Lufta tregtare e Donald Trump tani duket se po merr një drejtim të qartë dhe duket se kundërshtari i tij kryesor nuk është askush tjetër përveç Kinës .
Që nga mesnata e së mërkurës, tarifat amerikane për mallrat kineze janë vendosur të rriten në 125%, si kundërpërgjigje pas vendimit të Kinës për të vendosur kundërmasa 84% ndaj produkteve amerikane.
Megjithëse SHBA-ja ka vazhduar njëkohësisht me një ulje prej 90 ditësh në 10% të tarifave për dhjetëra vende të tjera, objektivi kryesor mbetet i qartë; “shkëputja e ekonomisë amerikane nga Kina dhe riformësimi i globalizimit të tregtisë”. Kina përbën gati 14% të importeve amerikane, ndërkohë që furnizon tregun me çdo gjë të bazuar në ekonomitë e fëmijëve, nga iPhone deri tek eksportet, strategji që fakt që Trump po përpiqet ta minojë.
Siç raporton BBC në analizën e saj, plani Made in China 2025, i paraqitur në vitin 2015, synon dominimin global në sektorë të tillë si hapësira ajrore, ndërtimi i anijeve dhe automjetet elektrike.
Sot, Kina prodhon 60% të makinave elektrike në botë dhe 80% të baterive. Për Trump, ky zhvillim nuk është vetëm një çështje ekonomike, por një çështje sovraniteti. Narrativa e tij është se SHBA duhet të riatdhesojë zinxhirët e saj të prodhimit dhe të mbrojë industrinë vendase me masa proteksioniste.
Çfarë do të bëjë Pekini?
Pyetja e madhe është nëse Pekini do ta pranojë ftesën për negociata. Dhe nëse e bën, a do të jetë e gatshme të ndryshojë modelin e saj bazë të rritjes? Shanset duken mjaft të vogla. Strategjia ekonomike kineze është e lidhur drejtpërdrejt me fuqinë gjeopolitike të shtetit dhe prestigjin e Partisë Komuniste. Liberalizimi i tregut ose ulja e eksporteve bie ndesh me ideologjinë e “përtëritjes kombëtare” të promovuar nga Pekini. Presidenti amerikan, megjithatë, duket se nuk kërkon thjesht ndryshime nga Kina, por një strategji të përhershme proteksioniste.
Një botë e re, plot rreziqe
Ky konfrontim nuk është thjesht komercial – ai është ekzistencial. Nëse Kina i sheh tarifat jo si një mjet negocimi, por si një strategji konsistente të përjashtimit ekonomik, ajo mund të vendosë se nuk ka asnjë pikë për të negociuar. Në këtë rast, dy ekonomitë më të mëdha në botë nuk do të bashkëjetojnë thjesht në një sistem tregtar global.
Ata do të përpiqen ta riformojnë atë, secili për hir të vet – në një botë të ndarë, me blloqe të veçanta pushteti dhe besimi. Dhe atëherë, çmontimi i paradigmës së vjetër ekonomike do të jetë i plotë dhe bota mund të bëhet më e paparashikueshme dhe më e rrezikshme se kurrë./e.t
