Jo vetëm në letërsinë artistike, por dhe në jetën e përditshme, ka një kuriozitet të madh të komunikojmë apo të bisedojmë me aviatorët. Fluturimi nëpër qiejt është një përjetim i thellë, ndryshe çdo përjetimi tjetër në jetën njerëzore, është një lloj “dueli” i qartë e kokëfortë mes jetës dhe vdekjes, qiellit dhe tokës, është një ndjesi e fuqishme për t’u përballur me veten, hapësirën, me një lloj pafundësie.
Shpirti i një aviatori është një libër i veçantë dhe si i tillë, çdo herë kur takon një aviator, në çdo situatë, përjeton një gjendje interesante ndaj edhe unë nisa te shkruaj për Zaimin , koloneli “Antikonforformist dhe “…përtej kornizave të kohës”, vlerësuar ne librin Shkolla Shqiptare e Aviacionit.
***
– Kolonel Zaim Kuçi është një bashkëkoleg i imi, dalluar në fushën diplomatike dhe njëherazi një profesionist ekselent i Forcave Ajrore, me prirje të spikatura letrare – thotë shkrimtari Ylljet Aliçkaj, ish Ambasador i Shqipërisë në Francë, te parathënia e tij në librin e Zaimit me titull “Jeta e një Piloti”.
Në pohimin, “bashkëkoleg”, ish ambasadori i nderuar i referohet periudhës kur ish piloti i Forcës Ajrore Shqiptare, Zaim Kuçi, punoi si Atashe Ushtarak i Shqipërisë në Francë, ku Ylljeti ishte Ambasador. Ndërsa në përcaktimin, “profesionist ekselent”, ish ambasadori ka pasur parasysh cv e Zaimit, karrierën e tij si pilot, një “zanat” aq i lakmuar e dëshiruar prej tij qysh në vegjëli.
Një karrierë e pasur, mëse e merituar, me detyra të rëndësishme si Shef Shtabi i Bazës Ajrore Kuçovë, Shef i Stërvitjes të Forcave Ajrore, Tiranë, Zv/Komandant i Akademisë së Forcave Ajrore, Vlorë, Shef Sektori i Strategjisë në Shtabin e Përgjithshëm, Këshilltar i Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura ( disa here) Analist dhe Koordinator në Qëndrën Kombëtare të Sigurisë dhe Mbrojtjes.
Zaim Kuçi është nga të paktët fluturues qe veç ekselentë si pilot janë të tillë edhe në letra, në aspektin artistik dhe atë shkencor. Për këtë të dytën mjafton të kujtoj qenien e Tij autor i dhjetëra botimeve në shtypin vendas, atë francez dhe revistën “Defense” të Bashkimit Europian për çështje të sigurisë, mbrojtjes dhe interesit të shoqërisë.
Është bashkëautor për përgatitjen e dokumentave në vijim, për herë të parë në Forcat tona të Armatosura : “Strategjia Ushtarake”, viti 2002 e rishikuar në v.2005; “Libri i Bardhë”, viti 2005; “Strategjia e Sigurisë Kombëtare” viti 2002 dhe po në vitin 2002 “Plani Afatgjatë i Zhvillimit të FASH”. Po ashtu është bashkëautor për përgatitjen e dokumentave për anëtarësimin e RSH në Nato si : “Plani i Veprimit për Anëtarësim (MAP)” dhe dokumenti, për herë të parë, “Planifikimi dhe Rishikimi i Partneritetit për Paqe (PARP)”.
Nuk është rastësi një histori e tillë suksesi, përkundrazi, kush dinte të lexonte brenda shpirtit të djaloshit simpatik e me sy të zgjuar do të thoshte : “- Ky djalë do të fluturoj e kap majat kur të rritet.” Dhe Zaimi fluturoi, bëri realitet atë dëshirë të madhe, kthyer ndërkohë në pasion të madh, për të qenë ai në kabinën e avionëve që në përditshmëri i kalonin mbi kokë, zhurma e të cilëve i ngjante si melodia më e bukur në botë. Bënte dy orë rrugë në këmbë nga Droboniku i tij për në Berat, ku kreu 8-vjeçaren. Në diell e shi, njomur nga djersa në rastin e parë dhe shiu në të dytin Zaimi përsëri qeshte, qeshte e gëzohej me dhjetat që merrte, me vlerësimin dhe elozhet e pakursyera nga mësuesit e tij për atë nivel dijesh që ai demonstronte. Ishte Drejtoresha e Shkollës “24 Maj” Pareshqevi Salepi dhe Profesori i matematikes Stilian Pushi që bënë të pamundur për të siguruar një bursë për nxënësin e tyre.
E veçanta në historinë e Zaim Kuçit qëndron në faktin se përballë rezultateve ekselente në të gjithë arsimimin e tij ka qëndruar një njeri i thjeshtë, pa pasuri të tjera veç vlerave e virtyteve, mendjes së hapur, zemrës së gjerë e shpirtit të madh.
Me përfundimin e shkollës 8-vjeçares në Berat, Zaimi shkon në Shkollën Ushtarake ‘Skënderbej’ dhe pas saj në Shkollën e Aviacionit në Vlorë, në përfundim të së cilës titullohet “Pilot Gjuajtës Bombardues”. Gjithashtu Ai ka kryer disa studime të larta Ushtarake: Akademinë e Mbrojtjes në Tiranë; Kolegjin Gjitharmësh të Mbrojtjes në Paris, Studime Aeronautike, Instituti Francez i Sigurisë Ajrore në Paris, Akademia Diplomatike Shqiptare, Tiranë. Ka kryer disa kurse afatshkurtra Doktrinë/Strategji në SHBA, Hollande, Hungari, Gjermani, Kroaci. Me një bagazh të tillë dijesh dhe me formim jashtë vendit, Zaimi u përzgjodh si Atashe i parë i Mbrojtjes, për të hapur misionin ushtarak pranë Ambasadave të RSH në Francë dhe në Portugali, ku punoi si diplomat nga Gusht 2006 deri në Dhjetor 2010.
Në vitin 2008 Zaimi për kontributin ,shkrimet e tij përzgjidhet nga Instituti i Studimeve Strategjike të BE (IHEDN) si përfaqësues i vendit tonë në aktivitetet e këtij instituti europian dhe për botime. Gjatë periudhës 2002 – 2007 vendi ynë ka qënë i përfaqësur nga Presidenti Moisiu. Mbas këtij viti me kërkesën e Institutit të Studimeve Strategjike të BE drejtuar presidentit, vendi ynë përfaqësohet (deleguar nga z.Moisiu) nga kolonel Zaim Kuçi.
Kolonel Zaim Kuçit, djaloshit të lidhur shpirtërisht me avionin dhe fluturimin, tashme burrë në vite dhe dije, i’u desh të merrte një vendim tejet të vështirë për të ardhmen e kësaj arme të lavdishme për vendin tonë, “vdekjen e saj dhe zëvëndësimin me teknologji bashkëkohore. Luftonte brenda tij mendja dhe zemra, e para thoshte: “vraje”, Zaim, e dyta thoshte: kujdes, Zaim, na shërbeu për gjysëm shekulli. Dhe fitoi mendja, ashtu siç ndodh me Burrat. “- Pilotët tanë kanë qënë heronj, të fluturosh me ata avion dhe të përmbushësh detyrën me sukses është vërtet heroizëm – argumentonte Zaimi pozicionimin e tij.” Dhe kishte të drejtë, më mirë se Ai nuk e njihte njeri situatën, pilot që për 14 vjet fluturoi me të gjithë tipet e avionëve, nga Jak 18 e deri te Mig 19.
Te personaliteti i Zaimit janë bërë bashkë njeriu dhe profesionisti në shkallë sipërore. Nëse nuk ia di historinë dhe arritjet, Zaimit nuk ia kupton dot madhështinë, ose me saktë Ai nuk bën as përpjekjen më të vogël për t’u prezantuar ai që është, një masiv vlerash e virtytesh. Zaimi është shokë, mik e vëlla sa më i miri etalon i kësaj tipologjie, është modest, i thjeshtë, vullnet hekurt, kurajoz, i ndershëm, i mirë dhe fisnik sa më i miri simbol i kësaj kategorie. Zaimi është edhe i fuqishëm, shumë i fuqishëm dhe i aftë për t’u përballur e dalë fitues mbi çdo armik e kundërshtar…përjashtuar skuthat, ata i neverit, i injoron dhe i lë të mbyten në pisllëkun e vet. Gjatë gjithë veprimtarisë së tij Zaimi e ka prezantuar figurën e ushtarakut shqiptar dinjitoze, të aftë dhe krenare. Ai i ka korrur frytet e kesaj stature me tituj e dekorata të ndryshme brenda e jashtë vendit. Vlerësimeve sinjifikative nga Presidenti i Francës Sarkozy dhe Hollande apo ai i Asamblesë Europiane z.Colin Cameron, skuthat tanë i vunë përballë largimin nga detyra të kolonelit të hekurt, Zaim Kuçit.
Medalja “OFICER I URDHËRIT KOMBËTAR TË MERITËS”, akorduar nga Sarkozy për Zaim Kuçin nuk është një dekorate honorifike, protokollare, kortezie e një shteti, por një dekoratë vlerësim pune, dije dhe kontributi të suksesshëm.
Dhe për ta përfunduar këtë shkrim për njeriun e mirë dhe profesionistin e arrirë, Zaim Kuçi, po sjellë përsëri Ambasadorin Ylljet Aliçkaj. Ja ç’thotë Ai po në parathënien e tij në librin “Jeta e një Piloti” :
“- Zaimi ia ka dalë të ballafaqojë përvojën vetjake me historinë e aviacionit shqiptar dhe politikave të mbrojtjes, duke ndërthurur harmonikisht historinë e vet jetësore, protagonist aktiv dhe reflektiv i kësaj arme, me vetë historinë e aviacionit shqiptar, që nga themelimi deri në ditët e sotme, një hark kohor ky i një jete plot peripeci dhe arritje në fushën ushtarake e ato diplomatike, deri….në largimin e parakohshëm e paradoksal të Tij nga karriera e tij, pasuar nga një vlerësim i lartë dhe plotësisht të merituar: “Kryqi i Urdhërit Kombëtar të Meritës“, nga Presidenti i Francës.
Qyteti i tij i lindjes , më 15 Maj 2016 Këshilli Bashkiak Berat i akordoi Zaim Kuçit titullin “Qyterar Nderi”.
