Më 1905, gjatë Luftës Ruso-Japoneze, shpërtheu një nga episodet më të famshme të mosbindjes ushtarake në historinë moderne: rebelimi i marinarëve në anijen luftarake ruse “Potemkin”, një nga më të fuqishmet e Flotës së Detit të Zi. Të lodhur nga kushtet mizore të jetesës dhe të nxitur nga fryma revolucionare që po ziente në të gjithë Perandorinë Ruse, marinarët u ngritën kundër oficerëve të tyre, pas një incidenti ku u refuzua ushqimi i prishur dhe i mbuluar me krimba.
Revolta e “Potemkin” nuk ishte vetëm një akt i izoluar rebelimi, por u kthye në një simbol të guximit popullor dhe një ogur për ndryshimet që do të vinin. Ajo u pa si një paralajmërim i hershëm i Revolucionit Rus të vitit 1917, që do të përmbyste regjimin carist dhe do të hapte rrugën për krijimin e Bashkimit Sovjetik.
Kjo ngjarje frymëzoi edhe artin: në vitin 1925, regjizori sovjetik Sergei Eisenstein realizoi një nga filmat më të rëndësishëm të historisë së kinemasë, “The Battleship Potemkin” — një vepër pa zë që glorifikonte rebelimin dhe përshkruante me mjeshtëri dramatike dhunën e ushtruar ndaj popullit në shkallët e Odesës. Filmi u bë një klasik i propagandës revolucionare dhe një gur themeli i gjuhës vizuale në kinematografi.
Përgatiti: L.Veizi
