2019-ta ka qënë një vit plot ngjarje. Tashmë bota ka hedhur sytë nga e ardhmja dhe shumë studiues ka dhwnë prognoza mbi atë çka pritet të ndodhë.
Revista prestigjoze amerikane “The National Interest” ka nxjerrë në pah pesë vende ku lufta e tretë botërore në vitin 2020 mund të shpërthejë. Robert Farley, një shkrimtar dhe profesor në Fakultetin e Diplomacisë dhe Marrëdhënieve Ndërkombëtare të Universitetit të Kentucky, shikon këto pesë vende në rendin e mëposhtëm:
Irani / Izraeli
Farley thotë se Irani dhe Izraeli tashmë po zhvillojnë luftëra me intensitet të ulët përtej Lindjes së Mesme. Irani mbështet grupet anti-izraelite në Gaza, Liban, Siri dhe vende të tjera, ndërsa Izraeli nuk heziton të sulmojë forcat iraniane të vendosura në Siri.
Izraeli gjithashtu ka ndërmarrë hapa për të ndërtuar një koalicion të gjerë anti-Iran në nivelin diplomatik, ndërsa Irani ka bërë përpjekje të mëdha për të forcuar marrëdhëniet me militantët dhe aktorët e tjerë jo-shtetërorë.
Eshtë e vështirë të imagjinohet skenarët ku të dy vendet do të hynin në një luftë më të gjerë, më intensive, beson Farley.
Sidoqoftë, nëse Irani vendos të rindezë programin e tij bërthamor ose të sulmojë Arabinë Saudite, ai mund ta nxisë Izraelin të zgjerojë gamën e tij të sulmeve kundër objektivave iraniane, dhe ndoshta edhe brenda Iranit. Një konikt i tillë mund të ketë pasoja më të gjera dhe të kërcënojë rezervat globale të naftës, madje mund të bëjë që Shtetet e Bashkuara dhe Rusia të ndërhyjnë.
Turqi
Tensionet midis Turqisë dhe Shteteve të Bashkuara janë intensikuar gjatë vitit të kaluar, veçanërisht pasi SHBA papritur i dha Turqisë dritën e gjelbër për të pastruar zonat kutare siriane nga kurdët që mbështet. Uashingtoni shpejt ia ktheu shpinën Turqisë dhe lloi të kërcënonte me sanksione nëse nuk do të ndalonte sulmet e saj.
Marrëdhënia midis Shteteve të Bashkuara dhe Turqisë është përkeqësuar në atë pikë sa disa kanë lluar të kenë frikë për të ardhmen e NATO-s, tha Farley.
Kashmir
Tensionet midis Pakistanit dhe Indisë kanë mbetur të ulëta gjatë dekadës së fundit derisa kryeministri indian Narendra Modi ka ndërmarrë hapa për të hequr autonominë kushtetuese në Kashmir të kontrolluar nga India dhe për të ndryshuar ligjin e shtetësisë në pjesën tjetër të Indisë. Lëvizje të tilla kanë çuar në disa trazira brenda Indisë dhe kanë shtyrë tensione të gjata midis New Delhit dhe Islamabadit.
Sipas autorit, masat e ndërmarra nga India në Kashmir dhe ndryshimi i ligjit të shtetësisë, mund të përkeqësojnë dhe agravojnë situatën atje. Nëse kjo ndodh, Modi mund të ndjehet i detyruar të reagojë në një farë mënyre, duke çuar në një përshkallëzim me Pakistanin, i cili mund t’i vendosë të dy vendet në prag të një konikti më serioz.
Këtu, autori tërheq vëmendjen për lidhjet e forta midis Kinës dhe Pakistanit dhe zhvillimin e marrëdhënieve midis New Delhit dhe Uashingtonit, të cilat mund të kthejnë efektet e një konikti të tillë në një katastrofë ndërkombëtare.
Gadishulli Korean
Një vit më parë, pati shpresa të mëdha se bisedimet midis Shteteve të Bashkuara dhe Koresë së Veriut do të kishin sukses në zbutjen e përhershme të tensioneve në Gadishullin Korean.
Fatkeqësisht, problemet kryesore në situatat e brendshme të të dy vendeve, së bashku me një tjetër situatë konfuze strategjike, parandaluan arritjen e një marrëveshjeje.
Në fakt, tensionet midis dy vendeve tani janë në nivelet e tyre më të larta që nga viti 2017, dhe zgjedhjet e ardhshme të SHBA-së vetëm mund të përkeqësojnë situatën, sipas Farley.
Farley beson se Presidenti amerikan Donald Trump, megjithëse shpreson se një marrëveshje me Korenë e Veriut do të përmirësojë shanset e tij për të tuar zgjedhjet presidenciale, mund të ndiejë nevojën e ndërhyrjes më të fortë kundër vendit komunist, nëse ky i fundit përpiqet të testojë raketa ndërqytetëse (ICBM) ose të zbatojë prova bërthamore.
Deti i Kinës së Jugut
Autori beson se marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës kanë arritur në një pikë të pasigurt. Duket se çdo marrëveshje tregtare midis dy vendeve do të zvogëlonte disi tensionet, por zbatimi mbetet në dyshim. Të dy palët kanë tregues për përshkallëzim diplomatik dhe ekonomik, i cili gjithmonë mund të çojë në konfrontim ushtarak në zona të tilla si deti i Kinës së Jugut ose deti i Kinës Lindore.
Farley përfundon duke thënë se ka pak shanse të një shpërthimi të Luftës së Tretë Botërore në vitin 2020 pasi të gjithë presin rezultatin e zgjedhjeve të SHBA dhe një kuptim më të mirë të drejtimit të politikës amerikane gjatë katër viteve të ardhshme. Megjithatë, çdo krizë nxitet nga logjika e vet, dhe Pakistani, India, Kina, Izraeli, Irani, Turqia dhe Rusia mund të ndjehen të veprojnë. Prandaj, përqendrimi i vëmendjes në zgjedhjet e SHBA-së nuk duhet të maskojë fërkimet.
