Operacioni “Osoaviakhim” u zhvillua në 22 tetorin e vitit 1946
Në tetorin e vitit 1946, në territorin e pushtuar të Gjermanisë Lindore, ndodh ajo që do të quhet edhe si Operacioni “Osoaviakhim”. Në këtë operacion ushtarak, trupat e Ushtrisë së Kuqe sovjetike të suportuara nga ato të NKVD-së, rekrutojnë me forcë më tepër se 2200 specialistë gjermanë. Së bashku me familjet e tyre, ky numër do të shkonte në gati 6000 persona. Këto rekrutime me forcë nga ana e sovjetikëve u bënë pasi Moskës, i nevojiteshin shkencëtarët dhe inxhinierët gjermanë për të prodhuar raketat kozmike dhe ato bërthamore. Ky projekt më pas do të kodohej edhe si DOSAAF.
Përmbledhja
Në Tetor 1946, inxhinierët më të mirë gjermanë që punuan për programin e raketave sovjetike u urdhëruan në trena dhe u dërguan në vende të ndryshme në BRSS për të ndihmuar në organizimin e prodhimit dhe projektimit të raketave. Me fillimin e vitit 1947, sovjetikët përfunduan transferimin e të gjitha punimeve në teknologjinë e raketave nga Gjermania në vende sekrete në BRSS. Në vjeshtën e vitit 1947, ekipi sovjeto-gjerman lëshoi njëmbëdhjetë raketa A-4 pranë fshatit Kapustin Yar në stepat në veri të Detit Kaspik.
Operacioni
Në orët e para të 22 tetorit 1945, rreth 2.500 policë të brendshëm të shoqëruar nga ushtarë u dërguan në shtëpitë e specialistëve gjermanë dhe i urdhëruan ata të përgatiteshin për udhëtimin në BRSS. Ushtarët pastaj fillonin të ngarkonin mobilje dhe sende të tjera shtëpiake në shina dhe t’i transportonin ato në stacionet hekurudhore të caktuara. Shumë pajisje të lidhura gjithashtu u zhvendosën. Qëllimi ishte që të transplantoheshin fjalë për fjalë qendrat kërkimore dhe kërkimore të prodhimit, të tilla si qendra e raketave V-2 në Mittelwerk Nordhausen, nga Gjermania në Bashkimin Sovjetik, dhe të mblidheshin sa më shumë materiale nga qendrat e testimit, si p.sh. qendra qendrore e testimit të aviacionit ushtarak të Luftwaffe në Erprobungstelle Rechlin, marrë nga Ushtria e Kuqe më 2 maj 1945. Emri i koduar “Osoaviakhim” ishte akronimi i një organizate paramilitare sovjetike (më vonë u quajt DOSAAF), e cila u prezantua gabimisht për herë të parë nga një radio gjermano -perëndimore stacion dhe i përshtatur nga Grupi Qendror i Inteligjencës (CIG), një paraardhës i CIA -s, si Operacioni Ossavakim.
Dëshmia
U deshën më shumë se 24 orë që treni me të dëbuarit gjermanë të largohej nga Bleicherode.
Fritz Karl Preikschat, një inxhinier gjerman i rekrutuar përmes Operacionit “Osoaviakhim” dhe i mbajtur në Bashkimin Sovjetik për gjashtë vjet, ka rrëfyer: “Ndodhi midis mesnatës dhe 3 të mëngjesit, kur të gjithë ishin në gjumë. Ata e dinin saktësisht se ku jetoja, para së gjithash: disa ditë para se të më kapnin, erdhi një shok. Ata kishin një çelës – ata kishin gjithçka për të hyrë në apartament, nga dera. Ishte një përkthyes që më tha [në gjermanisht]: “Çohu! Po mobilizohesh për të punuar në Rusi”, dhe ishin rreth gjysmë duzine ushtarë me mitralozë, të cilët më rrethuan. Kur doja të shkoja në tualet, ata e kontrolluan atë së pari për t’u siguruar që nuk kishte dalje shpëtimi. Ishte një operacion shumë i ngushtë. Ata e bënë këtë me çdo familje. Shumë familje erdhën bashkë, ndërsa unë isha vetëm”.
Komandimi
Operacioni u komandua nga nënkryetari i MVD Gjeneral Kolonel Serov, jashtë kontrollit të Administratës Ushtarake Sovjetike lokale (e cila në disa raste, të tilla si Carl Zeiss AG, u përpoq të parandalonte heqjen e specialistëve dhe pajisjeve me rëndësi jetike ekonomike për zonën e pushtimit, pa sukses, siç doli, me raportimin se vetëm 582 nga 10.000 makina mbetën në vend në Zeiss). I planifikuar disa kohë më parë për të ndodhur pas zgjedhjeve të zonës më 20 tetor, për të shmangur dëmtimin e rezultatit të Listës së Unitetit të Partive Antifashiste Demokratike, operacioni mori 92 trena për të transportuar specialistët dhe familjet e tyre (ndoshta 10,000-15,000 njerëz në të gjitha) së bashku me mobiljet dhe sendet e tyre. Atyre që u hoqën iu ofruan kontrata (specialistëve iu tha se do të paguheshin me të njëjtat kushte si punëtorët ekuivalentë sovjetikë). Ndërkohë, 23 shtetas gjermanë u dërguan për të punuar në qendrën e zhvillimit shtytës OKB-456 të Valentin Glushko, e cila në atë kohë kishte qenë nën juridiksionin e Ministrisë së Industrisë së Aviacionit.
Transferimi
Pas përfundimit të testeve në Kapustin Yar, autoritetet sovjetike intensifikuan transferimin e specialistëve gjermanë nga Podlipki në Gorodomlya. Irmgard Gröttrup bëri shënimet e mëposhtme në ditarin e saj të datës janar 1948: “Edhe një herë ne jemi përballur me makthin e lëvizjes. Ata po bëjnë një përpjekje të jashtëzakonshme për të transplantuar të gjithë në një ishull pranë burimit të Vollgës … Përkundër të gjitha protestave, transporti i parë në ishullin në Vollgë tashmë është duke u zhvilluar”.
Sipas të dhënave ruse, që nga 1 janari 1948, numri i specialistëve gjermanë në ishullin Gorodomlya ishte 96 persona, pa llogaritur anëtarët e familjes, ndërsa një vit më vonë, të gjithë, përveç dy nga 172 gjermanët që punonin për Ministrinë e Armatimeve, ishin brenda kufijtë e ishullit. Një nga trenat e fundit që transportonte gjermanë në Gorodomlya u largua më 16 qershor 1948.
Fundi i përfshirjes gjermane në OKB-456
Nga mesi i vitit 1948, gjermanëve në OKB-456 iu mohua gjithashtu përfshirja aktive në zhvillimin e motorëve të gjeneratës së ardhshme. Ata ende merrnin detyra të ndryshme, megjithatë nuk ishin më në gjendje të shihnin një “tablo të madhe”. Sipas autorëve gjermanë, gjermanët morën pjesë në zhvillimin e motorëve eksperimentalë KS-50 dhe ED-140, të cilët mund të hapnin rrugën drejt motorit RD-110-një version i shkallëzuar ndjeshëm i sistemit të shtytjes nga gjermanishtja A-4 raketë. Megjithatë, të gjitha informacionet e lidhura në burimin gjerman vinin qartë nga një botim i vetëm rus, (113), i cili nga ana tjetër nuk u jep asnjë kredi inxhinierëve gjermanë për punën përkatëse. Afati kohor brenda motorit KS-50 u zhvillua dhe u testua (1949) nuk përputhet me periudhën në të cilën specialistët gjermanë u përfshinë në mënyrë aktive në punën e zhvillimit në OKB-456, sipas burimeve ruse. Prandaj, niveli i kontributit gjerman në projekt është ende i hapur për interpretim.
