Vaksina COVID-19 që po zhvillohet nga gjigandi farmaceutik britanik-suedez AstraZeneca me Universitetin e Oksfordit mund të jetë thelbësore për frenimin e pandemisë në shumë vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme, megjithëse me efektivitetin e saj në dukje më të ulët krahasuar me kandidatët e tjerë kryesorë, thanë ekspertët.
Të hënën, AstraZeneca dhe Oxford njoftuan të dhënat nga prova e saj e madhe e Fazës III. Në to tregohej se vaksina ishte efektive në parandalimin e COVID-19 dhe ofron një nivel të lartë mbrojtjeje.
Sa efektive është secila vaksinë?
Kandidatët e vaksinave të deri tanishme kanë treguar se janë efektive deri në 95%.
AstraZeneca dhe Oxford testuan dy doza të ndryshme në studimin e tyre; një grupi iu dha një dozë e gjysmë dhe më pas një dozë e plotë, ndërsa grupit tjetër iu dhanë dy doza të plota. Në grupin e fundit u zbulua një efikasitet prej 62%, ndërsa në të parin efikasiteti ishte në 90%.
Kur kombinojnë të dhënat nga dy dozat e vaksinës, Oxford dhe AstraZeneca thanë se vaksina është 70.4% efektive – megjithëse duhet të presim për përfundimin e studimit dhe botimin e rezultateve në një revistë shkencore të vlerësuar nga kolegët.
Grafiku më poshtë, i siguruar nga Statista , tregon efektivitetin e kandidatëve kryesorë të vaksinave COVID-19
Pavarësisht nga efikasiteti në dukje më i ulët krahasuar me kandidatët e tjerë kryesorë, komuniteti shkencor e ka mirëpritur njoftimin e AstraZeneca-Oxford duke pasur parasysh që kandidati duket se tejkalon me lehtësi pragun minimal të 50% të efikasitetit që zakonisht kërkohet nga rregullatorët.
Për më tepër, kandidati për AstraZeneca-Oxford duket se ka disa përparësi kryesore mbi kolegët e tij: është shumë më i lirë dhe më i lehtë për tu shpërndarë.
Cilat janë avantazhet e AstraZeneca?
Sipas shkencëtarëve, vaksina gjithashtu zvogëlon transmetimin e virusit, si dhe sëmundjen – edhe pse kjo ende nuk është konfirmuar. Shumica e ekspertëve mendojnë se nëse një vaksinë parandalon sëmundjen, ajo gjithashtu do të parandalojë transmetimin në një masë më të madhe.
Shkencëtarët mendojnë se të kesh disa vaksina të sigurta dhe efektive është thelbësore për të çuar deri në fund pandeminë, por avantazhet e vaksinës AstraZeneca-Oxford mund të nënkuptojnë se ajo ka një shtrirje më të gjerë, edhe nëse rezulton të ketë pak më pak efikasitet.
“Është një ditë me të vërtetë emocionuese,” tha në një konferencë shtypi hulumtuesi kryesor për vaksinën, Profesor Andrew Pollard nga Oksfordi. “Ne kemi një vaksinë për botën … është efektive, parandalon shtrimin në spital. Mund të ruhet në temperaturën e frigoriferit dhe të shpërndahet përmes normalisht”.
Dr. Colin Butter, nga Universiteti i Lincoln, në Mbretërinë e Bashkuar, tha se vaksina ofron një “rrugë të qartë nga pandemia e tanishme” dhe “përparësitë” ndaj kandidatëve për Pfizer dhe Moderna.
“Së pari, ai kërkon vetëm një zinxhir të ftohtë konvencional, i përdorur për shumë produkte nga çdo operacion dhe farmaci në vende,” tha Butter në një deklaratë.
Në krahasim, kandidatët: Pfizer dhe Moderna duhet të mbahen në temperatura ultravjollcë, duke i bërë ato më të vështira për t’u transportuar dhe ruajtur.
“Së dyti, megjithëse prodhuesit nuk kanë raportuar numrin e dozave aktualisht të disponueshme. Së fundmi, prova tregoi vaksina zvogëlon jo vetëm sëmundjen klinike, por edhe transmetimin në vazhdim, duke dhënë mundësinë të arritjes së imunitetit”.
Profesori Stephen Evans nga Shkolla e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale në Londër tha se fakti që vaksina mund të ruhet në frigoriferë të zakonshëm është i dobishëm në vendet me të ardhura të larta, por është i “një rëndësie të jashtëzakonshme për vendet me të ardhura të ulëta”, duke mundësuar një qasje më të drejtë.
Cilat vende do të marrin vaksinat e para?
AstraZeneca ka thënë se do të sigurojë vaksinën për të gjitha kombet mbi një bazë jo-fitimprurëse për sa kohë që shpërthimi i COVID përcaktohet si një pandemi. Për kombet në zhvillim, kjo marrëveshje do të zgjasë për një kohë të pacaktuar.
Firma farmaceutike ka thënë se një vaksinë do të të kushtojë midis 3 $ dhe 4$, e cila është dukshëm më pak se ajo që Pfizer dhe Moderna po pretendojnë ti shesin.
“Është padyshim një lajm i mirë për pandeminë COVID, dhe duke pasur parasysh çmimin e saj shumë më të ulët, kjo mund të jetë vaksina që arrin më shumë pjesë të komunitetit global sesa vaksinat e mARN”, tha në një deklaratë, Dr. Gillies O’Bryan-Tear nga Fakulteti i Mjekësia Farmaceutike.
Në fakt, AstraZeneca-Oxford përbën më shumë se 40% të dozave që shkojnë për vendet me të ardhura më të ulëta dhe të mesme, sipas marrëveshjeve të ndjekura nga firma kërkimore me bazë në Londër Airfinity, njoftoi Bloomberg .
Ndërkohë, kombet më të pasura tashmë kanë marrë shumicën e furnizimeve fillestare nga Pfizer dhe Moderna. Për shembull, SH.B.A. ka porositur 100 milionë doza të vaksinës Pfizer, ndërsa Moderna gjithashtu është zotuar të furnizojë vendin me 100 milionë doza të tjera.
Kombet me të ardhura të ulëta dhe të mesme – ku jeton shumica e popullsisë globale – varen gjithashtu nga kandidatë të tjerë për vaksina, si Novavax Inc. dhe Johnson & Johnson. Por AstraZeneca ka thënë se ka kapacitetin për të prodhuar rreth tre miliardë doza në 2021 – afërsisht një e treta e të gjitha dozave që janë kryer nga zhvillues të ndryshëm.
“Ka shumë pritshmëri në vaksinën Astra”, tha për Bloomberg Suerie Moon, bashkë-drejtor i Qendrës Globale të Shëndetit në Institutin e Graduate të Studimeve Ndërkombëtare dhe të Zhvillimit në Gjenevë. Për vendet me të ardhura më të ulëta, “është e madhe”.
Vaksina do të prodhohet gjithashtu në disa vende të botës, duke përfshirë Indinë dhe Brazilin, gjë që do të ndihmojë në shpërndarjen e shpejtë të saj, kudo në botë.
“Ky është një moment i madh për botën. Të kesh një vaksinë të dobishme ekonomikisht deri në 90% efektive, që mund të ruhet në temperaturën e frigoriferit dhe të shpërndahet në të gjithë planetin, na jep shpresë të vërtetë për t’i dhënë fund kësaj pandemie të tmerrshme”, tha në një deklaratë, Denis Mizne, CEO i Fondacionit jofitimprurës Lemann – i cili themeloi provën e parë të vaksinës Oxford-AstraZeneca në São Paulo, Brazil./ Përktheu R.G Fjala.al/ Burimi: News Week
