Viti i ri shkollor pritet të përballet me problematika të ndryshme, për shkak të situatës së krijuar prej COVID-19, si dhe vështirësisë së zbatimit të udhëzuesit të publikuar nga Ministria e Arsimit. Në një intervistë për gazetën “Fjala”, presidenti i Sindikatës së Pavaruar të Arsimit të Shqipërisë, Nevruz Kaptelli, parashtron disa nga problematikat kryesore me të cilat pritet të përballet ky vit shkollor, duke theksuar se shqetësimi kryesor mbetet të fakti se nuk u mendua për një buxhet shtesë për arsimin, në mënyrë që udhëzimi i publikuar nga Ministria e Arsimit të ishte i zbatueshëm. Kaptelli ndalet te shkollat nëpër rrethe, duke theksuar se duhet të ishin marrë masa që të shtohej numri i mjeteve të transportit për mësuesit dhe nxënësit, pasi, sipas tij, gati gjysma e tyre ndodhen larg shkollës me banim dhe lëvizin me furgona ose mjete të tjera, të cilat janë të tejmbushura. Ndërsa thekson se për sa i përket infrastrukturës, shumë shkolla në rrethe prej vitesh nuk janë në kushtet e duhura.
Nga Ina Allkanjari
“Për ne ky është një vit më i vështirë në krahasim me çdo vit tjetër shkollor, megjithëse gjithmonë fillimi i vitit të ri shkollor ka pasur probleme të ndryshme që nga pajisja në kohë e nxënësve me tekstet, por edhe pajisja e shkollave me regjistrat dhe përshtatja në kohë e mjediseve shkollore për arsimin nga ana e pushtetit vendor”. Kështu u shpreh në një intervistë për gazetën “Fjala”, presidenti i Sindikatës së Pavaruar të Arsimit të Shqipërisë, Nevruz Kaptelli.
Ai parashtron disa nga problematikat kryesore me të cilat pritet të përballet ky vit shkollor, duke theksuar se shqetësimi kryesor mbetet të fakti se nuk u mendua për një buxhet shtesë për arsimin, në mënyrë që udhëzimi i publikuar nga Ministria e Arsimit të ishte i zbatueshëm. Kaptelli thekson se udhëzuesi duhet të kishte dalë kohë më përpara, si dhe të vihej në fokus arsimi në rrethe. Sipas tij, gati gjysma e mësuesve dhe nënësve në rrethe ndodhen larg shkollës me banim dhe lëvizin me furgona ose mjete të tjera, të cilat janë të tejmbushura.
“Të udhëtosh rreth 1 orë me një furgon të mbushur plot me mësues dhe në shumë raste edhe me nxënës, të cilët qëndrojnë në këmbë në furgon, domosdo do të jenë burime të infeksionit. Nuk mundet që më pas të futen në ambientet e shkollave dhe thjesht të dezinfektojnë duart dhe t’i konsidrojmë të mbrojtur nga virusi. Duhet të ishin marrë masa që të shtohej numri i mjeteve të transportit për mësuesit dhe për nxënësit”, shprehet Kaptelli, ndërsa thekson se për sa i përket infrastrukturës, vazhdimisht ka pasur probleme në shkolla të ndryshme në rrethe, dhe asnjëherë nuk kanë qenë në kushtet e duhura.
Si pritet të jetë ky vit i ri shkollor, dhe cili është shqetësimi kryesor lidhur me rikthimin e nxënësve në banka?
Nga informacionet që ne kemi, ka shumë prindër që hezitojnë t’i dërgojnë fëmijët në shkollë, me qëllimin për t’i mbrojtur nga virusi COVID-19. Kjo, natyrisht, duke shtuar edhe numrin e ulët të nxënësve, si pasojë e uljes së numrit të lindjeve dhe të largimeve të shumta nga Shqipëria vitet e fundit, është një problematikë më vete. Fokusi kryesor qoftë i Ministrisë së Arsimit apo i yni, i Sindikatave të Arsimit, është te ecuria që do të ketë virusi gjatë vjeshtës. Pasi, sipas OBSH-së dhe Ministrisë së Shëndetësisë, është folur që mund të ketë një fazë të dytë të shtimit të rasteve me virus. Kjo është një shqetësim i madh jo vetëm për mësuesit dhe nxënësit, por edhe për familjarët dhe gjithë shoqërinë, pasi këta nxënës dhe mësues do të kthehen në familjet e tyre. Nëse një nxënës do të shkojë i infektuar me virus në shkollë dhe, më e keqja, është se ky virus ditët e para nuk paraqet simptoma, këta nxënës mund ta transmetojnë në familje dhe të bëhet burim infeksioni për një rrjet më të gjerë.
Ministria e Arsimit ka nxjerrë një udhëzim se si do të zhvillohet mësimi në kushtet e pandemisë. Një udhëzim ku ne shohim të pasqaruara edhe disa nga ato kërkesa që Sindikata e Pavarur e Arsimit pati bërë gjatë mujave të parë të pandemisë. Ne jemi të pakënaqur nga mënyra se si punon Ministria e Arsimit, pasi në raste të tilla duhet të thërriste dhe të merrte mendim më të plotë, jo vetëm nga Sindikatat e Arsimit, por edhe nga aktorë të tjerë të cilët kanë lidhje me arsimin, me pushtetin vendor dhe me ministri të tjera.
Mendoni se do të jetë i zbatueshëm skenari i parë, dhe a ka një risk për rikthim të mësimit on line?
Nuk e dimë si do të jetë ecuria e virusit, dhe për sa kohë mund të zgjasë zbatimi i skenarit të parë. Duke pasur parasysh shtete si Suedia, ku shkollat nuk u mbyllën në asnjë moment, dhe nuk pati të prekur më shumë se Italia apo Spanja që i mbylli, askush nuk e di se si do të vazhdojë ecuria.
Nëse masat që prezanton Ministria, për të cilat ne kemi rezervat tona, zbatohen, besoj se do të japin një ndikim që të ulet numri i nxënësve apo mësuesve të infektuar nga virusi.
Sa i zbatueshëm pritet të jetë udhëzimi i publikuar nga Ministria e Arsimit?
Ajo që na shqetëson ne është se nuk besojmë në zbatimin e këtij udhëzimi, pasi ka disa pika që na duken të parealizueshme. Ne kemi kërkuar që në fillim që duhet të shtohet buxheti për arsimin, dhe këtë Ministria e Arsimit duhet ta kishte realizuar muaj më përpara. Gjithashtu, përpara se të dilte ky udhësim, pikat e tij duhet të ishin të mbështetura në fonde të sigurta dhe të ishte marrë një buxhet shtesë.
Çfarë do të ndryshonte, nëse do të merrej një buxhet shtesë?
Të gjitha pikat, qoftë sigurimi i detergjentëve, sigurimi i ujit dhe i të gjitha mjeteve të tjera për higjienizimin e ambienteve të shkollës do të ishte i garantuar. Sepse jo rrallë herë në vitet e kaluara kemi parë që shkollat tona kanë pasur problem që nuk kanë ujë të pijshëm, që mungojnë mjetet e higjienës dhe të sigurimit të kushteve normale të pastërtisë në shkollë, gjë e cila bëhet nga Ministria e Arsimit në koordinim me pushtetin vendor.
Përderisa kërkohet që mësuesit të jenë çdo ditë me maskë, nxënësit të jenë me maskë, duhet të ofrohen këto mjete. Ka familje të cilat e kanë të vështirë t’u blejnë librat fëmijëve, jo më t’u sigurojnë maskat dhe dezinfektuesit. Gjithashtu, në udhëzim është përcaktuar qartë që çdo 30 minuta sanitaret duhet të pastrojnë tualetet e nxënësve dhe shumë kushte të tjera, dhe të gjitha këto duhet të shoqëroheshin edhe me shtim të numrit të personelit, por që të shtosh personelin si sanitar apo mësimëdhënës, duhet shoqëruar me një buxhet shtesë.
Për mësuesit të cilët do të punojnë orë shtesë, flitet për një pagesë ekstra, por nuk është asgjë zyrtare. Ne ishim për shtim të numrit të mësuesve me kontratë. Kemi kontingjent të mjaftueshëm mësuesish në pritshmëri, të cilët kanë dhënë edhe provimin e shtetit dhe presin të punësohen në arsimin parauniversitar, të cilët mund të merreshin me një kontratë deri në kalimin e kësaj pandemie.
Po nëpër rrethe, si paraqitet situata?
Një shqetësim tjetër i madh, dhe pse duhet të ishte akorduar një fond shtesë, është se nuk mund të plotësohen kërkesat e udhëzimit. Gati gjysma e mësuesve punojnë larg qendrës së banimit dhe lëvizin me furgona ose mjete të tjera. Nuk mundet që më pas të futen në ambientet e shkollave dhe thjesht të dezinfektojnë duart dhe t’i konsidrojmë të mbrojtur nga virusi. Duhet të ishin marrë masa që të shtohej numri i mjeteve të transportit për mësuesit të cilët punojnë larg qendrave të banimit të tyre. Këto masa duhet të ishin marrë më përpara, pasi kërkojnë procedura të tjera. Udhëzimi duhet të dilte disa muaj më përpara, me qëllim që të testoheshin pikat e tij, se sa të mundura janë ato për t’u zbatuar konkretisht.
Për sa i përket infrastrukturës, vazhdimisht ka pasur probleme në shkolla të ndryshme në rrethe, dhe asnjëherë nuk kanë qenë në kushtet e duhura. Ne gjithmonë flasim që do merren masa, por si mund të merren masa, dhe kush do t’i marrë këto masa kur buxheti i qeverisë për arsimin është i pamjaftueshëm.
Ne kemi sot 7 vite që vazhdimisht edhe në komisionin parlamentar të edukimit, edhe në Këshillin Kombëtar për Arsimin Parauniversitar kërkojmë që buxheti i arsimit të shkojë aty. Por, fatkeqësisht, buxheti i arsimit jo vetëm nuk pësoi rritje këto vite, por ka pësuar një rënie.
Të gjitha shkollat e mesme të bashkuara, të gjitha shkollat të cilat janë larg njësive vendore arsimore, që nuk janë të pakta në numër në të gjithë Shqipërinë, shkolla të cilat i kalojnë 30 kilometra, do të kenë probleme. Sepse që të udhëtosh rreth 1 orë me një furgon të mbushur plot me mësues e në shumë raste edhe me nxënës, të cilët qëndrojnë në këmbë në furgon, domosdo do të jenë burime të infeksionit. Ndaj duhet të ishin marrë masa për shtim të mjeteve të transportit.
A ekziston mundësia që ambientet shkollore të kthehen në vatër infeksioni?
Ashtu siç mund të merreshin masa për të parë mundësinë e testimit të nxënësve dhe mësuesve dhe për të realizuar tampone në disa shkolla. Kjo do të nxirrte se në çfarë faze jemi me rrezikun nga virusi. Nëse bëhet testimi me tampon në një shkollë, dhe një mësues rezulton pozitiv, duhet të kishin llogaritur se sa fond shtesë i duhet Ministrisë së Shëndetësisë që të bëhen testime më masive në mësues e nxënës.
Nëse një nxënës del pozitiv, duhet që të gjithë nxënësit e asaj klase të realizojnë tamponin, në mënyrë që mos ta përhapin në shoqëri apo familje. Nëse nuk kanë mundësi për t’i realizuar këto procedura, atëherë udhëzimi ngelet thjesht në letër. Ndaj sa do zgjasë skenari i parë në arsimin parauniversitar?!
Nuk e dimë këtë gjë, por jam tejet pesimist, pasi duke mos pasur mundësi për ta zbatuar këtë udhëzim të Ministrisë së Arsimit, atëherë puna vështirësohet, ka një risk për shtim të numrit të të infektuarve.
