Syri i parë i transplantuar në botë ka filluar të reagojë ndaj dritës, një arritje e rëndësishme në fushën e mjekësisë, edhe pse pacienti nuk do të rifitojë shikimin. Ky transplant i jashtëzakonshëm përfshinte jo vetëm syrin e plotë, por gjithashtu një pjesë të fytyrës dhe ka dhënë rezultate shumë të kënaqshme deri tani.
Një operacion i paprovuar më parë
Në vitin 2021, Aaron James, një teknik rrjeti nga Arkansas, përjetoi një aksident tragjik që i mori krahun e majtë, syrin e majtë, mjekrën dhe hundën. Pas dy vjetësh pa mundësi të nuhaste, të fliste, të gëlltiste ose të shijonte ushqimin e ngurtë, James iu nënshtrua një transplantimi të pjesshëm të fytyrës dhe transplantit të parë në botë të një syri të plotë në vitin 2023. Një vit pas operacionit, mjekët po vlerësojnë rezultatet dhe ato janë shumë pozitive.
Një kirurgji komplekse
Gjatë operacionit 21-orësh në New York University (NYU) Langone Health, një ekip prej 140 profesionistësh transplantuan syrin e majtë të një dhuruesi të vdekur nga truri, së bashku me zgavrën e kockave që e rrethon atë, hundën, një pjesë të kockës së mjekrës, si dhe muskujt, nervat dhe enët e gjakut përkatëse. Siç është raportuar nga Nature, diseksioni kirurgjik i një syri është një operacion shumë i ndërlikuar, dhe për këtë arsye, ekipi i kirurgëve i udhëhequr nga mjeku i NYU Langone, Eduardo Rodriguez, duhej të praktikonte 15 herë mbi kufomat para se të realizonte operacionin.
Pas aksidentit, James ishte nënshtruar disa operacioneve, përfshirë një për heqjen e syrit të tij të majtë, që shkaktonte dhimbje të forta. Nervi optik ishte prerë sa më afër kokës së syrit për të ruajtur një pjesë më të madhe në rast të një transplantimi të mundshëm.
Vendimi për të marrë rrezikun
James kishte nevojë për një transplant të fytyrës dhe kishte vendosur të merrte rrezik të shtuar, duke përfshirë mundësinë e dëmtimit të syrit të tij funksional ose kalimin e jetës me ilaçe imunosupresive, për të përfituar gjithashtu nga transplantimi i syrit, duke kontribuar kështu në avancimin e këtij fushë të mjekësisë.
Sfida të mëdha në kirurgji
Mjekët u përballën me shumë sfida gjatë operacionit, duke përfshirë ruajtjen e qarkullimit të gjakut në syrin e dhuruesit gjatë eksportimit dhe sigurinë që të merrnin një pjesë të kockës nga fytyra e dhuruesit që përputhej perfekt me pjesën e munguar në fytyrën e James. Për më tepër, gjatë transplantimit, qelizat staminale të rritura nga dhuruesi u injektuan në pikën e lidhjes me nervin optik të marrësit për të stimuluar rigjenerimin e qelizave të dëmtuara.
Progresi dhe sfidat
Edhe pse ishte e qartë që James nuk do të rifitonte shikimin nga syri i transplantuar, pasi nuk ishte e mundur që nervi optik i dhuruesit të rilidhte me trurin e tij, progresi i syrit të transplantuar ishte konsideruar i jashtëzakonshëm pesë muaj pas operacionit. Qarkullimi i gjakut në organ ishte rikthyer plotësisht, por mbetet e paqartë nëse lidhjet nervore të syrit janë të rikuperueshme dhe nëse retina do të jetë ndonjëherë në gjendje të funksionojë.
Kjo arritje përfaqëson një hap të rëndësishëm në avancimin e kirurgjisë dhe ofron shpresa për të ardhmen e trajtimeve për pacientët me dëmtime të ngjashme. S.B
