Një nga figurat e pikturuara nga Michelangelo në Përmbytjen e Madhe, një kryevepër e famshme që është pjesë e serisë së afreskeve në kamerën e Kapelës Sistine, mund të jetë një grua që vuan nga kanceri i gjirit. Një rianalizë e kujdesshme shkencore e personazhit në fakt do të kishte gjetur, në gjoksin e saj të djathtë, disa shenja që i atribuohen një forme kanceri – një lloj përfaqësimi tashmë i lidhur me një vepër tjetër të artistes së Rilindjes.
KËMBANAT E ALARMIT. Përmbytja është pjesë e Tregimeve të Zanafillës, nëntë panelet qendrore të afreskuar nga Michelangelo midis 1508 dhe 1512 në kamerën e Kapelës Sistine në Romë. Ai përfaqëson ndëshkimin e Zotit ndaj njerëzimit me përpjekjen e Noeut për shpëtim dhe një mori njerëzish që përpiqen të çojnë veten në tokë të sigurt nën peshën e sendeve të tyre. Raffaella Bianucci, një bioantropologe në Universitetin e Paris Saclay në Francë, analizoi nga afër figurën e një gruaje në anën e majtë të afreskut, e mbuluar vetëm me një mantel dhe një shall blu, duke treguar statusin e saj të martuar. Gjoksi i saj i djathtë ka një thithkë të prerë dhe një areolë (zona rrethore e pigmentuar rreth saj) e rrethuar nga dhëmbëzime dhe zgjatime të parregullta, me qendrën që duket e gërryer.
ANATOMIA FAMILJARE. Për më tepër, të dy sqetullat, sipas Bianucci dhe kolegëve, paraqesin ënjtje të pajtueshme me nyjet limfatike të fryra. Shenjat, në përgjithësi, që do të çonin në një “diagnozë” të kancerit të gjirit. Nëse, sigurisht, nuk mund të jemi të sigurt për qëllimet e artistit, duhet të kujtojmë se Mikelanxhelo i kishte përsosur studimet e tij për anatominë njerëzore duke marrë pjesë në diseksionet e kufomave përpara se të punonte në Historitë e Zanafillës. Dhe se shenjat e dallueshme të një dëshire – të supozuar – për të përfaqësuar një tumor të gjirit ishin gjurmuar tashmë në një tjetër prej veprave të tij: Nata, një skulpturë mermeri që dekoron Sakristinë e Re në San Lorenzo në Firence.
KUPTIMET E MUNDSHME. Nëse intuita do të ishte e saktë, mund të mendohej se Mikelanxhelo donte të përfaqësonte me sëmundje konceptin e pashmangshmërisë së vdekjes, një mendim që në kohën kur artisti jetonte (1475-1564) ishte i lidhur ngushtë me zbulimin e një tumori – madje edhe atyre që mund të trajtohen me sukses sot. Në një cikël piktoresk që shpesh kujton konceptin e ndëshkimit hyjnor të pranishëm në Zanafillën, shenjat e dallueshme të një tumori mund të tregojnë idenë e shtrembëruar, por të pranishme në këtë lloj ikonografie, të një sëmundjeje të shkaktuar si ndëshkim për sjelljen epshore të njerëzimit. Gjiri femëror në fakt lidhet, në këtë kontekst të Dhiatës së Vjetër, me konceptin e mëkatit. A JEMI TË SIGURT? Megjithatë, historianë të tjerë mjekësorë nuk janë të bindur për këtë interpretim. Në fakt, nëse Michelangelo do të kishte dashur vërtet të përfaqësonte kancerin e gjirit – thonë ata – do ta kishte bërë këtë në një mënyrë më evidente, për shembull duke paraqitur ulcerat në lëkurën e gruas. Por ai nuk e bëri./K.B
Burimi: Focus.it
