfaqësimit diplomatik
Për të lehtësuar kontaktet më të thella dhe më të rregullta midis pjesëmarrësve, institucioneve të tyre qeveritare, parlamenteve, shoqërisë civile, organizatave joqeveritare dhe sektorit privat, Shqipëria do të forcojë përfaqësimin e saj diplomatik në Ukrainë për të siguruar një kuptim gjithëpërfshirës të nevojave të mbështetjes së Ukrainës në kontekst. të agresionit rus dhe zhvillimit të mëtejshëm të marrëdhënieve dypalëshe.
Pjesa III. Ndihma humanitare, bashkëpunimi zhvillimor dhe rindërtimi
Ndihma humanitare dhe bashkëpunimi për zhvillim
Që në fillimet e luftës në shkallë të gjerë, qeveria shqiptare mori masat e nevojshme për të mbështetur ukrainasit që u detyruan të largoheshin nga lufta. Këto masa përfshijnë sigurimin e mbrojtjes së përkohshme për ukrainasit, sigurimin e nevojave arsimore, kujdesin shëndetësor dhe shërbimet e trajtimit dhe aksesin në tregun e punës. Shqipëria do të vazhdojë të mbështesë qytetarët ukrainas deri në fund të luftës.
Shqipëria do të vazhdojë të ofrojë ndihmë humanitare për Ukrainën, siç ka bërë që nga dita e parë e pushtimit të plotë rus, dhe do të eksplorojë mundësi të mëtejshme për të ofruar mbështetje për Ukrainën, duke filluar nga projektet tashmë ekzistuese dhe duke përfunduar me krijimin e partneriteteve të reja. , duke përfshirë përfshirjen e sektorit privat dhe institucioneve.
Për të plotësuar nevojat urgjente të popullsisë ukrainase, Shqipëria do të vazhdojë të ofrojë ndihmë humanitare nëpërmjet partnerëve të saj të besueshëm shqiptarë dhe ndërkombëtarë, si dhe ndihmë materiale.
Në fushën e partneritetit të zhvillimit, Shqipëria do të kërkojë të forcojë mbështetjen që i jep aktualisht Ukrainës, veçanërisht në fushat e decentralizimit, transportit, energjisë, bujqësisë, furnizimit me ujë, infrastrukturës kritike, strehimit dhe shëndetësisë.
Duke pranuar se shumë anëtarë të Forcave të Sigurisë dhe Mbrojtjes së Ukrainës, si dhe familjet e tyre, do të vazhdojnë të vuajnë nga pasojat e lëndimeve dhe sëmundjeve që kanë pësuar si rezultat i luftës agresive të Rusisë kundër Ukrainës, Pjesëmarrësit do të zgjerojnë bashkëpunimin në terren të kujdesit mjekësor, shkëmbimit të përvojave, standardeve dhe praktikave më të mira, të nevojshme për të mbështetur veteranët e luftës dhe familjet e tyre.
Kjo përfshin lehtësimin e kalimit të tyre në jetën civile dhe riintegrimin e tyre të suksesshëm në strukturën sociale dhe ekonomike të shoqërisë. Bashkëpunimi do të përfshijë zbatimin e ndërsjellë të programeve dhe shërbimeve për veteranët dhe familjet e tyre, duke përfshirë rehabilitimin fizik, psikologjik dhe profesional, shërbimet dhe trajtimin mjekësor, mbështetjen financiare dhe iniciativat përkujtimore për të siguruar një mirëqenie gjithëpërfshirëse.
Aksioni humanitar ndaj minave
Pjesëmarrësit pranojnë nevojën për të bashkuar përpjekjet që synojnë mbrojtjen e popullsisë së Ukrainës nga pasojat shkatërruese të minave tokësore. Çminimi dhe pastrimi i Ukrainës nga mjetet shpërthyese, ndihma për viktimat dhe ndërgjegjësimi për rreziqet e minave janë baza për rindërtim dhe zhvillim.
Duke marrë parasysh shkallën ekstreme të problemit që lidhet me kontaminimin masiv të tokës ukrainase me mina, municione dhe objekte të tjera shpërthyese, Shqipëria do të ofrojë mbështetje për aktivitetet humanitare të çminimit në Ukrainë, veçanërisht në det, në bashkëpunim me vendet e tjera partnere. Kjo mbështetje do të mbulojë asgjësimin e mjeteve shpërthyese, ndihmën ndaj viktimave, edukimin për rrezikun nga minat, shkëmbimin e përvojës dhe njohurive, sigurimin e makinerive dhe pajisjeve dhe mbështetjen e kapaciteteve institucionale të njësive qeveritare të çminimit humanitar.
Restaurimi, rindërtimi, zhvillimi i qëndrueshëm
Shqipëria mbështet rimëkëmbjen, rindërtimin dhe modernizimin e Ukrainës, veçanërisht në fushat e tranzicionit në energjinë “e gjelbër”, dixhitalizimin, telekomunikacionin, efiçencën e energjisë, asistencën teknike, edukimin dhe shkëmbimin e njohurive, menaxhimin e financave publike dhe bankës qendrore, përpunimin e mbetjeve. , trajtimi i ujit, restaurimi i mjedisit natyror, ndërtimi, planifikimi dhe infrastruktura duke përdorur qasje novatore dhe të ndjeshme ndaj gjinisë.
Ukraina dhe Shqipëria pranojnë se aktorët joqeveritar do të luajnë një rol themelor në rimëkëmbjen dhe rindërtimin e Ukrainës. Kjo përfshin angazhimin e sektorit privat, shoqërisë civile dhe autoriteteve lokale si shtytës të proceseve ambicioze.
Me këtë në mendje, Ukraina dhe Shqipëria do të promovojnë qasjet biznes-me-biznes dhe shoqërinë civile. Shqipëria do të përdorë instrumentet ekonomike dhe financiare që ka në dispozicion në bashkëpunim me të gjitha organizatat dhe partnerët ndërkombëtarë përkatës.
Shqipëria do të punojë së bashku me Ukrainën për të inkurajuar sipërmarrjet, fondacionet dhe institucionet shqiptare që të marrin pjesë aktive në projekte që synojnë rindërtimin e ekonomisë ukrainase, pasi forcimi i sektorit privat është një nga prioritetet e rimëkëmbjes së tij. Pjesëmarrësit do të punojnë së bashku për të forcuar bashkëpunimin midis bashkive të Ukrainës dhe Shqipërisë në nivel të vetëqeverisjes vendore, bazuar në marrëveshjet aktuale dhe të ardhshme të partneritetit në kuadër të rindërtimit. Shqipëria do të marrë të gjitha masat e nevojshme për zbatimin praktik të projektit të ndërtimit të lagjes ballkanike.
Shqipëria e njeh Kharkivin si një qytet me interes të veçantë në marrëdhëniet binjake mes Tiranës dhe Kharkivit dhe do të ofrojë mbështetje prioritare në restaurimin dhe rindërtimin e Ukrainës.
Ukraina pranon se procesi i rimëkëmbjes duhet të jetë transparent dhe i përgjegjshëm ndaj popullit të Ukrainës dhe komunitetit ndërkombëtar.
Rezistenca e infrastrukturës kritike
Pjesëmarrësit synojnë të eksplorojnë mundësitë për të rritur elasticitetin, rivendosjen dhe përmirësimin e mbrojtjes së infrastrukturës kritike duke ndarë njohuritë dhe praktikat më të mira.
Kultura, arti dhe trashëgimia kulturore
Shqipëria, duke njohur rëndësinë e kulturës dhe artit për shoqëritë demokratike dhe ruajtjen e identitetit dhe traditave ukrainase, do të vazhdojë të bashkëpunojë me Ukrainën për të mbështetur artistët dhe punonjësit e kulturës.
Me një angazhim të përbashkët për të mbështetur lirinë e shprehjes si një vlerë themelore evropiane, Shqipëria po përpiqet të promovojë restaurimin dhe forcimin e aktiviteteve kulturore dhe artistike në Ukrainë, duke u zotuar të mbështesë iniciativat brenda UNESCO-s, Bashkimit Evropian dhe Këshillit të Evropës që synojnë kapërcimin e ndikimin e agresionit rus kundër Ukrainës në sektorët kulturorë dhe krijues, si dhe ndihmën e Ukrainës në rimëkëmbjen e saj.
Pjesa IV. Bashkëpunimi në rast të një sulmi të ardhshëm të armatosur rus
Në rast të një sulmi të armatosur të ardhshëm nga Rusia kundër Ukrainës, ose në rast të një përshkallëzimi të konsiderueshëm të agresionit aktual, me kërkesë të ndonjërit prej pjesëmarrësve, Pjesëmarrësit do të konsultohen në mënyrë dypalëshe ose nëpërmjet kanaleve të tjera që ata e konsiderojnë të përshtatshme brenda 24 orë për të përcaktuar hapat e duhur të ardhshëm.
Në këto rrethana dhe duke vepruar brenda mundësive dhe aftësive të saj, në përputhje me kërkesat e saj ligjore, kushtetuese dhe rregullat, normat dhe ligjin ndërkombëtar, Shqipëria do t’i japë Ukrainës ndihmë të shpejtë dhe të përhershme politike, të sigurisë dhe mbrojtjes, humanitare dhe ekonomike në rastet e duhura; do të kërkojë marrëveshje nga partnerët ndërkombëtarë për imponimin e kostove ekonomike dhe të tjera ndaj Federatës Ruse dhe do të konsultohet me Ukrainën për nevojat e saj, ndërsa ajo ushtron të drejtën e saj të patjetërsueshme për vetëmbrojtje individuale të parashikuar në nenin 51 të Kartës së OKB-së.
Për të siguruar përgjigjen më të gjerë dhe më efektive kolektive ndaj sulmeve të armatosura në të ardhmen, anëtarët mund t’i ndryshojnë këto dispozita për t’i lidhur ato me çdo mekanizëm që mund të bien dakord më tej me partnerët e tjerë ndërkombëtarë, duke përfshirë anëtarët e Deklaratës së Përbashkët të G7.
Pjesa V. Dispozitat përfundimtare
Bashkëpunimi ndërmjet pjesëmarrësve brenda objektit të kësaj Marrëveshjeje do të kryhet në përputhje me ligjet, rregulloret kombëtare dhe detyrimet dhe standardet ndërkombëtare.
Nëse është e nevojshme, pjesëmarrësit do të përcaktojnë organet e autorizuara për zhvillimin dhe zbatimin e marrëveshjeve dypalëshe në përputhje me fushat e bashkëpunimit të përcaktuara nga kjo Marrëveshje.
Kjo Marrëveshje mund të ndryshohet dhe plotësohet, veçanërisht duke përfshirë anekset e saj, në çdo kohë me marrëveshje të ndërsjellë me shkrim ndërmjet pjesëmarrësve.
Çdo mosmarrëveshje ndërmjet pjesëmarrësve që lind në lidhje me interpretimin dhe/ose zbatimin e kësaj Marrëveshjeje do të zgjidhet në mënyrë miqësore nëpërmjet negociatave ose konsultimeve ndërmjet pjesëmarrësve.
Kjo Marrëveshje do të hyjë në fuqi në datën e marrjes së njoftimit të dytë me shkrim, të cilin Pjesëmarrësit i transmetojnë njëri-tjetrit nëpërmjet kanaleve diplomatike, në lidhje me përfundimin e të gjitha procedurave të brendshme ligjore të nevojshme për hyrjen në fuqi të kësaj Marrëveshjeje.
Kjo Marrëveshje do të qëndrojë në fuqi për dhjetë vjet.
Pjesëmarrësit mund të vendosin bashkërisht të zgjasin afatin e kësaj Marrëveshjeje duke njoftuar jo më vonë se 6 muaj përpara përfundimit të periudhës dhjetëvjeçare.
Në të njëjtën kohë, dhe në përputhje me Deklaratën e G7, pjesëmarrësit ndajnë mendimin se kjo Marrëveshje nuk e pengon Ukrainën të lëvizë drejt anëtarësimit të saj të ardhshëm në NATO.
Në rast se Ukraina bëhet anëtare e NATO-s përpara skadimit të kësaj Marrëveshjeje, Pjesëmarrësit do të përcaktojnë statusin e saj të ardhshëm.
Kjo Marrëveshje mund të ndërpritet nga çdo Pjesëmarrës me njoftim me shkrim për Pjesëmarrësin tjetër. Kjo Marrëveshje do të përfundojë 6 muaj pas datës së marrjes së një njoftimi të tillë. Përfundimi i aksionit nuk do të ndikojë në zbatimin e aktiviteteve aktuale dhe projekteve të rënë dakord para datës së përfundimit të tij, përveç nëse Pjesëmarrësit bien dakord ndryshe.
Nënshkruar në Davos më 21 janar 2025, në dy kopje në gjuhët ukrainase, shqipe dhe angleze, të gjitha tekstet janë njëlloj autentike. Në rast të ndonjë mospërputhjeje, teksti në anglisht do të mbizotërojë.
Për Ukrainën: Volodymyr Zelenskyi, President
Për Republikën e Shqipërisë: Edi Rama, Kryeministër
S,M
