Kush është kinezi më i pasur? Vetë pyetja është intriguese. Në një mjedis të dominuar tradicionalisht nga ndërhyrja shtetërore dhe vlerat komuniste, Zhong Shanshan jo vetëm që arriti të ndërtojë një pasuri private kolosale, por edhe të jetë ndër njerëzit më të pasur në botë. Si ia doli sot 71-vjeçari Sansan? “Natyrisht”, siç i është përgjigjur duke buzëqeshur ato pak herë që është ekspozuar për publikun botëror. Kjo frazë do të thotë dy gjëra: së pari, se ai nuk kishte nevojë për ndonjë ndërhyrje nga jashtë, ai i fitoi paratë e tij me punën e tij dhe inteligjencën e tij. E dyta dhe më e rëndësishmja, ai pa i pari dhe më mirë kalimin e botës drejt produkteve natyrale, hipi në… valë dhe u ngjit në majë.
Zhong Shanshan zotëron 84% të Nongfu Spring, kompania më e madhe e ujit në shishe dhe pijeve joalkoolike në Kinë. Por edhe një aksioner kryesor i Beijing Wantai Biological Pharmacy Enterprise, një nga kompanitë më të mëdha biofarmaceutike në botë. Produktet natyrale, në të cilat ai hodhi shortin në kohën e duhur, e bënë atë pronar të një pasurie që i kalon 60 miliardë dollarë. Jo keq për një biznesmen që nuk ka mbaruar as shkollën e mesme dhe ka operuar në një mjedis ekonomik ku shteti konsiderohet kuazi ortak, në mos bashkëpronar.
I lindur në Hangzhou, qyteti më i madh në provincën Zhejiang në Kinën verilindore, në një familje të varfër, Sanshan tregoi një interes të veçantë për arsimin që në moshë të re. Në moshën 12-vjeçare, ai pa ëndrrën e tij të shkatërruar. Revolucioni Kulturor i shpallur nga Mao i detyroi të rinjtë e kohës të linin shkollën dhe t’i drejtoheshin punës fizike, për t’i ripagëzuar me sukses në vlerat komuniste. Shanshan gjeti një punë në qytet në një fabrikë të vogël tullash, por duke rrezikuar një dënim të rëndë, ai vendosi të mos linte studimet.
Fryma e sipërmarrjes që zhvilloi e bëri që t’i bënte disa komente me shkrim drejtuesit të fabrikës për cilësinë e tullave dhe linjën e prodhimit, gjë që çoi në shkarkimin e tij. Pasi i pëlqente të shkruante, ai ndoqi një karrierë për disa vite si gazetar në gazetën e qytetit, nga e cila dha dorëheqjen papritur në vitin 1988. Ai tha se ishte koha të fillonte biznesin e tij.
Ai zgjodhi ishullin Hainan, në jugperëndim të vendit, ku prej vitesh ishte vendosur një regjim i veçantë ekonomik dhe lejohej iniciativa private. Në Hainan, ai shiti gjithçka, nga kërpudhat dhe karkalecat e deri te breshkat e gjalla. Në vitin 1992 iu dha mundësia për të hyrë në shitjet e kompanisë Wahaha, një gjigant i kohës në fushën e pijeve joalkoolike, ujërave në shishe dhe suplementeve ushqimore. Aty e mësoi punën, thonë ata, u lidh në rrjet dhe në vitin 1996 vendosi që në vend që të përpiqej të bindë eprorët për idetë e tij novatore, do të ishte më mirë t’i zbatonte vetë.
Më 26 shtator 1996 u themelua Nongfu Spring. Sanshan u kthye në atdheun e tij, në provincën Zhejiang, dhe mori fonde për projektin e tij për të pompuar ujin nga liqeni Qingdao, “Liqeni i një mijë ishujve”, i cili deri atëherë njihej si një destinacion popullor turistik.
Në vitin e tretë të funksionimit të kompanisë, Zhong Sanshan bëri një lëvizje biznesi të rrezikshme: ai njoftoi se tani e tutje kompania e tij do të ofronte ujë “siç vjen nga burimi”. Pa zierje dhe largim të metaleve natyrale. Asnjë kompani tjetër nuk kishte guxuar ta bënte, në fakt, të gjithë reklamonin të kundërtën: Se uji i tyre i nënshtrohej një procesi të veçantë distilimi, në mënyrë që të ishte kristal i pastër dhe i shëndetshëm.
Procesi i mbledhjes së ujit dhe mbushjes së tij në shishe u bë shumë më i thjeshtë, por revolucioni i vërtetë erdhi me marketingun: Shanshan e reklamoi ujin e tij si më të natyrshëm në treg dhe ia doli t’ia kalonte atë një publiku plot dyshime, i cili e konsideronte çdo gjë të natyrshme si përfundimisht të kontaminuar.
Shitjet u rritën në atë masë sa Nongfu Spring shpejt mori një pjesë të madhe të një tregu tashmë të madh. Uji i ambalazhuar u bë produkti kryesor i kompanisë, i cili brenda pesë viteve tejkaloi gjigantët si Pepsi, Coca-Cola dhe Watsons. Që nga viti 2012, kompania ka qenë numri një në sektorin e pijeve të paketuara në të gjithë Kinën. Uji në shishe mund të jetë ende produkti nr. 1 i kompanisë, por që nga viti 2003, Nongfu Spring është zgjeruar në zona të tjera. Nga lëngjet natyrale të frutave te arianët tradicionalë dhe nga çaji te qumështi dhe kosi, aktualisht ka mbi 20 produkte të ndryshme në listën e saj. Çdo lëvizje në një sektor të ri u konsiderua me kujdes nga Shanshan, i cili edhe sot thuhet se shpenzon të paktën pesë orë në ditë duke studiuar të dhënat e shitjeve në rajone të ndryshme të Kinës, si dhe profilin e konsumatorëve që preferojnë produktet e tij.
Besnik ndaj doktrinës së produkteve natyrore
Në vitin 2001, kur produktet organike synonin ende një pakicë të vogël konsumatorësh, Shanshan vendosi të blinte shumicën e aksioneve (75%) të Beijing Wantai Biological Pharmacy Enterprise, një kompani biofarmaceutike që ishte themeluar dhjetë vjet më parë dhe thjesht po rritej. Produktet e kompanisë u ngritën dhe tani ato u besohen jo vetëm konsumatorëve, por edhe stafit mjekësor të Kinës. Kompania është e specializuar në teste dhe vaksina diagnostikuese, me produktin kryesor të saj vaksinën e hepatitit.
Zhong Shanshan konsiderohet biznesmeni i parë kinez që i kushtoi kaq shumë rëndësi të dhënave numerike. Megjithatë, në vend që të krijojë një departament analizash dhe të informohet për rezultatet, ai preferon të studiojë vetë të dhënat. Kjo aftësi e ka ndihmuar atë të drejtojë kolosin e tij. Pasi kompania u listua në bursën e Hong Kongut në vitin 2020, pasuria e tij personale u dyfishua më shumë. Deri atëherë ai vlerësohej rreth 18 miliardë dollarë, por më pas i kaloi 50 miliardë dollarët. Sigurisht, këto shuma tani varen shumë nga ulje-ngritjet e tregut të aksioneve, por ato e mbajnë biznesmenin kinez në krye të listës së të pasurve të vendit të tij.
Pavarësisht të ardhurave të tij të mëdha, Shanshan është quajtur një “ujk i vetmuar” nga mediat kineze për mënyrën e tij të jetesës së vetmuar. Ai jeton në një shtëpi të vogël pranë zyrave të fabrikës, shmang udhëtimet, punon vazhdimisht dhe përgjithësisht bën një jetë të qetë me gruan e tij, me të cilën është i martuar prej 40 vitesh. Ai kujdeset gjithashtu të jetë në marrëdhënie të mira me regjimin, por edhe të shikojë nga ana tjetër: Së fundmi është “akuzuar” kur u zbulua se edhe djali i tij i madh ka pasaportë amerikane. Por ai është rritur aq shumë dhe është bërë aq i fortë sa që kjo thjesht i ushqen famën. /k.k
