Kur martohemi, ndihemi absolutisht të sigurt që kemi gjetur ‘të duhurin’. Por, statistikat tregojë rezultate të ndryshme. Ndonjëherë e kemi të vështirë të pranojmë se të qenët ‘të lumtur përgjithmonë’ nuk po funksionon, por nuk duhet të mërzitemi, sepse ka shumë gjëra pozitive që divorci sjell në jetën tonë.
Ishte viti 1970 kur në Itali u miratua ligji për divorcin . Katër vjet më vonë, italianët dolën masivisht për të votuar në referendum për të thënë nëse donin shfuqizimin e tij: votat “jo” fituan dhe divorci mbeti i ligjshëm. Një revolucion, veçanërisht për të ashtuquajturin seks më të dobët , i cili e pa të njohur të drejtën për të zgjedhur si dhe me kë të jetonte. Por më parë, si u ndamë? Dhe si jetoi gruaja pas ndarjes?
TALENT I MADH, GUXIM I MADH. Në kohët e lashta, prika ishte mbret . Një grua kaloi nga duart e babait te burri i saj me një pjesë të pasurisë së saj: tokë, shtëpi, në disa raste edhe skllevër.
Sa më i pasur të ishte çmimi, aq më të larta ishin shanset për të pasur një martesë të mirë. Divorci, në rastet e parashikuara nga ligji, ishte i mundur, por për gruan ndarja rezultonte me ndërrim të zotit: nëse bashkimi dështonte, ajo kthehej nën autoritetin atëror, me pasurinë e saj, burimin e vetëm të mbështetjes. Dhe nëse ajo kapej në flagrancë, ajo dërgohej në shtëpi pa prikë.
NJË RAST I RRALLË. Ndër egjiptianët, gjatë Mbretërisë së Vjetër (2700-2192 p.e.s.), gratë gëzonin njëfarë pavarësie: kur martoheshin, ato vazhdonin të dispononin me pasuritë e tyre dhe i mbanin ato edhe në rast divorci – sepse para ligjit ato kishin të njëjtat të drejta. dhe të njëjtat detyra si burrat.
NË MËRGIM. Ky nuk ishte rasti në Romën e lashtë. Divorci ( divortium , ndarja) – shumë i shpeshtë gjatë Republikës – dhe tradhtia bashkëshortore rregulloheshin nga Augusti: gruaja që mashtroi gjatë perandorisë së tij u ndëshkua me konfiskimin e gjysmës së pajës dhe internimin në një ishull. I njëjti fat pati edhe të dashurin – por mërgimi ishte në një ishull tjetër, natyrisht.
Rregullat u shtrënguan edhe më vonë, me krishterimin. Nëse braktiset ose refuzohet, gruaja mund të zgjedhë nëse do të kthehet në shtëpi ose do të mbyllet në një manastir. Përveç nëse ajo ishte mashtruese – në këtë rast ajo u hodh jashtë pa para – ose ajo ishte vajza e një pape, si Lucrezia Borgia.
Ajo jo vetëm që u lejua të divorcohej (martesa e saj e parë u anulua, duke mbështetur akuzën e rreme për pafuqinë e të shoqit), por edhe të rimartohej. Për të gjithë të tjerët, divorci ishte i pamundur.
TË LIRË TË GJITHË! Revolucioni Francez bëri që ortodoksia katolike të lëkundet. Për një periudhë të shkurtër, në ditët e tërbimit jakobin pas ngjarjeve të 1789-ës, u arritën lartësitë liridashëse, të cilat për shekujt në vijim mbetën një kimerë: madje ishte e mundur të divorcohej për shkak të papajtueshmërisë së thjeshtë të karakterit.
Me një sërë ligjesh të mëvonshme, midis 1792 dhe 1794 u vendos gjithashtu parimi se askush nuk mund të detyrohet të mbetet i lidhur me një person kur nuk dëshiron: ishte triumfi i lirisë individuale të shpallur nga revolucioni.
Më pas u përcaktua edhe kriteri i pasurisë së përbashkët dhe kompensimit të mirëmbajtjes.
RESTAURIMI. Megjithatë, koha për një model kaq të emancipuar dhe liridashës të familjes borgjeze nuk ishte pjekur, edhe sepse martesa – ndryshe nga sot – konsiderohej një institucion kyç i shoqërisë dhe e mira e shoqërisë vinte para lirisë së individit. Rezultati? Kishte një rikthim në rregull dhe rivendosje, edhe në temën e divorcit.
DHE SOT? Pra, si arritëm në epokën e Liz Taylor, aktores që mburret me tetë martesa në CV-në e saj? Në mes ishte revolucioni industrial, i cili futi vlera të reja individualiste në kulturën masive, të rikuperuara nga Revolucioni Francez.
Nuk jemi më bashkë për detyrë, por për dashuri. Dhe kur kjo të përfundojë, ne e lëmë njëri-tjetrin. Përderisa njëri bashkëshort ndihmon financiarisht të dobëtin.
Një praktikë e panjohur në të kaluarën – por të paktën “ngushëlluese”, nëse mendoni si aktorja gjermane Marlene Dietrich, e cila u shpreh: ” Kur dashuria mbaron, ushqimi mbush boshllëkun “./Përshtati në shqip nga Focus.it, S.M
