Kur Vatikani sfidoi projektligjin “Zan” që favorizon LGBT-në
Nota e dërguar nga Sekretariati i Shtetit i Vatikanit, i kryesuar nga Imzot Paul Richard Gallagher në DDL Zan, ka kthyer sërish në qendër të vëmendjes Konkordatin ndërmjet Shtetit dhe Kishës, një marrëveshje e nënshkruar në 1984 dhe që pason Paktet Laterane të vitit 1929. Çfarë ofron Konkordati?
Nga Vincenzo Nasto
Ndërhyrja e diskutueshme e Sekretariatit të Shtetit të Vatikanit, e kryesuar nga Imzot Paul Richard Gallagher në DDL Zan, ka kthyer sërish në qendër të vëmendjes Konkordatin ndërmjet Shtetit dhe Kishës, një marrëveshje e nënshkruar në 1984 dhe që pason Paktet Laterane të vitit 1929. Dy marrëveshje që rregullojnë bazën juridike të marrëdhënieve midis shtetit dhe kishës, të kundërshtuara nga Vatikani, e cila kërkoi zyrtarisht të ndalonte miratimin e projektligjit të Zanit brenda afateve të paraqitura në Dhomën dhe Senatin.
Ajo që themeloi Konkordati i vitit 1984
Konkordati u nënshkrua më 18 shkurt 1984 nga kryeministri i atëhershëm Bettino Craxi dhe Sekretari i Shtetit i Vatikanit Augusto Casaroli. Marrëveshja u mor në konsideratë pas ndryshimit të kuadrit social dhe politik italian, 40 vjet pas luftës, e cila kishte sanksionuar lindjen e Republikës së re, e cila kishte pranuar ruajtjen e Pakteve Laterane, të nënshkruara në vitin 1929 nga Benito Musolini dhe kardinali. Pietro Gasparri. Konkordati, i cili më vonë u ratifikua nga Parlamenti me një shumicë të madhe, në mungesë të Partisë Socialiste dhe forcave laike, përfshinte 14 nene plus një protokoll shtesë në 7 pika. Ai vendosi rregulla të reja për sekularizmin e shtetit italian, duke lënë mënjanë katolicizmin si fe shtetërore, por jo vetëm. Ndryshe nga Paktet Laterane, Konkordati garantonte të ardhurat ekonomike për klerin me tetë në mijë dhe hoqi mundësinë që qeveria italiane të miratonte emërimin e peshkopëve. Kishës iu njohën edhe liri të reja, si ajo e organizimit dhe ushtrimit të magjisterit, si përhapja dhe mësimi i fesë katolike. Në shënimin e fundit, mësimi i fesë në ndërtesat e shkollave publike dhe private u bë fakultative dhe jo më i detyrueshëm.
Komisioni i përbashkët i parashikuar nga Konkordati
Në kohët e fundit është shqyrtuar edhe mundësia e krijimit të një komisioni të përbashkët për të diskutuar ligjin. Neni 14 i Konkordatit, në fakt, parashikon gjithashtu se në rastet e vështirësisë në interpretim, të dy palët mund të krijojnë një komision të përbashkët për të gjetur një “zgjidhje miqësore”. Teksti, në fakt, thotë: “Nëse në të ardhmen do të shfaqen vështirësi në interpretimin apo zbatimin e dispozitave të mëparshme, Selia e Shenjtë dhe Republika Italiane do t’ia besojnë kërkimin e një zgjidhjeje miqësore një Komisioni të përbashkët të caktuar prej tyre”.
Nota verbale, me të cilën më 17 qershor, imzot Paul Richard Gallagher shkëlqeu në qendër të vëmendjes se si DDL Zan uli lirinë e garantuar për Kishën Katolike me nenin 2, paragrafët 1 dhe 3 të marrëveshjes që rishikonte Konkordatin e 1984-ës, por jo vetëm. Për Vatikanin, projektligji do të anashkalonte gjithashtu nenin 1, i cili përcakton pavarësinë dhe sovranitetin absolut të shtetit dhe kishës katolike, dhe nenin 14, i cili do t’i besonte një komisioni të përbashkët të caktuar prej tyre për interpretimin dhe vështirësitë e zbatimit të dispozitave të Konkordati. Në nenin 2, paragrafi 1 i referohet Kishës e cila garantohet për “lirinë e organizimit, ushtrimin publik të adhurimit, ushtrimin e magjisteriumit dhe shërbesës peshkopale”, ndërsa paragrafi 2 u garanton “katolikëve dhe shoqatave dhe organizatave të tyre të plotë liria e tubimit dhe e shprehjes së mendimit me fjalë, shkrim dhe çdo mjet tjetër përhapjeje”.
Sipas Vatikanit, projektligji do të vinte në pikëpyetje lirinë e organizimit, siç nënvizohet nga neni 7 i cili nuk do të përjashtonte shkollat private nga aktivitetet me rastin e festës kombëtare kundër homofobisë, lesbofobisë dhe transfobisë. Përgjigja e atyre që mbrojnë Zan DDL është se dita botërore kundër homotransfobisë nuk është e detyrueshme, edhe sepse nismat do të kryheshin në përputhje me autonominë e shkollës, e pranishme edhe në organizimin e shkollave private. Vatikani pohoi gjithashtu se Zan DDL do të sulmonte lirinë e mendimit dhe adhurimin katolik: projektligji parashikon dënimin për nxitjen dhe kryerjen e akteve diskriminuese, duke shmangur krimin ideologjik.
