Ato ndihmojnë për të rindërtuar ndryshimet klimatike të së kaluarës.
Gjethet e lashta, të ruajtura në sedimentet e një lagune australiane, mbajnë ende në kujtesë shirat dhe thatësirat që kanë ndodhur gjatë 7,700 viteve të fundit: analizuar nga studiuesit në Universitetin Adelaide, ato na lejojnë të kuptojmë se si ndryshimet klimatike kanë ndikuar në luhatjet periodike të kushteve meteorologjike, të krijuara nga alternimi i El Nino dhe La Nina. Rezultatet janë botuar në revistën “Scientific Reports”.
“Është shumë e rrallë të gjesh të ruajtura sedimentet e gjetheve aq të vjetra, sa të mund të na tregojnë aq shumë për mjedisin. Për shembull – shpjegon paleoklimatologu Cameron Barr – përmbajtja e izotopeve të karbonit në gjethe mund të na tregojë se në çfarë lloji uji kanë jetuar bimët gjatë rritjes së gjetheve”. Analizat kanë qenë të lehta nga fakti se gjethet e rizbuluara i përkasin të njëjtit lloj bimor, melaleuca.
Përbërja e ndryshme kimike e tyre tregon se 5,000-6,000 vjet më parë rajoni juglindor i Queensland, ku ndodhet laguna, ka përjetuar një periudhë përgjithësisht të lagësht, ndoshta e dominuar nga fenomeni La Nina. “Rreth 3,000 vjet më parë, ajo u kthye në një klimë më të ndryshueshme dhe gjithnjë e më të thatë, e cila thekson forcimin e El Nino,” shpjegon studiuesi John Tibby.
“Ka pasur thatësira të rëndësishme në këtë periudhë, madje më me thatësi se të ashtuquajturat ‘thatësira e mijëvjeçarit’ që prekën Australinë Juglindore në vitet 1997 dhe 2009. Nga ajo që mund të shohim, probabiliteti i thatësirës më të ashpër se ‘Thatësira e Mijëvjeçarit’ është shumë më e lartë sesa probabiliteti i një tjetre që ka ndodhur gjatë 10,000 viteve të ardhshme. Rindërtimi i reshjeve tona – përfundon Tibby – tregon se me shumë gjasa mund të jetë edhe dhjetë herë i mundshëm”.
Burimi: ansa.it
Përgatiti L.Veizi/ Fjala.al/
