La Niña është ‘homologu’ i El Niño që shkaktoi thatësirë dhe nxehtësi vdekjeprurëse në vitin 2024. La Niña ‘e shumëpritur’ më në fund ka mbërritur, por është e dobët dhe meteorologët thonë se nuk ka gjasa të shkaktojë aq shumë probleme moti si zakonisht.
Ekspertët kanë pritur ardhjen e fenomenit klimatik që nga pranvera e kaluar, por më në fund, ftohja e ujërave në Oqeanin Paqësor qendror ekuatorial u konfirmua në fillim të janarit nga Administrata Kombëtare e Atmosferës Oqeanike (NOAA).
Ndërkohë El Niño përfundoi në qershor të vitit të kaluar pas një shtrirjeje të pazakontë trevjeçare. Lars Lowinski, një meteorolog në Weather & Radar, thotë se parashikimet për sezonin dimëror 2024/25 sugjeruan një ngjarje shumë më të theksuar duke filluar nga vera.
“Megjithatë, në realitet, u deshën shumë muaj të tjerë, me një sinjal të qartë që u shfaq vetëm në dhjetor të 2024, dhe është mjaft i dobët në krahasim me atë që pamë midis fundit të 2020 dhe 2023”, thotë ai.
Dhe shfaqja e tij e vonë ka të ngjarë të jetë objekt i shumë kërkimeve. Ekspertët në NOAA tashmë po pyesin nëse mbërritja e vonuar e La Niña mund të jetë ndikuar apo edhe maskuar nga ngrohja e oqeaneve të botës
Çfarë është La Niña?
Lëkundjet Jugore El Niño (ENSO) është një model i alternuar i temperaturës së sipërfaqes së detit dhe ndryshimeve atmosferike në Oqeanin Paqësor tropikal.
Vitin e kaluar solli thatësirë, mungesë ushqimi dhe nxehtësi vdekjeprurëse në disa pjesë të botës.
La Niña është një fazë e këtij cikli, e karakterizuar nga temperatura më të ftohta se mesatarja e sipërfaqes së detit në Paqësorin Ekuatorial lindor-qendror.
Fundi i kundërt i kësaj luhatjeje të temperaturës së sipërfaqes së detit, El Niño, përmban ujë sipërfaqësor më të ngrohtë se mesatarja.
ENSO është një fenomen sezonal që do të thotë se zgjat për disa muaj rresht, duke sjellë ndryshime atmosferike që ndikojnë në modelet e motit në mbarë botën.
Mund të ndryshojë temperaturat globale, si dhe modelet e shiut ose borës në mënyra zakonisht relativisht të parashikueshme.
La Niña tenton të ulë temperaturat globale, duke sjellë mot më të thatë në jug dhe perëndim të Amerikës. Në Indonezi, Australinë veriore dhe Afrikën Jugore, ajo sjell mot më të lagësht.
Zakonisht sjell edhe më shumë uragane në Atlantik, por meteorologët parashikojnë se kjo fazë do të zhduket deri në verë, kur fillon më e keqja e sezonit.
Çfarë do të thotë La Niña për motin në Evropë?
Lowinski thotë se “sinjali më i madh” i La Niña në Evropë mund të gjendet gjatë dimrit.
Kjo është për shkak të modeleve të motit në shkallë të gjerë në pjesë të tjera të botës që ndërveprojnë me ato që janë më afër shtëpisë.
Në këtë drejtim, po monitorohen dy zona të ndryshme në Paqësor: Paqësori Qendror (CP) dhe Paqësori Lindor (EP).
Është e rëndësishme të bëhet dallimi midis të dyjave, sepse ajo që po ndodh në këto “dy pellgje” ka ndikime të ndryshme në motin tonë.
“Nëse anomalia më e fortë e të ftohtit gjatë La Niña është në rajonin e PE-së, rajoni i Atlantikut të Veriut dhe Evropës Perëndimore priret drejt stuhive më të dobëta ose sistemeve me presion të ulët dhe më të larta bllokuese që shpesh çojnë në kushte më të thata dhe ndonjëherë më të ftohta”, thotë ai.
Kjo është ajo që ndodh në teori, sqaron Lowinski, por “lojtarë të tjerë të mëdhenj” mund të ndikojnë në motin tonë evropian si NAO, si dhe erërat në stratosferë afër ekuatorit.
Për më tepër, parashikimet aktuale sugjerojnë një kthim në kushtet neutrale përpara verës 2025, kështu që ka të ngjarë të mos ketë tendenca të forta këtë herë./ S,M
