20 tetor 1944: Milano është nën bomba, për një gabim fatal aleatët goditën një shkollë. Është masakra e Gorlës: 184 fëmijë vdesin bashkë me mësuesit e tyre.
Mëngjesi i 20 tetorit 1944 nuk ishte një ditë si të tjerat në Milano. Do të hyjë në histori si dita e masakrës së Gorlës. Qyteti ishte nën zjarrin e bombave anglo-amerikane, të angazhuar për neutralizimin e forcave nazifashiste në Italinë e Veriut, por fëmijët e shkollës “Francesco Crispi” në lagjen Gorla ishin në klasë….
…Komanda aleate kishte formuar Forcën Ajrore të 15-të të USAAF me synimin për të goditur objektiva të ndjeshëm në të gjithë Evropën Jugore. Në muajt e fundit të vitit 1944, ai u mor kryesisht me neutralizimin e rezistencës së mbetur të forcave italo-gjermane të vendosura në veri të Italisë. Nga mesi i tetorit, pas një raporti nga RAF, “15ª” iu besua detyra për të shkatërruar strukturat e prodhimit mekanik-çeliku që vepronin ende në periferitë veriore të Milanos, një territor që i përkiste Republikës Sociale Italiane. Si pjesë e këtij misioni, mëngjesin e 20 tetorit 1944, 36 bombarduesit “B-24” të Grupit të Bombave 451 u ngritën nga aeroporti Castelluccio dei Sauri, afër Foggia, nën komandën e kolonelit James B. Knapp ( 1915 -1999), me detyrën për të shkatërruar uzinat Breda në Sesto San Giovanni.
GABIM FATAL
Atë mëngjes, 18 bombardues amerikanë, secili me bomba 10 220 kg në bord, për shkak të një gabimi në llogaritjen e rrugës (ndoshta për shkak të një interpretimi të gabuar të koordinatave të koduara në planin e fluturimit), u gjendën duke fluturuar mbi rrethin Gorla, në vend të fabrikave të Bredës. Duke kuptuar gabimin, komandanti i misionit James B. Knapp vendosi të kthejë avionët në bazë.
Por problemi i ngarkesës mbeti: bombat tashmë të ndezura nuk mund të ktheheshin në fakt, për të mos rrezikuar sigurinë e ekuipazheve. Prandaj, ndryshe nga sa pritej në raste të ngjashme, Knapp nuk i hodhi bombat në fshat apo në det gjatë fluturimit të kthimit, por urdhëroi që ato të asgjësoheshin menjëherë.
OBJEKTIVAT
Ndërsa misionet e “461º” dhe “484º” patën efekt të plotë, duke goditur objektivat e përcaktuara dhe duke shkaktuar një numër të kufizuar viktimash në popullatën civile, veprimi i “451º” u karakterizua nga një sërë aksidentesh dhe gabimesh, duke parë veten në një dështim ushtarak dhe, shumë më keq, në një tragjedi të madhe njerëzore.
Në qytetin e Milanos, më 20 tetor, pati 614 viktima të nxjerra nga rrënojat, si dhe disa qindra të plagosur.
PËRPJEKJA PËR SHPËTIM
Në orën 11:29 qyteti i Gorlës u godit dhe mbi 37 ton eksploziv shkatërruan shtëpi, dyqane… Një nga bombat goditi shkollën “Francesco Crispi”, duke vrarë 184 fëmijë dhe 25 mësues, drejtoreshë dhe personel të shkollës duke u përpjekur për të arritur në strehën e bombave.
Vdiqën edhe disa prindër të cilët nxituan në shkollë, nën tingujt e sirenave të alarmit, për të shpëtuar fëmijët e tyre.
SIMBOL I QYTETIT
Milano atë ditë u godit rëndë nga bomba dhe pësoi dëme serioze: edhe Galleria Vittorio Emanuele, simbol i qytetit, u shkatërrua plotësisht. Aq sa Monte Stella, kodra që sot ndodhet në lagjen QT8, është “ndërtuar” me rrënojat e bombardimeve.
NGUSHËLLIMET
Në vitin 2019, pikërisht një javë pas përkujtimit të 75-vjetorit të masakrës, konsullja amerikane në Milano, Elizabeth Lee Martinez, i dërgoi një letër kryetarit të bashkisë së Milanos Giuseppe Sala me ngushëllime për familjet e viktimave të masakrës së Gorlës.
Përgatiti për botim: L.Veizi
