40 vjet nga realizimi i filmit të famshëm. “Blues Brothers” sipas kushteve të tyre, jo si një ilustrim i politikave racore
Kjo komedi 40-vjeçare – e cila risjell në vëmendje gjendjen dëshpëruese për një audiencë të bardhë – në shumë mënyra pasqyron parehatinë me atë që po ndodh realisht në Mbretërinë e Bashkuar dhe Amerikë.
Kush do të mendonte se një komedi gjeniale, 40-vjeçare, do të përthyhej plotësisht nga ngjarjet aktuale? Megjithatë, dikush që mund të priste t’i rishihte sërish The Blues Brothers, nuk do ta kishte të vështirë të shquante të njëjtin pasqyrim me atë që në fakt po ndodh tani në Britani dhe Amerikë.
Thënë këtë: në pikëvështrime të ndryshme të The Blues Brothers, ju shihni makina të drejtuara të grupe këmbësorësh (në një pikë, përfshirë një grup demonstruesish antifashistë); ju shihni një forcë të madhe policore të qytetit që i përgjigjet provokimit me super dhunë dhe ushtrinë në rrugët e Çikagos; ju shihni një përfaqësues të ekstremit të djathtë, i cili siguron botën e tij se është “një organizatë e mirë, që respekton ligjin, ashtu si ju”; dhe ju shihni përvojën afroamerikane të përvetësuar dhe ripaketuar si argëtim për një audiencë të bardhë. Një muaj më parë, asnjë prej tyre nuk mund të kishte regjistruar kaq shumë gjëra ashtu si dhe unë; pikërisht tani na bëri t’i shikojmë Vëllezërit Blues si një përvojë çorientuese.
Vlen të kujtohet, ndoshta, që përvetësimi kulturor nuk ishte aq mëkat siç u bë me Vëllezërit Bluz në vitin 1980. Dan Aykroyd dhe John Belushi ishin absolutisht të sinqertë në dashurinë e tyre ndaj bluve, dhe ata luftuan për legjendat që u dhanë rolet e tyre folëse, siç ishin Aretha Franklin, Cab Calloway dhe Ray Charles. Nga ana tjetër, sidoqoftë, është zhgënjyese të shohësh John Lee Hooker duke luajtur Boom Boom për njerëzit e zinj në rrugë, ndërsa Aykroyd dhe Belushi – kush ishin, le të jemi të sinqertë, një këngëtar i moderuar pub-i – që luante R&B në një teatër të madh për njerëz të bardhë, në koncertin që mbajtën për të mbledhur para për jetimoren e tyre të vjetër. Megjithëse dikush mund të argumentojë: po mirë, a nuk është saktësisht ajo që ndodhi me blutë 20 vjet apo shumë kohë më parë?
Por të gjykosh The Blues Brothers sipas kushteve të tyre, jo si një ilustrim i politikave racore, por si një komedi. Aykroyd dhe Belushi? Legjendat komike! John Landis? Një nga regjisorët më interesantë të komedisë amerikane të epokës së tij. Atëherë pse nuk qesha? Për shkak se skenari i punuar me dashuri nga Aykroyd (i refuzuar nga Landis) nuk la pas dore të fuste ato shakatë apo talljet aktuale.
Ai ka një marrëveshje shumë qesharake, mendjemprehtësi fizike, dhe situata të ekzagjeruara deri në ekstreme absurde. Por jo vetëm shaka. Supozova rreshtin që kisha dëgjuar të citohej më shpesh – “Jo, zonjë, ne jemi muzikantë” – erdhi në fund të një ‘goditjeje’ të guximshme, jo se ishte një përgjigje e vetme për një pyetje të vetme. Kjo nuk është shaka. As nuk po thotë – “Ne jemi me një mision nga Zoti” – çdo disa minuta.
Nuk ka asnjë logjikë të brendshme: ju dyshoni që Aykroyd mendoi se ishte qesharake që Carrie Fisher të shfaqej pa pushim dhe të përpiqej të vriste Belushin, por ai ndihet dembel, njësoj sikur të ndryshonte ritmin dhe drejtimin e filmit, ishte përtej aktorëve dhe skenarit, dhe mund të bëhej vetëm duke sjellë një përpjekje për vrasje, për të mos u përmendur më kurrë. Është vetëtolerant, më shumë sesa qesharak, i cili pritej nga një film që u prodhua në mes të një fryrjeje të kokainës, dhe që ishte një nënprodukt i rastësishëm i një projekti të madh nga Saturday Night Live, në një album, e mandej në një film.
Megjithatë, Vëllezërit Blues lëvizin aq shpejt sa nuk kanë shans të lindin, dhe ka momente të shkëlqyeshme. Banda e tyre, natyrisht, erdhi nga shfaqjet muzikore të miqve të veçantë. Ray Charles, veçanërisht, është fantastik, me një interpretim të mprehtë të ‘Shake Your Tail Feather’, mbështetur nga grupi The Blues Brothers (një koleksion i jashtëzakonshëm soul dhe R&B, të cilët ndoshta mund të më shëndoshin mua muzikalisht).
Sidoqoftë, më bindës është portretizimi i Çikagos. Filmi, të paktën pjesërisht, ishte i konceptuar si një letër dashurie për qytetin, dhe u filmua në këtë vend. Ai hapet me një goditje ajrore që lëshon industria e rëndë në anën jugore të qytetit, një panoramë Blakeane e mullinjve të errët satanikë, një botë e korruptuar nga njerëzimi. Skenat e rrugës – si ato të kaq shumë filmave të xhiruar në vendndodhje (mendoni për lidhjen Franceze) – janë jashtëzakonisht të zymta. Në ato pjesë, dhe jo vetëm ato, filmi arrin të gjejë poezinë në qytetin që himnizon, veçanërisht në rutinat e mëdha të këngëve dhe vallëzimeve.
Është një produkt i kohës së vet, natyrisht, por më duhet të rrëfej se kurrë nuk kam provuar thirrjen e komedisë amerikane të asaj epoke. Ndoshta nuk ishte hera e parë që Vëllezërit Blues më bënin të mendoja se mund të ishte ndryshe. Uroj të ketë qenë. Por unë jam plotësisht i përgatitur ta pranoj shijen time të veçantë e cila do të thotë, se shikoja pa emocion. Jam i sigurt, sidoqoftë, nuk do të më shtyjë të gjurmoj Shtëpinë e Kafshëve. Ndoshta thjesht duhet të isha atje.
Burimi: The Guardian Përgatiti: Leonard Veizi
l.m/Fjala
