Që nga shekulli i 16-të dhe, veçanërisht në kohë të vështira, shishja e vodkës ka qenë një monedhë këmbimi në Rusi.
Në kohë të vështira një shishe vodkë në Rusi ka qenë gjithnjë më e vlefshme se disa kopekë, dhe përdorej si një çip i rregullt për marrëveshje. Nuk është e sigurt se gjyqtarët në Holandë, që zgjidhin mosmarrëveshjen e ish-aksionerëve të kompanisë së naftës Yukos kundër Moskës, janë të vetëdijshëm për këtë detaj, por edhe kështu, ata kanë vendosur që t’i kompensojnë ata me shumë vodka.
Një gjykatë ka marrë të drejtat lokale për dy marka legjendare, Stolíchnaya dhe Moskóvskaya, që i përkasin kompanisë shtetërore ruse Soyuzplodoimport, për të zgjidhur mosmarrëveshjen ligjore. Vendimi, i cili u mor në 7 maj, është efektiv për territorin e Holandës, Belgjikës dhe Luksemburgut, dhe është marrë me kërkesën e ish-aksionerëve të Yukos në fushatën e tyre për të marrë 50 miliardë dollarë si kompensim për shtetëzimin e kompanisë së naftës.
Situata e re u zbulua këtë javë, kur u bë publike nga një përfaqësues i kompanisë GML, e cila përfshin paditësit. Tani, ato të drejta mund të nxirren në shitje dhe, merreni me mend se me çfarë do të kompensohen ato. Sigurisht, do të duhet të presim, sepse kjo betejë gjyqësore që zgjat me vite do të vazhdojë akoma.
Përfaqësuesit e Soyuzplodoimport do të apelojnë dhe një vendim të Gjykatës Supreme të Holandës, i cili do të duhet të pritet. Ndërmarrja e naftës Yukos, dikur më e madhja e Rusisë, falimentoi në vitin 2006, tre vjet pasi themeluesi i saj, oligarku Mikhail Khodorkovsky, u arrestua dhe u akuzua për krime ekonomike.
Rasti dëshmoi pulsin politik që presidenti rus, Vladimir Putin, mbajti dhe fitoi në vitet e para të mandatit të tij me oligarkët që kishin kontrolluar ekonominë që nga epoka e Yeltsin-it. Mosmarrëveshja aktuale gjyqësore filloi në vitin 2014, kur Gjykata e Arbitrazhit, me qendër në Hagë, pranoi padinë nga kompanitë ndihmëse të GML-së, të cilat zotëronin rreth 70% të aksioneve të Yuko-s.
Ai tha se qeveria ruse abuzoi me sistemin gjyqësor për t’i detyruar aksionet e Yuko-s të transferohen në kompaninë shtetërore të naftës Rosneft. Rusia apeloi, dhe në vitin 2016 një gjykatë në Hagë e rrëzoi vendimin. Në shkurt të vitit 2020 një gjykatë tjetër ra dakord përsëri me paditësit.
Aktualisht, dhe në pritje të asaj që do të thotë Gjykata Supreme, shteti rus u detyrohet ish-aksionerëve të Yuko-s 570000 dollarë (500000 fillestarë plus 70000 interesa). “Dollari i lëngshëm” filloi të kishte kuptim në Rusi në shekullin e 16-të, kur arritjet në bujqësi çuan në korrje dhe teprica të mira.
Në vend që t’i çonin në treg, shumë pronarë të tokave vendosën të bënin vodka, e cila ishte një produkt me vlerë më të lartë dhe transportohej më lehtë. Ky alkool i distiluar, i cili mori mbështetjen e carit, që nga ajo kohë ka zëvendësuar birrën dhe kullotat. Për shekuj me radhë, vodka shërbeu si një këshillë apo si pagesë për punën manuale në këtë fushë.
Në kohërat më të vështira sovjetike u bë një çip i rregullt i pazareve, dhe në vitet ‘90 shumë banorë të qytetit ndërtuan vilat e tyre duke paguar për aranzhimet lokale me vodkë. Ish-aksionerët e Yuko-s panë një mundësi për ta tërhequr këtë traditë të lashtë në fillim të këtij viti, falë një mosmarrëveshjeje tjetër ligjore të gjatë.
Rusia ka kërkuar të drejtat ndërkombëtare të Stolíchnaya-s dhe Moskóvskaya-s për gati dy dekada nga Grupi SPI, i regjistruar në Luksemburg, dhe në pronësi të biznesmenit Yuri Shefler. Ky ishte më 1997 presidenti i Soyuzpodoimport. Por më pas ai krijoi një kompani të re me të njëjtin emër minus një “o”, Soyuzpodimport, me të cilën bleu markat më të njohura të vodkës ruse.
Por pastaj, ai krijoi një kompani të re me të njëjtin emër, duke i hequr vetëm një “o” Soyuzpodimport, me të cilin ai bleu markën më të mirënjohur të vodkës. Pastaj ai shiti Stolíchnaya-n dhe Moskóvskaya-n te kompania holandeze Spirit International, e cila është pjesë e SPI Group. Në vitin 2001 një gjykatë ruse vendosi që markat ishin sekuestruar në mënyrë të paligjshme.
Por Shefler u largua nga vendi dhe mosmarrëveshja u bë ndërkombëtare. Në vitin 2018, një gjykatë holandeze ra dakord me Rusinë dhe në janar të vitit 2020 Gjykata Supreme ia ktheu të drejtat, vlerësuar me rreth 2 miliardë dollarë. Pasi mësuan këtë fjali, ekspozuesit e Yuko-s u kërkuan gjyqtarëve holandezë që kompensimi të bëhej me vodka.
Përdorimi i vodkës si monedhë është ende sot një praktikë e zakonshme në disa zona rurale. Dhe për ata që kanë harruar, përveç Stolíchnaya dhe Moskóvskaya, në raftet e dyqaneve ruse mund të gjeni një markë të quajtur Rússkaya Valiuta, që do të thotë monedhë ruse.
Burimi: lavanguardia.com
Përgatiti: L.Veizi
