Alda Bardhyli
Sot jemi mbledhur për të festuar Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare, një ditë që na kujton rëndësinë e gjuhëve në identitetin tonë, në komunikimin e përditshëm dhe në zhvillimin e shoqërisë.
Gjuha është më shumë sesa një mjet komunikimi – ajo është trashëgimi, kulturë dhe histori e gjallë që lidhet ngushtë me qenien tonë.
Gjuha është një nga shtyllat kryesore të identitetit tonë kulturor dhe kombëtar. Ajo ruan historinë dhe traditat tona, duke na lidhur me të kaluarën dhe duke ndikuar në mënyrën se si e perceptojmë botën.
Një popull pa gjuhën e tij është si një pemë pa rrënjë – e ekspozuar ndaj rrezikut të zhdukjes.
Në këtë kontekst, ruajtja dhe promovimi i gjuhës amtare është detyrë e çdo individi dhe institucioni.
Gjuha e nënës është themeli i formimit tonë intelektual dhe emocional. Ajo është gjuha e parë me të cilën një fëmijë njeh botën, shpreh ndjenjat dhe ndërton identitetin e tij.
Studimet tregojnë se mësimi i gjuhës së nënës në vitet e para të jetës ndikon në zhvillimin e aftësive njohëse dhe krijon një bazë të fortë për mësimin e gjuhëve të tjera. Ruajtja dhe përdorimi i gjuhës së nënës është thelbësor për të mbajtur të gjallë kulturën dhe vlerat që na përcillen brez pas brezi.
Në botë ekzistojnë mijëra gjuhë, por fatkeqësisht shumë prej tyre janë në rrezik zhdukjeje. Sipas UNESCO-s, çdo dy javë një gjuhë zhduket, duke humbur përgjithmonë një pjesë të trashëgimisë njerëzore. Shumë prej këtyre gjuhëve janë bartëse të njohurive dhe mënyrave unike të të menduarit, të cilat nuk mund të zëvendësohen.
Në këtë kuadër gjuha shqipe eshte dyfish unike, edhe si formë e vjetër gjuhësore, edhe si përvojë kombëtare e jetesës dhe historisë.
Në shekullin XXI, teknologjia ka ndryshuar mënyrën se si komunikojmë. Përkthimi automatik, inteligjenca artificiale dhe rrjetet sociale kanë lehtësuar shkëmbimin gjuhësor, por gjithashtu kanë ngritur sfida të reja.
Rreziku qëndron në faktin se disa gjuhë mbeten të nënpërfaqësuara në botën dixhitale, duke i lënë folësit e tyre në një disavantazh. Prandaj, është e rëndësishme të investojmë në zhvillimin e softuerëve dhe përmbajtjeve në gjuhën tonë për të siguruar që të mos mbetet pas.
Shumëgjuhësia është një pasuri e madhe. Studimet kanë treguar se të flasësh më shumë se një gjuhë jo vetëm që rrit mundësitë profesionale, por gjithashtu përmirëson aftësitë e të menduarit dhe fleksibilitetin konjitiv. Prandaj, ne duhet të inkurajojmë mësimin e gjuhëve që në moshë të re dhe të krijojmë një kulturë ku të mësojmë dhe të respektojmë diversitetin gjuhësor.
Gjuha kombëtare është elementi kryesor që bashkon një komb dhe forcon ndjenjën e përkatësisë. Ajo është mjeti kryesor i edukimit, ligjit dhe komunikimit zyrtar. Ruajtja dhe zhvillimi i gjuhës kombëtare është një detyrë e vazhdueshme për të garantuar që ajo të mbetet e fuqishme dhe e përshtatur për sfidat e kohëve moderne. Në këtë drejtim, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit luan një rol kyç, duke promovuar botimet në gjuhën shqipe, duke mbështetur autorët vendës dhe krijuesit e rinj, duke zhvilluar fjalorët, fjalët dhe të folmet, dmth, dialektet, duke nxitur kulturën e leximit.
Përmes iniciativave të saj, kjo qendër kulturore e librit dhe e leximit kontribuon në forcimin dhe pasurimin e gjuhës sonë kombëtare.
Dita Ndërkombëtare e Gjuhës na kujton përgjegjësinë që kemi për të mbrojtur dhe promovuar gjuhën tonë./K.K
