60 vjet më parë, Giulio Natta mori çmimin Nobel në Kimi për krijimin e polipropylenit, i cili përdoret (fatkeqësisht) edhe sot për objektet e përditshme.
I vetmi italian që ka marrë çmimin Nobel në kimi, në vitin 1963, është Giulio Natta (1903-1976). Inxhinieri ligurian me origjinë nga Porto San Maurizio (Imperia), i diplomuar në inxhinieri kimike në Politeknikun e Milanos, u bë i famshëm në vitet gjashtëdhjetë për faktin se kishte bërë materialin plastik më të përhapur në botë: polypropylene. Përveç çmimit Nobel, inxhinieri ligurian mori pesë diploma nderi në Kimi nga katër vende të ndryshme për punën e tij: Italia, Gjermania, Belgjika dhe Shtetet e Bashkuara.
KARRIERA. Menjëherë pas diplomimit në Politeknik në vitin 1924, Natta kreu studime të rëndësishme mbi katalizatorët dhe arriti të zhvillonte një proces për sintezën e methanolit, një karburant i rëndësishëm, solvent dhe reagent në procese të shumta kimike industriale. Në vitin 1932 në Universitetin e Freiburgut ai ra në kontakt me kiminë makromolekulare për herë të parë, një fushë themelore e studimeve të tij të mëvonshme.
EPOKA E PLASTIKËS. Në vitin 1939 ai mori karrigen e kimisë industriale në Politeknikumin e Milanos, ai vazhdoi kërkimet e tij mbi polimerët me një strukturë kristalore dhe, pasi lufta mbaroi, ai filloi një bashkëpunim me fabrikën Montecatini në Merano që e çoi atë të arrinte shpikjen e tij më të rëndësishme: polypropylene isotaktike, një material që i dha udhë epokës së plastikës dhe që u tregtua me shumë sukses nën emrin Moplen.
SHPIKJE REVOLUCIONARE. Natta ishte në gjendje të merrte këtë produkt sintetik, i cili dallohej nga të tjerët për vetitë e tij të shkëlqyera kimike dhe mekanike, falë një teknike revolucionare të quajtur “polimerizimi stereospecifik”, të cilën e zhvilloi në bashkëpunim me shkencëtarin gjerman Karl Ziegler, dhënë nga Akademia Mbretërore Suedeze në të njëjtin vit.
KRYQ DHE KËNAQËSI. Meqë është një produkt jo i biodegradueshëm, plastika sot përbën një problem të madh për shëndetin e planetit, por në kohën e Nattës (këto ishin vitet e bumit ekonomik) ky nuk ishte rasti. Plastika u provua të ishte një material i dobishëm dhe i larmishëm, i cili mund të kishte një gamë të gjerë dhe heterogjene aplikimesh, që nga paketimi deri te industria automobilistike, nga elektronika tek aviacioni, deri te objektet e përditshme, si pjatat dhe lodrat, duke u bërë simbol i modernitetit dhe përparimit.Përshtatur nga Fokus.it/O.S
