Shumë pronarë peshqish pyesin veten nëse peshqit e tyre po flenë, duke goditur me ankth akuariumin kur kafsha e tyre shfaqet e palëvizur. Edhe shkencëtarët janë munduar për të kuptuar gjumin e peshkut, por përparimet e fundit në teknologji kanë ofruar më shumë njohuri.
Sipas Jared Guthridge, kurator në Alaska Sealife Center (ASLC), peshqit flenë, megjithëse jo si gjitarët. Lloje të ndryshme peshqish shfaqin sjellje të ndryshme gjatë gjumit. Disa rrinë pezull pranë nënshtresës, ndërsa të tjerët shtrihen në njërën anë. Guthridge shpjegon se shumë peshq bëjnë një sy gjumë të shkurtër gjatë gjithë ditës, dhe disa duken të zbehtë dhe të ngadalshëm për të reaguar kur i shqetësojnë gjatë gjumit më të thellë.
Njohja e modeleve të gjumit tek peshqit
Gjumi është thelbësor për të gjitha speciet, por peshqit shfaqin shenja delikate pasi u mungojnë qepallat dhe nuk pushojnë dukshëm si njerëzit. Teknologjia e fundit e skanimit të trurit ka lejuar shkencëtarët të konfirmojnë gjendjen e gjumit të peshkut. Peshqit zebra (Danio rerio), me formën e tyre të tejdukshme të larvave dhe strukturën e thjeshtë të trurit, kanë qenë ideale për këto studime. Në vitin 2019, studiuesit identifikuan dy gjendje të dallueshme të gjumit: “gjumë i ngadaltë shpërthyes” dhe “gjumë me valë të përhapura”, ky i fundit i ngjan gjumit REM të njeriut. Megjithatë, peshqit nuk kanë një neokorteks, kështu që krahasimi nuk është i saktë.
Sjelljet e gjumit të peshkaqenëve janë studiuar gjithashtu. Një studim i vitit 2022 monitoroi ritmet metabolike të peshkaqenëve cephaloscyllium isabellum për të dalluar mes gjumit dhe pushimit. Është interesante se këta peshkaqenë, të pajisur me një qepallë të tretë, kishin më shumë gjasa të flinin me sy të mbyllur gjatë ditës, duke treguar se sytë e hapur gjatë natës nuk do të thotë se ata ishin zgjuar.
Krahasimi i mënyrës sesi flenë peshqit dhe peshkaqenët
Ndryshe nga peshkaqenët, shumicës së peshqve u mungojnë qepallat, që do të thotë se drita mund të ndikojë në gjumin e tyre. Në ASLC, ndriçimi imiton kushtet natyrore për t’u lidhur me orët biologjike të peshkut. Ruajtja e cikleve të qëndrueshme të dritës është thelbësore për aktivitete si pjellja e vezëve, të cilat ndodhin vetëm një herë në vit në disa specie.
Si të kuptoni nëse peshku juaj po fle
Pronarët e akuariumeve duhet të vëzhgojnë me kujdes për të kuptuar nëse peshqit e tyre pushojnë. Peshqit që flenë shfaqin pak lëvizje dhe mund të mos i përgjigjen menjëherë dritës ose ushqimit. Identifikimi i modeleve të tyre të gjumit i ndihmon pronarët të shmangin momentet e panikut kur peshqit e tyre shfaqen të palëvizshëm brenda akuariumit. S.B
