Disa nga artistët më inovatorë të botës perëndimore ishin prezentë për një ose dy dekada, dhe arritën të linin një gjurmë të pashlyeshme në historinë e artit. Gazeta “Fjala” sjell më poshtë një listë me 12 piktorë të jashtëzakonshëm të cilët korrën kryesisht sukses pas vdekjes, teksa shtron pyetjen se çfarë mund të kishin arritur, nëse do të kishin qëndruar pak më shumë kohë mbi tokë.
Tomasso Masaccio (1401–1428)
Nuk ka asnjë të dhënë për jetën e tij para moshës 20-vjeçare. Asgjë nuk dihet nga Tomasso Masaccio, mjeshtri fiorentin i Rilindjes së hershme italiane, deri më 1421. Megjithatë, në vetëm shtatë vjet, ai arriti ta shndërrojë artin me zotërimin e perspektivës lineare dhe përdorimit të zgjuar të dritës dramatike dhe të errët.
Giorgione (1478-1510)
I famshëm dhe me shumë vlera në kohën e tij, shumë pak informacion thelbësor mbetet për piktorin e Rilindjes, Giorgione. Ai besohet se ka prezantuar praktikën e pikturimit me pigmente të përziera me vaj dhe rrëshirë fleksible në kanavacë, e cila rezultoi në një efekt të ndritshëm, si xhevahir. Vetëm pesë piktura që mund t’i atribuohen në mënyrë të arsyeshme, mbijetojnë. Ai ishte një bashkëkohës i Titianit, i cili vazhdoi karrierën që Giorgione mund të kishte – po të mos kishte vdekur në moshën 32-vjeçare nga murtaja.
Antoine Watteau (1684-1721)
Watteau, artist i periudhës Rokoko, fitoi famë nga pikturat e tij të çuditshme dhe teatrale të francezëve dhe grave duke kënduar, vallëzuar, flirtuar dhe duke pushuar. Kompozimet e tij fantastike, të ndritshme ishin me ndikim në të gjithë artet si në poezi e teatër. Watteau ishte i sëmurë dhe i dobët për shumë vite, disa thonë që nga fëmijëria. Ai vdiq në moshën 37-vjeçare, ndoshta nga tuberkulozi.
Theodore Gericault (1791–1824)
Gericault është i njohur për kanavacat e tij monumentale, dramatike. Në moshën 21-vjeçare, ai u identifikua për të parën herë me pikturën gjigante “Gjuetia e ngarkuar”. Suksesi i tij i radhës ishte piktura e njohur “Rruga e Meduzës”, e cila fatkeqësisht u dëmtua në vitin 1819 nga një stuhi. Ngarkesa e një pune kaq të jashtëzakonshme bëri që Gericault të pësonte një goditje nervore. Shëndeti i tij vazhdoi të përkeqësohej. Duke pranuar se po i afrohej fundi, ai skicoi vizatime përgatitore për disa piktura në shkallë të gjerë, të cilat, natyrisht, nuk u realizuan kurrë.
Georges Seurat (1859–1891)
Seurat bëri një karrierë për të kundërshtuar praktikat e impresionistëve, duke u bërë mjaft i diskutueshëm në nëntë vitet e tij të shkurtra si një artist që punon. Një themelues i neoimpresionistëve, Pasditja e së dielës në ishullin La Grande Jatte (1884-1886), mund të jetë një nga veprat më të njohura të artit në botën perëndimore. Seurat shpiku pointillism, një metodë e aplikimit të bojës si pika të vogla në mënyrë që të kapë përqendrimin maksimal të ngjyrës. Ai vdiq papritur, ndoshta nga meningjiti, në kulmin e karrierës së tij, në moshën 31-vjeçare.
Vincent van Gogh (1853–1890)
Van Gogh mund të jetë më i njohuri nga artistët që humbi më shpejt jetën. Artisti, veprat e të cilit tani sjellin në ankand dhjetëra miliona dollarë, thuhet se ka shitur vetëm një pikturë në jetën e tij të shkurtër. Van Gogh ishte një piktor jashtëzakonisht kreativ, si dhe një shkrues i mirë letrash. Përmbajtja e kësaj korrespondence ofron informacion kritik që është përdorur për të interpretuar punën e artistit që nga vdekja e tij. Letrat, gjithashtu, sigurojnë një vështrim mbi luftërat emocionale të cilat përfundimisht çuan në vetëvrasjen e tij me armë zjarri në moshën 37-vjeçare.
Amedeo Modigliani (1884–1920)
Ky portretist i famshëm italian ishte i prekur nga një mushkëri tuberkulare dhe luftoi me shëndet delikat gjatë gjithë jetës së tij të shkurtër. Për t’i bërë gjërat më keq, ose për të lehtësuar dhimbjen e tij, ai abuzoi me shumë alkool dhe drogë. Mjerisht, ai nuk ishte i suksesshëm në jetën e tij, por fitoi famë pas vdekjes, siç bëjnë fatkeqësisht shumë artistë të mëdhenj. Kur Modigliani vdiq nga një periudhë e meningjitit tubercular, në moshën 35 vjeç, e dashura dhe muza e tij, piktorja Jeanne Hebuterne, vrau veten dhe fëmijën e tyre të palindur të nesërmen, duke u hedhur nga dritarja e banesës së tyre.
Egon Schiele (1890–1918)
Një piktor kritik në zhvillimin e ekspresionizmit austriak, Schiele pati një karrierë të suksesshme si artist, ndonëse nuk iu shmang dot polemikave. Pamjet erotike të artistit, veçanërisht të fëmijëve që erdhën në studion e tij dhe pozuan për të lakuriq, tërhoqën kritikat dhe përfundimisht çuan në një arrest me akuzën e rrëmbimit dhe dhunimit të një të mituri. Këto akuza u hoqën dhe u zëvendësuan me vepra kundër moralit, por puna e tij u zbeh pas kësaj. Disa muaj pas ekspozitës së mbajtur në 1918-n, Schiele vdiq nga gripi spanjoll në moshën 28-vjeçare.
Eva Hesse (1936-1970)
Pasi iku nga persekutimi nazist në 1939 dhe duroi vetëvrasjen e nënës së saj, Hesse ndoqi rrugën e artit, si dhe fitoi bursë për të studiuar në “Josef Albers”në Universitetin e Yale-s. Hesse njihet për krijimin e veprave skulpturale me materiale të pazakonta. Karriera e saj firoi në fund të viteve ’60, kur u diagnostifikua me tumor në tru. Vdiq brenda vitit në moshën 34-vjeçare.
Yves Klein (1928-1962)
Një artist konceptual dhe disi megaloman, Klein ishte i destinuar për madhështi, të paktën sipas tij. Klein ishte i njohur për pikturat njëngjyrëshe, si dhe për instalimet e tij të zgjuara dhe provokuese, të tilla si një ekran prej 11 kanavacash të pikturuara të gjitha blu. Ai gjithashtu vuri në skenë një ekspozitë të quajtur “Boshllëk”, që konsistonte në një galeri boshe me mure të pikturuara. Punimet interpretuese si ky bënë që disa kritikë sot ta quajnë atë si një pararendës të shkëlqyeshëm të postmodernizmit. Në moshën 34 vjeç ai vdiq papritmas nga sulmi i tretë në zemër në dy muaj.
Keith Haring (1958-1990)
Haring bëri një formë arti të popullarizuar. Artisti filloi të mbulojë qytetin e New York-ut me grafite. Ai vazhdoi të krijojë murale në të gjithë botën, dhe shpesh rekrutonte fëmijë për ta ndihmuar. Haring hapi një dyqan për të përfituar nga shitjet ( “The Pop Shop”), por një vit më vonë, në 1987, u diagnostifikua me SIDA. Para se të vdiste në moshën 32 vjeç, ai punoi në mënyrë të vrullshme, duke krijuar sa më shumë vepra arti, dhe themeloi fondacionin “Keith Haring” për të ngritur vetëdijen për SIDA-n.
Jean-Michel Basquiat (1960-1988)
I vetëmësuar dhe i pavarur, Basquiat tronditi botën e artit kur mbishkrimet që ai dhe rrethi i miqve të tij po linin në të gjithë qytetin e New York-ut nën emrin SAMO (“i njëjti m*t i vjetër”) kapi vëmendjen e botës së artit në fund të vitit 1970. Ai doli nga nëntoka dhe u bë një yll arti brenda natës. Basquiat u miqësua me Andy Warhol dhe e gjeti veten temë të artikujve nga kritikë të rëndësishëm në botimet kryesore. Në kulmin e këtij tërbimi, në moshën 27 vjeç, artisti u gjet i vdekur nga një mbidozë e heroinës. /Ra.My.Fjala.al/
