Në Kabul Perëndimi vdiq: sot nuk na mbetet tjetër, vetëm të mirëpresim
Ripushtimi i Kabulit nga talebanët është disfata më e keqe e Perëndimit. Dhe është vetëm premtimi i fundit i parealizuar i një utopie humbëse që do të ndryshonte botën, dhe që në vend të kësaj është mundur nga historia. Tani Evropa dhe SHBA kanë vetëm një mënyrë për të rilindur: të mirëpresin ata që janë të sëmurë dhe të marrin përsipër fatkeqësitë që kanë kombinuar në të gjithë botën. Përndryshe, me të vërtetë, Afganistani do të jetë varri ynë. Siç parashikoi Bin Ladeni njëzet vjet më parë. Talibanët hynë në Kabul pesëmbëdhjetë ditë para tërheqjes përfundimtare të ushtrisë amerikane. Ushtria afgane, e stërvitur për njëzet vjet nga NATO, niset drejt Iranit pa qëlluar. Avionët perëndimorë që largohen duke lënë Kabulin dhe fatin e tyre në hakmarrjen e talebanëve, burrave dhe grave afgane, të cilët për vite me radhë i kishin ndihmuar ata të ndërtonin një shtet laik. E fundit por jo më pak e rëndësishme, fjalimi i Presidentit amerikan Joe Biden, i cili pranon sinqerisht se e gjithë kjo nuk ia vlente as edhe një pikë gjak amerikan. Të cilës iu shtua, nëse është e mundur edhe më keq, heshtja e turpshme evropiane. Është e vështirë të imagjinohet një humbje më e keqe, sepse Perëndimi vetëm njëzet vjet më parë ishte ngritur nga rrënojat e Kullave Binjake, i fortë në epërsinë e tij, hegjemoninë e tij liberal-demokratike-kulturore për t’u eksportuar nën tingujt e globalizimit dhe bombave, retorikë për universalitetin e të drejtave të njeriut. Njëzet vjet më vonë, pas njëzet vjetësh dështimi, Historia ka përfunduar turneun e saj dhe është kthyer atje ku filloi gjithçka, në atë copë toke anti-moderne dhe fisnore, e cila, edhe një herë, ishte varri i një utopie humbëse. Humbja e Perëndimit ndodhi në Kabul, por ajo fillon shumë më larg. Nga katastrofa në Irak, e cila krijoi ISIS. Nga pranverat arabe që lëshuam dhe që nuk kemi qenë në gjendje t’i mbajmë. Nga miliona refugjatë sirianë të cilëve u hapëm dyert, të lëvizur nga kufoma e një fëmije të shtrirë në tokë në plazhin e Bodrumit, dhe më pas ua mbyllëm në fytyrë, duke i lënë në duart e Erdoganit. Nga fitorja e Trump dhe e të drejtës në valën emocionale të frikës nga të varfërit dhe të ndryshmit. Nga muret në Meksikë dhe nga portet e mbyllura në Sicili. Nga pamundësia për të shkuar përtej Traktatit të Dublinit në Evropë. Nga egoizmi mbi vaksinat Covid, të gjitha për ne dhe asnjë për pjesën tjetër të botës. Dorëzimi i Kabulit, në prapambetje, është vetëm pasoja e fundit natyrore. Është një dorëzim që do të ketë disa pasoja gjeopolitike, atë të Perëndimit. Sepse fituesit e mëdhenj të ripushtimit talebanë të Afganistanit sigurisht që nuk janë në Uashington ose Bruksel, por përkundrazi ata janë në Doha, Moskë dhe mbi të gjitha në Pekin, me Kabulin që është vetëm kryeqyteti i fundit i botës në zhvillim që kaloi nën sferën e ndikimit kinez, pas Azisë Juglindore dhe Afrikës Lindore. Është e lehtë të imagjinohet se autostradat dhe hekurudhat e Rrugës së Re të Mëndafshit së shpejti do të kalojnë nga Afganistani. Është e lehtë të imagjinohet se kush do të mbajë fatin e asaj pjese të botës, ndërsa Perëndimi mbyllet në vetvete nga frika. Qershia mbi tortë. Sa më shumë të tërhiqemi në vetvete, aq më shumë do të shkelim premtimet tona, aq më shumë pjesa tjetër e botës do të na urrejë, aq më shumë pakënaqësia anti-perëndimore – e cila vlon pas shekujve të kolonializmit dhe shfrytëzimit – nuk do të gjejë kufij. Dhe po, me siguri, dorëzimi i Kabulit rrezikon të jetë shpërthyesi i një sezoni të ri sulmesh në tokën evropiane dhe amerikane. E cila do të përkeqësojë frikën e Perëndimit, duke fryrë mbi zjarrin e ideologjive më regresive dhe joliberale. Ne donim të ndryshonim botën sipas imazhit dhe ngjashmërisë sonë, por është bota ajo që do të na ndryshojë përfundimisht. Përpara, në një inspektim më të afërt, ne kemi vetëm një rrugëdalje. Për të bërë më në fund atë që pjesa tjetër e botës pret nga ne. Për të mirëpritur ata në nevojë, në emër të vlerave tona, vijnë nga Afganistani, Tigray Etiopiane, Siria ose Sahel ose Libia. Merrni përgjegjësinë për pandeminë Covid ku ka mungesë të vaksinave dhe trajtimeve, duke hequr dorë nga dozat tona të treta ose të katërta në mënyrë që në Afrikë ose Lindjen e Mesme të kenë të paktën një mbulim të parë kundër një virusi që muton dhe vret pafundësisht më shumë se ne. Merrni një angazhim serioz kundër ndryshimeve klimatike, duke marrë një pjesë të madhe të kostove për të arritur shpejt në një botë me emetime zero. Me fjalë të tjera, për të bërë me të vërtetë gjithçka që kemi premtuar të bëjmë për dekada me radhë si një justifikim për t’u pasuruar dhe dominuar, dhe për të zhbërë fatkeqësitë që kemi shkaktuar në të gjithë botën. Vetëm në këtë mënyrë, duke filluar nga sot, Perëndimi mund të rilindë. Përndryshe Afganistani do të jetë varri ynë. Siç parashikoi Bin Ladeni njëzet vjet më parë.
