Grupit të Dialogut po i përfundon afati për të sjellë në trajtën përfundimtare projektligjin për ndryshimet në Kodin Elektoral. Pavarësisht përpjekjeve të vazhdueshme për të përmirësuar dhe modernizuar sistemin zgjedhor, ekziston një rrezik real që diaspora mund të mos ketë mundësinë të votojë në zgjedhjet e vitit 2025.
Vota e Diasporës mbetet një sfidë edhe për disa ditë nga Grupi i Dialogut në Komisionin e Ligjeve, por me shumë gjasa pritet që Diaspora mos e ketë vitin e ardhshëm të drejtën e votës nga vendi ku ata jetojnë dhe punojnë. Politikës i interesojnë investimet e sjella nga emigrantët dhe kursimet e tyre, por vota e tyre duket e parëndësishme dhe e panevojshme.
Cdo gjë po vjen drejt skadimit dhe me shumë gjasa ne do të shkojmë me një Kod jo shterues sa i takon emergjencave që është vota elektronike dhe vota e shqiptarëve që jetojnë jashtë. Edhe pse Partia Demokartike nuk ka kryer ndonjë takim me Diasporën jashtë kufinjëve, Partia Socialiste ishte në Greqi dhe në Itali.
Në tubimet e mëdha u fol për Partinë Socialiste por jo për votën e tyre. Po ashtu Rama tha se vota e Diasporës nuk mund të bëhet për shkak të një regjistri të emigrantëve.
Afati
Afati për përfundimin e reformës zgjedhore, i caktuar nga Kryetari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashi, po afron me shpejtësi. Sipas planit të punës të miratuar nga Grupi i Dialogut, projektligji për ndryshimet në kodin zgjedhor duhet të dorëzohet në Kuvend deri më 1 korrik 2024.
Grupi i Dialogut në Komisionin e Ligjeve e ka miratuar planin e punës për Reformën Zgjedhore, por që më prej më shumë se një muaj nuk është mbledhur për të sjellë në formë përfundimtare dhe të dakordësuar Kodin e ri Zgjedhor. Edhe në dokumentin e dalë nga Grupi i Dialogut përcaktohet se projektligji duhet të depozitohet në Kuvend jo më vonë se data 1 korrik 2024.
Kreu i Komisionit Qendror Zgjedhor Ilirian Celibashi ka nënvizuar rëndësinë e përmbushjes së këtij afati për të siguruar që rekomandimet dhe çështjet kyçe të identifikuara nga OSBE/ODIHR dhe grupet e tjera të interesit të adresohen në kohë. Reforma synon përmirësimin e sistemit zgjedhor, përfshirjen e diasporës në procesin e votimit, dhe garantimin e lirisë dhe fshehtësisë së votës.
Për të arritur këtë, Grupi i Ekspertëve Teknikë ka hartuar tekstin e dispozitave të reja të cilat do të diskutohen dhe miratohen nga Grupi i Dialogut. Pas miratimit, dispozitat do të publikohen në faqen e internetit të Kuvendit dhe do të jenë të hapura për komente dhe sugjerime nga publiku dhe organizatat joqeveritare.
Gjithashtu, Celibashi ka kujtuar Kuvendin se është thelbësore që ky afat të respektohet për të siguruar një proces zgjedhor transparent dhe të drejtë për të gjithë qytetarët shqiptarë.
Vota e Diasporës
Një nga aspektet më të rëndësishme të Reformës Zgjedhore në Shqipëri është përfshirja e diasporës në procesin zgjedhor, duke mundësuar që shqiptarët që jetojnë jashtë vendit të ushtrojnë të drejtën e tyre të votës.
Për këtë qëllim, grupi i dialogut për reformën zgjedhore ka bërë disa hapa të rëndësishëm për të garantuar pjesëmarrjen efektive dhe të sigurt të diasporës në zgjedhjet e ardhshme.
OSBE-ODHIR
Teksti i dispozitave të miratuara nga komisioni i dërgohet për mendim edhe ODIHR dhe organizatave të tjera ndërkombëtarë për ekspertizë.
Në mënyrë të veçantë në rast se në Grupin e Dialogut nuk ka dakortësi politike për një çështje apo dispozita të caktuara, Grupi në mënyrë konsensuale dhe kur e konsideron të arsyeshme, i drejtohet për mendim këshillimor ODIHR-it duke i paraqitur çështjen për të cilën nuk ka dakortësi politike dhe eventualisht çdo material apo koment të anëtarëve në lidhje me të./ S.M
