Pandemitë që ndryshuan historinë e njerëzimit/ Nga murtaja te koronavirusi

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Historia e pandemive është pothuajse e gjatë sa vetë historia e njeriut. Pandemitë kanë marrë miliona jetë njerëzish, kanë shuar qytete e kanë dobësuar perandori.

Së fundmi, po kaq frikshëm ka shpërthyer edhe koronavirusi, i cili ka prekur shumicën e vendeve të botës. Organizata Botërore e Shëndetësisë e klasifikoi koronavirusin si pandemi.

Por, shpërthimi më i hershëm i pandemisë daton në vitin 430 para erës sonë, gjatë luftërave të Peloponezit. Sëmundja epidemike u shpërnda në Libi, Etiopi, Egjipt e deri në Athinë, ku u shuan 2/3 e popullsisë.

Murtaja ose ndryshe siç njihet sëmundja e zezë, ndryshoi rrjedhën e një ndër perandorive më të mëdha në historinë e njerëzimit, atë të Perandorisë Romake, duke shkaktuar një lufte masive ekonomike.

Këto fenomene të sëmundjeve epidemike krijuan atmosferë apokaliptike, me çka u bë edhe shkas që nxiti përhapjen e shpejt të fesë krishtere.

Gjate dy shekujve në vijim sëmundjet pandemike morën e jetën e mbi 50 milionë njerëzve, ndryshe 26% për qind të popullsisë botërore.  Periudha mesjetare ndryshe njihet edhe si epoka me errët në historinë e njerëzimit.

“Vdekja e zezë” u përhap me shpejtësi të madhe, dhe për vetëm tre vite morri jetën e 1/3 së popullsisë evropiane.

Kjo pandemi u bart nga Azia qendrore në Evropë, fillimisht në Itali e Francë e pastaj e mbuloi të gjithë kontinentin evropian ku shkaktoi vdekjen e mbi 30 milionë njerëzve.

Sëmundja u shkaktua nga një bakterie e bartur tek minjtë, e pastaj në mënyrë virale filloi te shpërndahej ndërmjet njerëzve.

Gjatë shekullit XIV-të, nga 475 milionë banor në botë numri u reduktua në 350 milion. Edhe në kohët moderne sëmundjet pandemike do të vazhdonin të merrnin miliona jetë njerëzish.

Pas përfundimit të Luftës së parë botërore, gripi spanjoll infektoi 500 milionë njerëz, ndërsa numri i vdekjeve vlerësohet të jetë së paku 50 milionë në të gjithë botën.

Lexo edhe :  Pesë sfidat kryesore të ekonomisë botërore në vitin 2025

Ndër arsyet kryesore të përhapjes së pandemisë dyshohet të jetë mungesa e higjienës nga ushtaret që morën pjesë në luftën e parë botërore. Sëmundja u identifikua për herë të parë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës brenda personelit ushtarak e me pastaj u përhap edhe në Evropë.

Në shekullin XX numri i të vdekurve nga sëmundjet ngjitëse raportohet te jete rreth 50 deri në 100 milionë njerëz, shifra këto qe ia janë me të larta se sa vdekjet  që rrodhën nga lufta e parë botërore.

Të fundit

Dy shenjat e horoskopit që lënë tersin pas! 2025 do të jetë viti i tyre plot suksese

Të gjitha shenjat e zodiakut kanë përjetuar ulje-ngritjet e tyre në vitin 2024, por viti i ri sjell një...

WSJ: Alkooli edhe në sasi të vogla shkakton probleme serioze

Edhe pse gjithnjë e më shumë njerëz po e quajnë veten të matur dhe kureshtarë ose po provojnë zëvendësues të alkoolit të mbrojtur nga...

Futbolli në zi, ndërron jetë ish-lojtari i kombëtares

Ish-futbollisti i Torinos dhe Xhenoas, Aldo Agropi, ka ndërruar jetë në moshën 80-vjeçare. Në karrierën e tij si futbollist ka veshur pesë herë fanellën e...

Gerta shpërthen ndaj Livias! “Tjetri i martuar, ndërkohë ti…”

Tensionet vazhdojnë të rriten brenda shtëpisë së “Big Brother VIP”, ndërsa një debat i ashpër mes Livias dhe Gertës mori një kthesë emocionuese. Gerta...

Mbrojtja në 2025, rritje e pagave për ushtarakët dhe ringritje e industrisë ushtarake

Buxheti i vitit 2025 për mbrojtjen parashikon një total prej 52,7 miliard lekësh, që përbën një rritje prej 4,6% krahasuar me vitin 2024. Ky është...

Lajme të tjera

Web TV