Vajza e një të mbijetuare të Holokaustit që u fsheh për tre muaj në një bodrum qymyri, varreza dhe tualet, ka zbuluar se si objektet e çmuara nga nëna e saj në arrati nga nazistët janë vendosur të ekspozohen në Muzeun Hebre të rihapur në Mançester.
Judith Werheimer, 71 vjeçe nga Manchester, tregoi rubrikën Femail në DailyMail, për historinë mahnitëse të mbijetesës së nënës së saj Helen Taichner.
Helen, atëherë në të 20-at e saj, kaloi disa vjet duke u fshehur në Poloni, duke kaluar tre muaj në një bodrum qymyri dhe duke u shtirur si një katolike, duke u fshehur në kisha dhe varreza nga viti 1941 deri në 1945, para se të transferohej në Mançester në vitin 1946.
Historia e Helen celebrohet së bashku me të tjerë hebrenj që jetuan në Mançester në një ekspozitë të re për të shënuar rihapjen e Muzeut Hebre të qytetit në 2 korrik, pas një rinovimi dyvjeçar që kushtoi 6 milion.
Duke folur për nënën e saj, Judith, e cila dhuroi gjërat që Helen arriti të mbante me vete gjatë dhe pas luftës në muze mbi një bazë të përhershme, tha se dëshironte të vazhdonte historinë e nënës së saj për të mbijetuar.
Helen u rrit afër Varshavës në Poloni dhe kur gjermanët pushtuan në vitin 1939, ajo filloi të lëvizte me burrin e saj Bronek Guttman, me të cilin ishte martuar një vit më parë, me shpresën për të shmangur telashet. Ata do të lëviznin nga një vend në tjetrin për të shmangur arrestimin nga Gestapo dhe do të largoheshin kur situata të përkeqësohej për hebrenjtë në zonë.
Në vitin 1939, fëmija 18 muajsh i 25-vjeçares Helen, vdiq nga kequshqyerja ndërsa çifti jetonte i fshehur. Në 1943, çifti vendosi të shkonte në drejtime të ndryshme për të maksimizuar shanset e tyre për të mbijetuar. Helen nuk e pa kurrë më Bronek dhe besohet se ai vdiq në fund të luftës. E vetme dhe e trishtuar nga hidhërimi, Helenës iu desh të fshihej për të shpëtuar jetën e saj. Edhe pasi emigroi në Angli dhe u martua përsëri, Judith tha se nëna e saj gjithmonë kishte një ndjenjë pikëllimi. Judith shpjegoi se gjyshi i saj vdiq në fillim të luftës pasi u godit nga pjesë eksplozivi të shpërthyer, dhe gjyshja e saj gjithashtu kishte ndërruar jetë.
“Ju mund ta kuptoni tmerrin e humbjes së një burri të cilin ajo e donte shumë dhe të një fëmije,” tha ajo. ‘Mund të ndjeni trishtim.’
Babai i Judith, Henry Taichner gjithashtu humbi gruan dhe fëmijën e tij gjatë luftës. Çifti, gjithashtu nga Polonia, u nda në vitin 1939. Henry u arrestua nga nazistët dhe u dërgua në një kamp pune të rëndë në Rusi, ku qëndroi deri në vitin 1943. Gruaja dhe fëmija i tij u vendosën në Geton e Varshavës, për të mos u parë më kurrë. Më vonë, në vitin 1943, Helen u mor nga një familje e krishterë që e mësoi atë se si të lutej dhe të sillej në kishë dhe i dhuruan një libër lutjesh.
Ky libër do të ishte thelbësor për mbijetesën e Helenës për pjesën e mbetur të luftës, e cila ruajti kontaktet me familjen deri sa vdiq në vitin 1993.
“Njerëzit e krishterë që e ndihmuan pa marrë parasysh çfarë, ajo shkoi për t’i vizituar,” tha Judith. Judith zbuloi se nëna e saj do të dërgonte para dhe gjithçka që mundte në familje për t’i treguar mirënjohje pas luftës, edhe pse ajo dhe burri i saj nuk kishin shumë. Për të mbijetuar, Helen qëndroi në lëvizje. Pasi u largua nga shtëpia e familjes, ajo flinte në oborret e kishave, duke bërë sikur po lutej dhe mbajti librin e lutjeve për të provuar se ishte e krishterë. Më vonë u mor nga një shërbëtore që punonte për një gjykatës, e cila e fshehu në tualetin e punëdhënësit të saj. Gjykatësi nuk e mori vesh kurrë. Shërbëtorja i sillte ushqim dhe ujë, por kurrë nuk do të fliste me të në rast se do të zbuloheshin.
Pas kësaj, Helen u fsheh për tre muaj në një bodrum qymyri, ku mbijetoi vetëm me bukë dhe ujë. ‘Nëna ime do të më thoshte: “Nuk e di se ku kam marrë forcën për ta bërë atë,” tha Judith.
Pas luftës, duke parë se nuk kishte më asgjë për të bërë në Poloni, Helen u transferua në Mbretërinë e Bashkuar, ku ajo kishte familjen në vitin 1946. Ish-Muzeu, po përpiqej të përmbushte të njëjtën detyrë, duke kontaktuar dhe biseduar me të mbijetuarit në qytetin e tij. Kështu ai shkoi për të kontaktuar Helenën, dhe e bëri atë të tregonte historinë e saj të jashtëzakonshme të mbijetesës. Më në fund, Helen filloi, përmes një procesi të përpiktë të intervistës, të ndante përvojën e saj të Holokaustit.
Williams e bindi Helen të huazonte në muze për një ekspozitë në vitet 1980 disa sende që kishte arritur të mbante me vete pas luftës, përfshirë librin e saj të lutjeve.
Burimi: DailyMail
