Nga Përparim Kabo
Pushtimi nga forcat e Traktatit të Varshavës i Çekosllovakisë, i njohur zyrtarisht si Operacioni Danubi, ishte një pushtim i përbashkët i Çekosllovakisë nga pesë vende të Paktit të Varshavës – Bashkimi Sovjetik, Polonia, Bullgaria, Gjermania Lindore dhe Hungaria –
Në natën e 20-21 gusht 1968. Rreth 250,000 trupa të paktit të Varshavës sulmuan Çekosllovakinë atë natë. Rumania dhe Shqipëria refuzuan të marrin pjesë. Forcat e Gjermanisë Lindore, përveç një numri të vogël specialistësh, nuk morën pjesë në pushtim, sepse ata ishin urdhëruar nga Moska që të mos e kalonin kufirin çekosllovak, vetëm disa orë para pushtimit 137 civilë çekosllovakë u vranë dhe 500 u plagosën rëndë gjatë okupimit.
Pushtimi ndaloi me sukses reformat e liberalizimit të “Pranverës së Prages” te Aleksandër Dubçekut dhe forcoi pozitat e krahut autoritar brenda Partisë Komuniste të Çekosllovakisë . Politika e jashtme e Bashkimit Sovjetik gjatë kësaj epoke ishte e njohur si Doktrina e Brezhnjevit e “Sovranitetit te Kufizuar.”
Reagimi i publikut ndaj pushtimit ishte i gjere por jo i organizuar. Megjithëse pjesa më e madhe e Paktit të Varshavës mbështeti pushtimin së bashku me disa parti të tjera komuniste në të gjithë botën, kombet perëndimore, së bashku me Shqipërinë, Rumaninë, dhe veçanërisht Kinën e dënuan sulmin, dhe shumë parti të tjera komuniste ose humbën ndikimin, denoncuan BRSS, ose u ndanë për shkak të mendimeve kontradiktore. Pushtimi nxiti një seri ngjarjesh që përfundimisht do ta shpinin Brezhnevin ne vendosjen e paqes me Presidentin e SHBA Richard Nixon në 1972 pas vizitës historike të këtij të fundit në Kinë në fillim të këtij viti.
Pushtimit i Cekosllovakisë mbetet gjerësisht e debatuar mes historianëve, dhe është parë si një moment i rëndësishëm në Luftën e Ftohtë. Analistët besojnë se pushtimi shkaktoi carje të lëvizjes komuniste në mbarë botën, duke çuar përfundimisht në Revolucionet e vitit 1989 dhe shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik në 1991. Diten e pushtimit bere shume pershtypje akti studentit Jan Palach i cili ne shenje proteste i vuri flaken vetes…
La.Mi/Fjala.al
