Nga James Crabtree
Asnjë pjesë e botës nuk do të goditet më rëndë nga breshëria e tarifave “reciproke” të Presidentit Trump sesa rajoni Azi-Paqësor.
Pavarësisht nga pauza e tij 90-ditore në vendosjen e tyre, disa nga tarifat më të larta të zotit Trump ende varen mbi ekonomitë në zhvillim si Vietnami, Tajlanda, Indonezia, Bangladeshi dhe Sri Lanka, të cilat varen shumë nga tregtia. Ai ka kërcënuar gjithashtu dënime më të ulëta, por ende të konsiderueshme për partnerët e pasur tregtarë – Japoninë, Korenë e Jugut dhe Australinë – që janë aleatë të rëndësishëm gjeopolitikë të SHBA-së në rajon, si dhe Tajvanit.
Zoti Trump mendon se kjo do të ulë deficitet tregtare amerikane dhe do ta kthejë prodhimin në Shtetet e Bashkuara. Kjo mbetet për t’u parë.
Por sulmi i tij i gabuar dhe i paaftë ndaj tregtisë globale kërcënon të dëmtojë në mënyrë të pariparueshme ndikimin e SHBA-së në rajonin më dinamik komercial të botës, duke lënë një vakum për Kinën për të mbushur. Në planin afatgjatë, veprimet e zotit Trump rrisin mundësinë që Shtetet e Bashkuara të heqin dorë nga pozita e tyre dominuese në sigurinë e Azi-Paqësorit. Përse, në fund të fundit, një Amerikë gjithnjë e më e orientuar nga brenda do të mbronte një rajon ku ka një aksion ekonomik të reduktuar?
Udhëheqja e SHBA-së në Azi, me të cilën zoti Trump po luan kumar, u ndërtua me durim gjatë brezave. Pas Luftës së Dytë Botërore, diplomatë si George Kennan zhvilluan një strategji për të mbizotëruar mbi Bashkimin Sovjetik duke bashkuar rajonet më të begata të botës – Shtetet e Bashkuara, Evropën dhe Japoninë – në një bllok politik dhe ekonomik. Ai sistem ekonomik i bazuar në rregulla që rezultoi u zgjerua më vonë në ekonomitë e përqendruara te eksportet në të gjithë Azinë.
Aleancat e sigurisë e shoqëruan këtë – NATO në Evropë, traktatet e mbrojtjes me Japoninë, Korenë e Jugut dhe të tjerët në Azi-Paqësor. Kjo i solli aleatët amerikanë nën ombrellën ushtarake të SHBA-së dhe mbrojti rendin më të gjerë ekonomik liberal. Tregtia e lirë dhe flukset e kapitalit lulëzuan. Shumëkombëshet amerikane përfituan nga zinxhirët e furnizimit me rrënjë në Azi, konsumatorët amerikanë shijuan produkte më të lira dhe vendet aziatike u zhvilluan me shpejtësi dhe u integruan me sistemin e udhëhequr nga SHBA. Pasuan dekada të epërsisë ekonomike dhe gjeopolitike amerikane në Azi-Paqësor.
*Z. Crabtree është një analist gjeopolitik britanik dhe autor i librit të ardhshëm, “Perimetri: Historia e brendshme e luftës për të shpëtuar epërsinë amerikane në Paqësor – dhe në botë”. Ai shkroi nga Pekini.
Burimi: New York Times
