Koha po numëron mbrapsht për shpalljen e fituesve të çmimit Nobel të Paqes të këtij viti në Oslo, ku të preferuarit janë të shumtë dhe të famshëm: mes tyre, presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, homologu i tij turk, Recep Tayyip Erdogan, Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg dhe lideri i opozitës ruse i burgosur dhe kundërshtari i Vladimir Putin, Alexei Navalny.
Lista e kandidatëve mbetet si çdo vit e fshehur, e vetmja gjë që dihet është se këtë vit përfshin 351 individë apo organizata. Midis tyre, aktiviste të ndryshimeve klimatike, aktiviste të të drejtave të njeriut, indigjenë dhe gra iraniane që luftojnë për të drejtat e tyre.
Sipas Reuters, në mesin e të preferuarve të prezantuesve është aktivisti ujgur i burgosur Ilham Tohti.
Megjithatë, dhënia aktuale e çmimit do të zemëronte Kinën, siç bëri gjashtë vjet më parë kur ngriu marrëdhëniet diplomatike me Oslon pasi i dha çmimin disidentit të burgosur Liu Xiaobo.
Për Henrik Urdahl, “drejtor i Institutit të Kërkimeve të Paqes në Oslo”, komisioni mund të theksojë kontributin e aktivistëve për paqen në një vit që shënon 75 vjetorin e Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut.
Urdal përmendi gjithashtu shembullin e afganes Mahbooba Siraj, e cila pavarësisht se është e ndaluar nga regjimi taleban, vazhdon të bëjë fushatë për të drejtat e vajzave për arsimim dhe për të drejtat e grave në Kabul.
Ka shumë ekspertë që vlerësojnë se shumë shanse për të fituar Çmimin Nobel për Paqen këtë vit janë gratë iraniane që protestojnë prej muajsh për vdekjen e të resë Mahsa Amini, e cila u arrestua për shkelje të kodit të veshjes myslimane në vend.
Në një rast të tillë, Çmimi Nobel për Paqe mund t’u jepet grave aktiviste të shquara ose “Aleancës për Demokraci dhe Liri në Iran”.
Organizatat që regjistrojnë krimet e luftës në Ukrainë ose Gjykata Ndërkombëtare Penale, e cila do të gjykojë raste të tilla pas përfundimit të luftës, konsiderohen gjithashtu si favorit të mundshëm.
Megjithatë, ekspertët besojnë se pas verës më të nxehtë të regjistruar të këtij viti dhe një viti të shënuar nga ngjarje ekstreme të motit, Çmimi Nobel për Paqe ka të ngjarë të tërheqë aktivistët e ndryshimeve klimatike./I.S
