HISTORIA/ 11 shkurt 1920, Tirana 100-vjet kryeqytet

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Organet e larta të shtetit shqiptar, që dolën më 1920 nga Kongresi i Lushnjës, i cili u zhvillua më 21-31 Janar 1920, u vendosën më 11 Shkurt 1920 në Tiranë, që u caktua përkohësisht kryeqyteti i Shqipërisë. Përfundimisht Tirana u shpall kryeqytet me statutin e Republikës Shqiptare në Janar 1925.

Pas 1920 filloi popullimi me banorë të ardhur nga krahina e qytete të tjera të vendit.

Më 11 shkurt 1920, populli i Tiranës priti me entuziazëm Këshillin e Lartë dhe Qeverinë, e cila u vendos pikërisht në atë ndërtesë, ku tiranasit kishin ngritur flamurin në vitin 1912.

Autoritetet e larta të shtetit shqiptar që dolën nga Kongresi, në marshimin e tyre (që nisi më 6 shkurt), kaluan në Kavajë dhe në pamundësi për të hyrë në Durrës, i cili ishte i pushtuar nga forcat italiane, u kthyen drejt Shijakut, për të mbërritur në Tiranë.

Arsyet që u vendos të shkohej drejt Tiranës qenë:

– Mosprania e forcave të huaja (pushtuese),

– pozita gjeografike në qendër të vendit,

– patriotizmi shumë herë treguar i popullsisë së trevës, dhe

– ndodhja e disa ndërtesave që mund të përdoreshin si zyra.

Në këtë rrugëtim të rrezikshëm, rol kryesor pati Ministri i Brendshëm, Ahmet Zogu, i cili kishte përkrahësit e tij të armatosur. Sipas kujtimeve të bashkëkohësve, ka qenë moszbrapsja e tij përballë forcave italiane, (që tentuan t’i ndalonin përfaqësuesit e zgjedhur në Lushnje), moment kyç për suksesin e kësaj ndërmarrjeje.

Me të mbërritur në Tiranë, Këshilli i Naltë dhe qeveria, më 11 shkurt 1920, mes entuziazmit popullor, e shpallën atë kryeqytet të përkohshëm. Më 1922 Tirana u shkëput si nënprefekturë nga prefektura e Durrësit dhe u bë prefekturë më vete. Më 1923 ajo kishte 12.453 banorë.

Më 1924 Tirana u bë arenë e luftës së brendshme politike-Revolucionit të Qershorit dhe rikthimit të Ahmet Zogut, i cili u vu në krye të shtetit, në fillim si kryetar i Republikës Presidenciale (1925-1928) pastaj si mbret (1928-1939).

Lexo edhe :  "Nëse PD s'tërhiqet nga lobimi, kryen vepër penale", Kreshnik Spahiu jep shpjegimin

Data 11 shkurt, datë në të cilën Tirana u shpall kryeqytet i përkohshëm, është e një rëndësie parësore në historinë tonë kombëtare; kjo zgjedhje lidhet ngushtë me veprimtarinë e dendur patriotike të tiranasve, para dhe pas pavarësisë.

Historiku i shkurtër i Tiranës

Për herë të parë emri Tiranë përmendet në vitin 1418, në një dokument venedikas për t’u kujtuar në shekullin e 15-të nga historiani dhe shkrimtari i madh Marin Barleti.

Si datë e themelimit të Tiranës si qytet në zemër të Shqipërisë merret viti 1614, kur me kujdesin e Sulejman pashë Bargjinit u ngrit bërthama e parë e qytetit me një xhami, një banjë (hamam), një furrë dhe disa dyqane.

Tirana për gati dy shekuj qëndroi nën degën e familjes Toptani nga Kruja. Që nga mesi i shekullit XVII-të Tirana nisi të zhvillohej dhe në të u ndërtua një pazar i pajisur me zejtari të ndryshme.

Po aq të lashta sa edhe vetë qyteti janë edhe dy lagjet, ajo e Mujos dhe e Pazarit që ndodhen në zonën mes qendrës aktuale dhe rrugës së Elbasanit.

Në vitin 1789 nisi të ndërtohej xhamia e Et’hem Beut , në vitin 1830 u ngrit Kulla e Sahatit, në gjysmën e parë të shekullit XIX-të mbi lumin Lanë u ndërtuan dy ura ajo e Tabakëve dhe ura e Terzijve. Çezmat në Tiranë megjithëse të pakta konsideroheshin si diçka e shenjtë. Mund të përmendim këtu kroin e Banes, çezmën e Kroit të Shëngjinit etj.

Tirana ndodhet 110 metra mbi nivelin e detit dhe ka një shtrirje gjeografike në të njëjtin paralel me Napolin, Madridin dhe Stambollin, si dhe në të njëjtin meridian me Budapestin dhe Krakovin.

Tirana, nga qendër modeste, u shndërrua në kryeqytet.

Të fundit

Protesta e Hotolishtit/ Banorët sjellin me vete një arkivol: Ose ne, ose ju!

Banorët e Hotolishtit kanë nisur sot një protestë tjetër duke bllokuar rrugën kryesore, ndërsa nuk kanë munguar tensionet mes...

“Vetëm 9 ditë për takimin me historinë më 11 maj”/ Rama mesazh mbështetësve

Kryesocialisti Edi Rama vuri në dukje rëndësinë e javës së fundit të fushatës elektorale dhe ditës së votimit më 11 maj, për të ardhmen europiane të Shqipërisë. Teksa...

“6 mln dollarë për të pastruar damkën”/ Alibeaj godet Berishën: Morali s’blihet me para

Deputeti Enkelejd Alibeaj, bashkëdrejtues i koalicionit 'Djathtas për Zhvillim' është shprehur se morali politik nuk mund të blihet me para. Komentet Alibeaj i bëri gjatë...

Zgjedhjet e 11 Majit/ Ambasada Amerikane ndan mesazhin e zv.presidentit të SHBA

Në prag të zgjedhjeve të 11 Majit në Shqipëri, Ambasada Amerikane në Tiranë ka shpërndarë mesazhin e zëvendëspresidentit të SHBA J.D. Vance. Në mesazhin e...

Kur buka bëhet ëndërr dhe uji luks! Lufta e banorëve të Gazës për mbijetesë përmes fotove

Situata humanitare në Rripin e Gazës po përkeqësohet në mënyrë dramatike, ndërsa mijëra familje palestineze përballen me uri ekstreme për shkak të bllokadës së...

Lajme të tjera

Web TV