Norvegjia është lideri botëror për përdorimin e makinave ekologjike, vitin e kaluar 9 nga 10 makina të shitura ishin elektrike.
Për më shumë se 75 vjet, shitësi i makinave i bazuar në Oslo, Harald A Møller, ka importuar Volkswagen, por në fillim të vitit 2024 i dha lamtumirën makinave me karburant. Tani të gjitha automjetet e pasagjerëve në shitje në showroom-in e saj janë elektrike.
“Ne mendojmë se është e gabuar të këshillosh një klient që vjen këtu sot për të blerë një makinë me karburant, sepse e ardhmja janë makinat elektrike. Shpejtësia e karikimit, distanca që mund të përshkojnë. Është e vështirë të kthehesh prapa”, tha shefi ekzekutiv, Ulf Tore Hekneby.
Në rrugët e kryeqytetit të Norvegjisë, Oslo, makinat me bateri nuk janë më risi, ato janë standardi. Kombi nordik prej 5.5 milionë banorësh ka adoptuar makinat elektrike më shpejt se çdo vend tjetër dhe është në prag për t’u bërë i pari që do të heqë gradualisht shitjen e makinave të reja me lëndë djegëse.
Vitin e kaluar, numri i makinave elektrike në rrugët e Norvegjisë tejkaloi numrin e makinave me benzinë për herë të parë. Po të përfshihen automjetet me naftë, makinat elektrike përbëjnë pothuajse një të tretën e të gjitha rrugët norvegjeze.
88.9% e makinave të reja të shitura në vend vitin e kaluar ishin elektrike, nga 82.4% në 2023, treguan të dhënat nga Federata Rrugore Norvegjeze.
Në të kundërt, në Britani makinat elektrike përbënin vetëm 20% të makinave të reja në vitin 2024. Edhe pse ky ishte një rekord i lartë, dhe nga 16.5% në 2023.
Norvegjia është padyshim një pioniere e makinave elektrike, por ky revolucion elektrik ka tre dekada që ka filluar.
“Filloi në fillim të viteve 1990” tha Christina Bu, sekretarja e përgjithshme e Shoqatës Norvegjeze të makinave elektrike.
Pak nga pak duke taksuar më shumë makinat me benzinë dhe me naftë, ato janë bërë shumë më të shtrenjta për t’u blerë, ndërsa makinat elektrike janë përjashtuar nga taksat.
Mbështetja për automjetet elektrike u prezantua fillimisht për të ndihmuar dy prodhuesit norvegjezë të hershëm, Buddy dhe TH!NK City. Ndërkohë që këto dy kompani nuk patën sukses, iniciativa për përdorjen e automjeteve “të gjelbra” mbeti gjallë.
“Është qëllimi ynë të tregojmë se është gjithmonë një zgjedhje më e mirë të zgjedhim makinat që nuk emetojnë gaze të dëmshme”, thotë zëvendësministrja e Transportit e Norvegjisë, Cecilie Knibe Kroglund.
Edhe pse është një prodhues i madh i naftës dhe gazit, Norvegjia synon që të gjitha makinat e reja të shitura të jenë elektrike, duke filluar nga 2025. Ky objektiv u vendos në vitin 2017 dhe ky moment historik tashmë duket i arritshëm për Norvegjinë.
Çelësi i suksesit të Norvegjisë kanë qenë politikat afatgjata, shpjegon Kroglund.
Në vend që të ndalojë automjetet me motorë me djegie, qeveria ka drejtuar zgjedhjet e konsumatorëve. Përveç vendosjes së taksave dhe tarifave të mëdha për automjetet me karburant, TVSH-ja dhe detyrimet e importit u hoqën për makinat me elektrike.
Më pas ndoqën një varg përfitimesh, si parkim falas, tarifa rrugore me ulje dhe akses në korsitë e autobusëve për makinat elektrike.
Bashkimi Evropian planifikon të ndalojë shitjet e makinave të reja me lëndë djegëse deri në vitin 2035, dhe qeveria aktuale e Mbretërisë së Bashkuar dëshiron të ndalojë shitjen e tyre në vitin 2030.
Shitja e makinave me benzinë dhe naftë lejohet ende në Norvegji, por janë të paktë ata që zgjedhin t’i blejnë ato./e.t
